Thêm cá thể rùa Hoàn Kiếm được phát hiện ngoài thiên nhiên

Đa dạng sinh học - Ngày đăng : 07:02, 12/04/2018

(Moitruong.net.vn) – Ngày 12/4, Chương trình bảo tồn rùa châu Á (ATP) cho biết, ngoài rùa cùng loài với rùa Hoàn Kiếm đang sống ở hồ Đồng Mô (Sơn Tây, Hà Nội), cách đó không xa còn một con khác sống ở hồ Xuân Khanh.

Thêm cá thể rùa Hoàn Kiếm được phát hiện ngoài thiên nhiên

Công bố đưa ra sau khi ATP cùng nhà khoa học Mỹ ứng dụng kỹ thuật gene môi trường (eDNA) trong tìm kiếm cá thể cùng loài với rùa Hoàn Kiếm – loài nguy cấp và quý hiếm nhất thế giới. Các nhà khoa học nhấn mạnh phát hiện này nâng số lượng cá thể rùa này trên thế giới lên 4 con, tăng cơ hội ghép giống nhằm bảo tồn loài rùa quý hiếm.

Loài rùa Hoàn Kiếm có tập tính bí ẩn, hiếm khi nổi và lên bờ tắm nắng, thường ngâm mình ở những vùng nước sâu. Điều này khiến cho việc định dạng các cá thể gặp nhiều khó khăn và tốn thời gian. ATP đã cùng các nhà khoa học Mỹ ứng dụng kỹ thuật gene môi trường (eDNA) trong tìm kiếm cá thể cùng loài với rùa nguy cấp. “Kỹ thuật này tập trung vào việc phát hiện các dấu vết di truyền nhỏ nhất trong nước, thường áp dụng với các loài cá và lưỡng cư”, ATP thông tin.

Để thực hiện phương pháp trên, ATP đã thu thập mẫu nước từ nhiều hồ, gồm hồ Đồng Mô – nơi cá thể rùa Hoàn Kiếm hoang dã duy nhất còn tồn tại. Tuy nhiên, mẫu eDNA không mang lại kết quả như mong đợi.

Cuối năm 2016, ATP có tin về một cá thể rùa mai mềm kích thước lớn được nhìn thấy ở hồ Xuân Khanh, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Cơ quan này quyết định tiến hành thêm các đợt quan sát trong năm 2017. Sau hàng nghìn giờ quan sát, nhóm đã thấy được cá thể rùa một vài lần.

Trước đó năm 2012, ATP từng chụp được bức ảnh về rùa lớn trên hồ Xuân Khanh nhưng không rõ. Sau hàng nghìn giờ quan sát, nhóm nghiên cứu thấy rùa xuất hiện vài lần.

Gần nhất là tháng 5/2017, bức ảnh rùa được chụp bởi anh Nguyễn Văn Trọng với chất lượng tốt cho thấy đây là cá thể rùa mai mềm, nhưng không đủ định dạng loài. Vì vậy nhóm quyết định thu mẫu eDNA và phân tích trong phòng thí nghiệm thuộc Đại học bang Washington (Mỹ).

Kết quả phân tích cho thấy các dấu vết di truyền từ mẫu nước phù hợp với các mẫu hiện có của loài rùa Hoàn Kiếm. “Phát hiện này mang lại hy vọng mới trong ghép đôi các loài hoang dã phục vụ mục đích nhân giống bảo tồn”, ông Timothy McCormack nói.

ATP quyết định tiến hành thu mẫu eDNA và phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm thuộc Đại học bang Washington. Kết quả phân tích dương tính với kết luận rằng các dấu vết di truyền từ các mẫu nước phù hợp với các mẫu hiện có của loài, cho thấy rằng cá thể rùa trong hồ là một cá thể thuộc loài rùa Hoàn Kiếm. Phát hiện này đã nâng tổng số lượng cá thể của loài hiện được biết đến trên thế giới lên con số bốn.

Kết quả này mang lại hy vong mới, với khả năng ghép đôi các cá thể hoang dã trong môi trường có kiểm soát để phục vụ mục đích nhân giống bảo tồn.

Tuy vậy, việc bảo tồn và tương lai của loài rùa quý hiếm nhất thế giới này vẫn chưa được bảo đảm, cần thêm nhiều nỗ lực để bảo vệ các cá thể đã biết, bắt, xác định giới tính và di chuyển chúng đến cùng một địa điểm để tiến hành ghép đôi. ATP vẫn đang khảo sát các khu vực ưu tiên khác nghi có loài rùa Hoàn Kiếm và hy vọng việc sử dụng kỹ thuật gen môi trường sẽ giúp xác nhận thêm các cá thể rùa khác.

Hướng Dương (T/h)