Nguyên nhân khiến cháy rừng ở Australia tồi tệ nhất nhiều thập kỷ

Mặc dù cháy rừng vẫn là chuyện xảy ra theo mùa ở Úc và cũng từng có những vụ cháy rừng gây thiệt hại nặng nề trước đây, song ‘mùa cháy rừng’ năm 2020 ở Úc bắt đầu sớm bất thường và dự kiến kéo dài nhiều tháng nữa.

2019 là năm nóng và khô kỷ lục của Úc. Tháng 12 năm ngoái là một trong hai tháng nóng nhất lịch sử nước này. Giới chuyên gia cho rằng các nguyên nhân chính gây cháy rừng là biến đổi khí hậu, loại cây dễ bắt lửa và thời tiết.

Trực thăng phun nước chữa cháy rừng tại Đông Gippsland, bang Victoria, Australia, hôm 30/12/2019. Ảnh: AP

Hiện tất cả các bang ở Australia đều xảy ra cháy rừng nhưng New South Wales (NSW) là nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất. Lửa thiêu rụi các cánh rừng, bụi cây và các công viên quốc gia. Một số thành phố lớn của Australia, trong đó có Melbourne và Sydney, bị ảnh hưởng khi lửa phá huỷ các ngôi nhà ở ngoại ô và khói bay tới bao phủ các trung tâm đô thị. Hồi đầu tháng 12, khói từ cháy rừng đã khiến chất lượng không khí ở Sydney ở trên mức “nguy hiểm” tới 11 lần.

Có những đám cháy nhỏ được dập tắt trong vài ngày nhưng những đám cháy to nhất đã cháy suốt vài tháng. Chỉ riêng tại bang NSW, hơn 100 đám cháy vẫn tiếp diễn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới nạn cháy rừng ở Australia, trong đó có các nguyên nhân tự nhiên như sét đánh vào những khu rừng bị hạn hán. Sét là nguyên nhân gây ra một số vụ cháy ở vùng Đông Gippsland, bang Victoria hồi cuối tháng trước. Cháy rừng sau đó lan xa hơn 20 km chỉ trong vòng 5 giờ, theo cơ quan ứng phó khẩn cấp bang.

Biến đổi khí hậu cũng là yếu tố khiến cháy rừng trầm trọng hơn. Mùa hè năm nay, Australia ghi nhận thời tiết nóng và khô kỷ lục với nhiệt độ trung bình là 41,9 độ C, phá vỡ kỷ lục trước đó là 40,3 độ C vào tháng 1/2013.

Ngoài ra, con người là một phần nguyên nhân dẫn tới cháy rừng. Hồi tháng 11, sở cứu hoả bang NSW đã bắt một tình nguyện viên 19 tuổi và cáo buộc 7 tội danh về cố tình gây ra các vụ cháy kéo dài tới 6 tuần.

Công viên quốc gia Flinders Chase nằm trên đảo Kangaroo, phía tây nam Adelaide, Australia, bị thiêu rụi hoàn toàn hôm 7/1. Ảnh: Reuters

Theo ông Mike Flannigan – nhà khoa học về cháy tại Đại học Alberta ở Canada, vẫn là quá sớm để biết chính xác nguyên nhân làm phát sinh các đám cháy rừng, bởi cháy rừng chỉ mới bùng phát gần đây và hiện mọi cơ quan chức năng vẫn đang ưu tiên dành thời gian kiểm soát các đám cháy.

Mùa hè chỉ mới bắt đầu tại Australia, nhiệt độ dự kiến tăng lên trong tháng một và tháng hai. Điều này có nghĩa là cháy rừng có thể kéo dài thêm nhiều tháng tới.

Hôm 5/1, những cơn mưa trút xuống khu vực duyên hải miền đông, từ Sydney đến Melbourne, đã mang tới niềm hy vọng cho người Australia, xoa dịu không khí nóng bức, ngột ngạt và phần nào hỗ trợ cho chiến dịch chữa cháy rừng trên khắp nước này. Tuy nhiên, cơ quan khí tượng Australia cảnh báo nhiệt độ sẽ tiếp tục tăng và các đám cháy sẽ bùng phát trở lại sau khi đợt mưa kết thúc vào ngày 9/1.

Vy Anh (T/h)