Cách phòng ngừa tai biến mạch máu não tái phát
Y tế - Ngày đăng : 23:00, 21/06/2017
(Moitruong.net.vn) – Một chế độ ăn uống hợp lý, lối sống lành mạnh và tinh thần thoải mái sẽ giúp bệnh nhân tai biến mạch máu não giảm thiểu di chứng và phòng bệnh tái phát.
Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não là một hình thức rối loạn tuần hoàn não, làm cho việc cung cấp máu lên một phần bộ não bị đột ngột ngừng trệ và hậu quả là dẫn đến đột tử hoặc liệt nửa người, rối loạn tâm thần, thất ngôn… Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba sau các bệnh tim mạch và ung thư. Nhưng hiện nay do sự hiểu biết, nhận thức về bệnh, cũng như việc phòng và chăm sóc điều trị bệnh có nhiều tiến bộ nên tai biến mạch máu não đã rơi xuống hàng thứ tư các nguyên nhân dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, các trường hợp tai biến mạch máu não sống sót thường để lại di chứng nặng nề và là gánh nặng lớn cho gia đình, xã hội.
Bệnh tai biến mạch máu não có hai loại gồm nhồi máu não (do tắc mạch) hoặc chảy máu não (do vỡ mạch). Và tuổi càng cao thì nguy cơ bị tai biến càng tăng. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra một số nguyên nhân chủ yếu gây ra tai biến mạch máu não như: Gây tắc mạch máu não do cục máu đông tại chỗ của động mạch não, thuyên tắc do xơ vữa động mạch, huyết tắc do nhồi máu cơ tim; Vỡ mạch máu não do tăng huyết áp, chấn thương, vỡ phình động mạch não… Ngoài ra còn một số nguyên nhân ít gặp khác như giảm huyết áp đột ngột, viêm tắc tĩnh mạch, bệnh tiểu cầu…
Bên cạnh những nguyên nhân chủ yếu trên thì một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tai biến mạch máu não như: Tăng huyết áp, hút thuốc lá, đái tháo đường, bệnh tim, bệnh mạch máu ngoại biên, tiền căn thiếu máu cục bộ thoáng qua, tăng thể tích hồng cầu, phụ nữ vừa hút thuốc lá vừa dùng thuốc tránh thai nội tiết tố, tăng chất béo trong máu, lạm dụng thức uống có cồn, rối loạn chức năng đông máu…
Xuất phát từ những nguyên nhân gây bệnh mà các bác sỹ chuyên khoa đưa ra những biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát và giảm thiểu các di chứng, trong đó, vấn đề người bị tai biến mạch máu não nên ăn gì và không nên ăn gì được nhiều người quan tâm. Theo PGS.TS Lê Văn Thính (Khoa Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai), bệnh nhân tai biến mạch máu não phải được chăm sóc và điều trị theo chế độ nghiêm ngặt. Đặc biệt, một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp người bệnh giảm thiểu di chứng và phòng bệnh tái phát.
Dinh dưỡng hợp lý giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não tái phát
Người bị tai biến mạch máu não nên ăn gì và không nên ăn gì?
Hầu hết những bệnh nhân tai biến mạch máu não đều có nguy cơ suy dinh dưỡng và việc kiểm soát dinh dưỡng rất phức tạp. Nhiều bệnh nhân có tình trạng khó nuốt và khả năng đưa thức ăn tới miệng thường bị hạn chế. Nếu bệnh nhân không nuốt được, hoặc nuốt khó cần được đặt sonde dạ dày hoặc mở thông dạ dày để nuôi dưỡng. Đặt sonde dạ dày thường được áp dụng vì sau một thời gian khả năng nuốt của bệnh nhân có thể hồi phục được. Với người bệnh phải ăn sonde dạ dày cần chia đều liều lượng thực phẩm và cho ăn ít nhất 5 bữa/ngày, khoảng cách từ 2 – 3 giờ mỗi bữa, tùy theo số lượng mỗi lần ăn. Nếu người bệnh có triệu chứng đầy bụng, nôn thì phải giảm khối lượng bữa ăn và giảm tốc độ khi cho ăn.
Còn đối với người bệnh đã phục hồi, ăn uống được bình thường thì cần đảm bảo chế độ ăn đủ chất và cân đối. Cần lưu ý cho người bệnh dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như: cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (rượu, bia, chè đặc, cà phê); hạn chế dùng muối.
Khi người bị tai biến đã bình thường, bộ máy tiêu hóa ổn định thì nên xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để giảm thiểu những di chứng và phòng ngừa bệnh tái phát. Đặc biệt, chế độ ăn với nhiều cá nước ngọt và rau xanh sẽ có tác dụng tích cực trong việc phòng bệnh. Bởi, trong cá có chứa nhiều loại acid béo không bão hoà, tham gia tích cực vào phản ứng sinh hoá trong cơ thể. Đồng thời, cá và rau xanh giúp cơ thể tăng cường cholesterol tốt và làm giảm lượng cholesterol sấu, trong đó bao gồm cả những mảng xơ vữa thành mạch, một trong những nguyên nhân gây tai biến mạch máu não.
Bên cạnh những thực phẩm tốt cho sức khỏe như cá và rau xanh thì người bị tai biến cần tránh một số thực phẩm khắc tinh như muối, rượu, bia, thuốc lá, chất béo… Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, muối vào máu sẽ hấp thụ nước gây tăng huyết áp. Do vậy thức ăn cho người sau tai biến không nên dùng muối hoặc với lượng muối rất ít. Đặc biệt, với người bị tăng huyết áp không ăn quá 5 – 6g muối ăn/ngày. Đối với chất béo trong mỡ động vật, trong quả bơ, thực phẩm giàu calo như sữa cũng cần hạn chế hoặc loại bỏ trong khẩu phần ăn hàng ngày để giữ gìn sức khỏe.
Ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý thì chế độ ngủ nghỉ của người bị tai biến cũng cần sắp xếp khoa học. Việc nghỉ ngơi điều độ, đi lại nhẹ nhàng, không làm việc nặng, tâm lý vui vẻ, tránh stress và một lối sống lành mạnh sẽ giúp người bệnh sống vui, sống khỏe, phòng ngừa hiệu quả bệnh tái phát.
Ly Ly