Mới đây, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP Hà Nội đã có đợt khảo sát về thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm môi trường tại các làng nghề truyền thống.
Ô nhiễm làng nghề mây tre đan
Nhiều chỉ tiêu vượt ngưỡng cho phép
Theo kết quả khảo sát của Đoàn ĐBQH TP Hà Nội khóa XIV, đúng như phản ánh của cử tri và báo chí, tình trạng ô nhiễm môi trường làng nghề như: Ô nhiễm khí bụi, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm chất thải, nguồn nước ở không ít nơi đến mức báo động, khiến cử tri bức xúc phản ánh.
Huyện Hoài Đức hiện có 51/53 làng có nghề, trong đó có 3 làng chế biến tinh bột gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng là: Dương Liễu, Minh Khai, Cát Quế. Kết quả phân tích mẫu nước cho thấy nguồn nước mặt có màu đen xám, cao hơn mức độ màu trung bình 2,12 lần, hàm lượng chất ô nhiễm cao Coliform hơn nhiều lần so với mức trung bình, lượng ôxy hòa tan trong nước thấp hơn tiêu chuẩn 2mg/l, lượng ôxy cần thiết để ôxy hóa các hợp chất hóa học trong nước cao hơn tiêu chuẩn 18,23 lần, lượng ôxy cần thiết để vi sinh vật ôxy hóa các chất hữu cơ theo phản ứng cũng cao hơn tiêu chuẩn 12,3 lần.
Trong khi đó, việc xử lý môi trường trên địa bàn các xã hiện còn nhiều bất cập. Đơn cử, xã Dương Liễu có hơn 3.100 hộ, thì trên 2.800 hộ dân sản xuất tinh bột, làm miến và bánh kẹo. Để sản xuất ra hàng trăm tấn tinh bột, miến, mỗi ngày Dương Liễu thải ra hàng nghìn mét khối nước thải chưa qua xử lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống.
Nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề đã được xúc tiến, nhưng chưa mang lại hiệu quả mong muốn.
ĐBQH Đoàn Hà Nội Trần Thị Phương Hoa, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ TP Hà Nội cho rằng, cần đánh giá rõ hơn kết quả các dự án xử lý ô nhiễm đã triển khai. Chủ trương đầu tư xử lý ô nhiễm tại các làng nghề là phù hợp với lòng dân, nhưng phải thường xuyên giám sát việc thực hiện, có những điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế.Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP Hà Nội Ngọ Duy Hiểu thì cho rằng, trước mắt, việc tiếp tục tăng mức kinh phí bảo vệ môi trường là cần thiết; Đồng thời rà soát đánh giá toàn diện, phân loại ô nhiễm từng làng nghề để có hình thức xử lý thích hợp. Về lâu dài, cần di dời một số ngành nghề gây ô nhiễm ra khỏi khu dân cư; Nghiên cứu, quy hoạch, chuyển đổi một số nghề và định hướng phát triển kinh tế tại một số làng nghề gây ô nhiễm.
Để từng bước khắc phục, thành phố đang tiếp tục nghiên cứu cơ chế tài chính đặc thù trong việc xây dựng các dự án trọng điểm; Bố trí, huy động vốn để đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án xử lý nước thải làng nghề gắn với nhu cầu địa phương. Đánh giá bước đầu cho thấy, mô hình xử lý nước thải tại làng mây tre đan Phú Vinh, xã Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ), làng nghề chế biến nông sản thực phẩm xã Dương Liễu (huyện Hoài Đức); Thí điểm xử lý nước thải cho làng nghề chế biến tinh bột sắn xã Tân Hòa (huyện Quốc Oai)… đã mang lại hiệu quả về môi trường.
Theo đó, thành phố sẽ chọn lọc, nhân rộng mô hình khả thi nhất. Đồng thời, thành phố quy hoạch các cụm công nghiệp làng nghề để di dời các cơ sở gây ô nhiễm ra khỏi khu vực dân cư; Nghiên cứu xây dựng thí điểm mô hình “Hệ thống quản lý môi trường tại làng nghề” và hoàn thành “Đề án bảo vệ môi trường làng nghề đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”.