Vụ 2 nhà máy thép gây ô nhiễm ở Đà Nẵng: Thanh tra “lòi” ra nhiều sai phạm

Ngày 7-10, Thanh tra TP Đà Nẵng đã công bố kết luận thanh tra về chấp hành chính sách, pháp luật trong quá trình thành lập, hoạt động và xử lý môi trường tại Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý (Dana-Ý), Công ty Cổ phần Thép Dana-Úc (Dana-Úc), xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng cũng như các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Quá trình thanh tra đã chỉ rõ: Cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng được UBND thành phố Đà Nẵng phê duyệt tại quyết định số 8658/QĐ-UBND ngày 28/10/2004 với diện tích 32,76ha. Trong đó, việc phân lô nhằm bố trí cho các dự án công nghiệp nhẹ ít gây ô nhiễm môi trường, không có loại hình sản xuất thép, luyện kim. Sau đó TP. Đà Nẵng lại có nhiều quyết định điều chỉnh lại quy hoạch CCN Thanh Vinh, tuy nhiên vẫn không đủ đảm bảo khoảng cách an toàn tối thiểu về môi trường từ cơ sở sản xuất đến khu dân cư là 50m theo Tiêu chuẩn Việt Nam 4449: 1987.

Người dân bao vây nhà máy thép Dana- Ý vì gây ô nhiễm

Trong 2 năm 2008- 2009, UBND thành phố đã cấp giấy chứng nhận đầu tư, phê duyệt các báo cáo đánh giá tác động môi trường cho các nhà máy thép Dana- Ý và Dana- Úc hoạt động tại CCN Thanh Vinh. Tuy nhiên, khoảng cách từ nhà máy Dana- Ý đến khu dân cư là 31,5m- 80,3m, từ nhà máy thép Dana- Úc đến khu dân cư là 27,2m- 143,3m, chưa đủ đảm bảo khoảng cách tối thiểu là 500m đối với nhà máy độc hại cấp II theo quy định tại Quy chuẩn xây dựng Việt Nam 01:2008/BXD.

Mặt khác, Báo cáo ĐTM của dự án CCN do Công ty cổ phần Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T là chủ đầu tư lập năm 2006 và được phê duyệt tại Quyết định số 238/QĐ/STNMT ngày 7/7/2006 của Sở TNMT. Theo đó, việc bố trí ngành nghề trong CCN theo quy định không có ngành nghề luyện thép.

Nhiều sai phạm trong quá trình hoạt động

Trong quá trình hoạt động, 2 nhà máy thép Dana- Ý và Dana- Úc cũng có rất nhiều sai phạm như: trong quá trình hoạt động, các công ty đã tự thay đổi một số máy móc, thiết bị của hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đã đăng ký tại ĐMT được phê duyệt. Trong quá trình hoạt động, có nhiều năm công ty thép Dana- Ý đã sản xuất sản lượng luyện thép vượt công suất so với giấy chứng nhận đầu tư, bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường và ĐMT.

Nhà máy thép Dana- Úc có nhiều vi phạm về môi trường

Từ năm 2009 đến nay, công ty thép Dana úc đã hoạt động sản xuất nhưng không lập ĐMT bổ sung phù hợp với công suất tại giấy chứng nhận đầu tư, thay đổi một số máy móc thiết bị nhưng không lập lại, bổ sung, điều chỉnh ĐMT là không đúng với Luật Bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, các công ty còn tồn tại, vi phạm về thực hiện công trình, biện pháp bảo vệ môi trường như: quản lý chất thải nguy hại, giao cho đơn vị xử lý không có giấy phép, khối lượng thu gom, xử lý bụi lò, xỉ lò còn chênh lệch lớn so với số lượng tính toán theo tải lượng tại ĐMT, sai khác về khối lượng giữa báo cáo và chứng từ; hệ thống xử lý khí thải lò luyện một số năm hoạt động kém hiệu quả; thực hiện xử lý chất thải rắn, xỉ lò không đúng theo phương án ĐMT phê duyệt; các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn, trồng cây xanh chưa được thực hiện đày đủ theo quy định.

Có trách nhiệm của lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng

Từ những kết luận trên, Thanh tra TP Đà Nẵng kiến nghị UBND TP chỉ đạo Sở Xây dựng, Công ty Phát triển và khai thác hạ tầng khu công nghiệp Đà Nẵng tổ chức rút kinh nghiệm đối với thiếu sót trong việc lập, thẩm định, trình phê duyệt quy hoạch CCN không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu 500 m đối với khu dân cư theo quy định.

Người dân thức trắng đêm bao vây không cho 2 nhà máy thép gây ô nhiễm hoạt động

Giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát lại quy hoạch tại CCN, trên cơ sở đó tham mưu cho UBND TP xử lý những vấn đề có liên quan để khắc phục những hạn chế trong việc quy hoạch đối với CCN, đảm bảo quy hoạch theo đúng quy định và phù hợp điều kiện thực tế.

Giao Sở Xây dựng chỉ đạo, xử lý vi phạm hành chính đối với vi phạm về xây dựng công trình của Công ty Cổ phần Thép Dana-Ý theo quy định về pháp luật chuyên ngành.

Sở TN&MT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các thiếu sót trong việc thẩm định, trình phê duyệt ĐTM và công tác quản lý về bảo vệ môi trường tại hai nhà máy thép. Thực hiện xử lý vi phạm hành chính theo quy định đối với các vi phạm về đầu tư, môi trường của hai nhà máy.

Văn phòng UBND TP. Đà Nẵng tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với sai sót trong việc tham mưu cho UBND TP ban hành Công văn số 2086/UBND-QLĐT ngày 10-4-2008 không đúng quy định.

Sở KH&ĐT kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các sai sót trong việc xử lý hồ sơ và trình UBND TP cấp GCNĐT cho Dana-Úc không đảm bảo quy định.

Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định đối với các sai sót trong việc tiếp nhận hồ sơ doanh nghiệp, xử lý và trình UBND TP. Đà Nẵng cấp và điều chỉnh GCNĐT cho Dana-Ý không đảm bảo quy định.

Đặc biệt, trong báo cáo kết luận thanh tra cũng nêu rõ: “Đối với trách nhiệm của lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng (giai đoạn 2007-2014) trong việc phê duyệt ĐTM và cấp GCNĐT đối với hai nhà máy thép tại CCN, hiện nay bị điều tra theo quyết định khởi tố của Bộ Công an. Do đó, Thanh tra TP. Đà Nẵng kiến nghị chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng báo cáo Thường trực Thành ủy để có ý kiến chỉ đạo”.

Đức Huy