Cảnh báo một số bệnh tấn công da mùa hanh khô

Phát ban

Đây là vùng da nông bị sưng, ngứa, đỏ có thể thay đổi về kích thước, xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Phát ban là do chất histamin – gây nhiều triệu chứng dị ứng trong lớp da trên. Khoảng 25% dân số đã từng có ít nhất 1 lần trong đời bị mày đay. Phổ biến nhất là mày đay cấp. Mày đay cấp là tình trạng mày đay kéo dài dưới 6 tuần và chủ yếu xuất hiện ở những bệnh nhân có yếu tố cơ địa và phổ biến ở trẻ em. Mày đay cấp gặp ở cả hai giới với tỷ lệ ngang nhau. Các biểu hiện mày đay xuất hiện trong hoàn cảnh có liên quan đến các dị nguyên nhất định như do dị ứng thuốc, do thức ăn hoặc sau nhiễm virut.

Có thể nhiều bệnh nhân mày đay cấp không cần đến bác sĩ, những ban này thường tự mất đi… Một số người bị mày đay mạn tính xuất hiện hầu như hằng ngày, kéo dài hằng tháng cho tới hằng năm. Mày đay mạn là tình trạng mày đay kéo dài liên tục hoặc ngắt quãng trên 6 tuần, thường gặp ở lứa tuổi trung niên và nữ mắc nhiều hơn nam. Mày đay mạn không thường gặp ở bệnh nhân có yếu tố cơ địa và khó khăn để xác định nguyên nhân. Với những trường hợp này, yếu tố như gãi, nén áp lực lên da có thể làm phát triển chứng phát ban.

Ảnh minh họa

Có thể xác định được một số yếu tố kích thích làm giải phóng histamin và các chất trung gian khác từ các tế bào mast, gây ra phát ban. Ở người lớn, phản ứng với thuốc là nguyên nhân phổ biến của phát ban cấp tính. Ngoài ra, phát ban có thể do ăn một số thức ăn như lạc, trứng, tôm, cua, đậu tương, lúa mì hoặc sữa. Đến trên 90% mày đay do dị ứng thức ăn. Ở trẻ nhỏ, thức ăn hoặc nhiễm virut có thể kích thích phát ban cấp tính.

Phù mạch

Còn có tên gọi khác là phù Quincke: Đây là tình trạng sưng phù thoáng qua của tổ chức mô dưới da và niêm mạc và có cơ chế tương tự mày đay nhưng vị trí sâu hơn. Phù mạch không đỏ, không ngứa, thường xuất hiện ở các mô mềm như mi mắt, miệng hoặc bộ phận sinh dục. Ban và phù mạch có thể xuất hiện cùng nhau hoặc tách biệt trên cơ thể. Khoảng 40% số bệnh nhân xuất hiện phù mạch cùng với mày đay, 40% mày đay riêng rẽ và khoảng 20% số bệnh nhân chỉ có phù mạch mà không có ban mày đay. Phù mạch do phản ứng của các chất hóa học ở lớp da sâu hơn. Những chất này thường được dự trữ trong tế bào mast của cơ thể.

Mày đay

Do tác động vật lý là ban do nguồn bên ngoài như cọ xát da, lạnh, nóng, mày đay do đè ép xuất hiện chậm sau 3-12 giờ, chứng vẽ nổi da (dermatographisim), mày đay cholinergic với kích thước nhỏ từ 2-3mm, mày đay do ánh mặt trời, mày đay do nước và mày đay, phù mạch do gắng sức có tình trạng tăng histamin sau vận động gắng sức và ăn một số thức ăn nhất định như chuối, bột mì. Những bệnh nhân mày đay mạn thường cho rằng ít nhất một trong số các tác nhân vật lý trên gây ra triệu chứng phát ban.

Bệnh mề đay, phù mạch và phát ban là những bệnh chuyên khoa có thể để lại nhiều biến chứng bệnh nguy hiểm, vì vậy nếu xác định được nguyên nhân gây ra bệnh thì cần tránh, khi mắc bệnh thì cần sớm có phương pháp điều trị bệnh kịp thời. Ngoài ra, bệnh nhân nên kiêng uống riệu bia, các chất có chưa nồng độ cồn và sử dụng các thuốc thường hay gây nặng bệnh như aspirin và thuốc chống viêm không steroid. Còn khi xác định được nguyên nhân gây ra bệnh mề đay do mặc quần áo quá chật, do tiếp xúc với da nên nới lỏng quần áo để giảm triệu chứng bệnh. Nếu trường hợp bệnh nhân mắc mề đây do thuốc hoặc thức ăn cần một vài ngày mới đào thải hết nguyên nhân khỏi cơ thể. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh histamin để làm giảm triệu chứng cho tới khi thủ phạm chính bị loại bỏ.

Bệnh mày đay, phát ban và phù mạch là căn bệnh về da thường tấn công con người vào mùa đông. Nếu để tổn thương trên da kéo dài trên 24 giờ thì có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính vì vậy, bệnh nhân cần chú ý đến các phương pháp phòng tránh bệnh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, nâng cao sức đề kháng phòng tránh bệnh tật. Khi bệnh tiến triển nặng thì cần đến các trung tâm y tế để sớm có phương pháp phòng và điều trị bệnh kịp thời.

Minh Anh (t/h)

Minh Anh (t/h)