Năm 2019: Ế ẩm xuất khẩu than và chuyện thiếu than cho điện

Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi các đơn vị gồm: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Quốc phòng, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và UBND tỉnh Quảng Ninh về tham gia ý kiến đối với kế hoạch xuất khẩu than năm 2020 của Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng công ty Đông Bắc.

Dự thảo kế hoạch xuất khẩu than năm 2020 của TKV và Tổng công ty Đông Bắc mà Bộ Công Thương gửi Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: Năm 2019, theo kế hoạch xuất khẩu than được Thủ tướng thông qua, tổng khối lượng than xuất khẩu của TKV và Tổng công ty Đông Bắc là 2.050.000 tấn. Trong đó, TKV là 2.000.000 tấn than cục, than cám 1, 2, 3; Tổng công ty Đông Bắc là 50.000 tấn than cục, than cám 1, 2, 3.

Ảnh minh họa

Nguyên nhân chính của việc thực hiện xuất khẩu than cục, than cám 1, 2, 3 năm 2019 thấp hơn kế hoạch là do thị trường xuất khẩu than truyền thống của TKV và Tổng công ty Đông Bắc chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc và mốt số nước khu vực châu Âu với yêu cầu cao về chất lượng than và tiến độ giao hàng.

Thời điểm đầu năm 2019, giá than thế giới ở mức cao, than xuất khẩu của Việt Nam có sức hấp dẫn với các nhà sử dụng nước ngoài. Tuy nhiên, đến tháng 5/2019 sau khi kế hoạch xuất khẩu than được thông qua, TKV và Tổng công ty Đông Bắc mới có cơ sở tổ chức thực hiện xuất khẩu than nên các đối tác truyền thống (đặc biệt là Nhật Bản) đã tìm kiếm nguồn than thay thế và ký kết các hợp đồng mua bán than trong năm 2019 với các nhà cung cấp khác.

“Đây cũng là thời điểm giá than thế giới có chiều hướng giảm nên việc tìm kiếm đối tác mới gặp nhiều khó khăn”, dự thảo của Bộ Công Thương nêu rõ.

Than xuất khẩu là loại có giá trị rất cao. Nếu cho TKV xuất khẩu 10 triệu tấn than, thì tiền thu về có thể nhập được 25-30 triệu tấn than cho điện. Như vậy, chúng ta sẽ cân bằng được năng lượng ngay, vị này chia sẻ và cho rằng dùng than tốt để đốt điện là lãng phí.

Bởi vì, than dùng để đốt điện không cần độ tro với chất bốc cao, mà cần độ bền nhiệt. Xỉ than antraxit (loại xin xuất khẩu) có chất bốc cao, độ tro thấp nên bay lên trời, sinh ra bụi mịn, gây ô nhiễm môi trường. Còn loại than bitum để đốt điện thường kết lại thành keo, xỉ hạt xỉ tấm rất dễ xử lý, có thể trộn lẫn với sản phẩm hóa dầu phụ dầu làm phụ gia làm giao thông, hạ tầng.

“Xuất khẩu 1 triệu tấn than tốt là nhập khẩu được 3 triệu tấn than cho điện”, chuyên gia này tính toán bài toán kinh tế.

Minh Anh (T/h)