Đâu rồi cái Tết xanh ngày xưa

Tết bây giờ chẳng như xưa. Do con người cuốn vào guồng máy mưu sinh, loay hoay vật lộn với kinh tế nên không còn thời gian để ngồi gói từng chiếc bánh, lặt từng lá mai, sên từng miếng mứt hay lau từng cửa sổ cho sạch bong. Những việc ấy đã có người khác lo thế. Đó là các công ty thực phẩm, công ty cung ứng dịch vụ việc làm phục vụ khách hàng trong dịp Tết Nguyên đán.

Đâu rồi cái Tết xanh ngày xưa?

Này nhé, mai thì đã có dịch vụ cho thuê mai đặt trước cửa nhà hoặc cửa công ty. Chỉ cần gọi điện alô, ra giá, là có ngay một chậu mai khoe sắc, muốn đặt nơi đâu thì tùy. Khỏi cần phải mất công trồng rồi tước lá, chăm sóc, lo lắng mai có nở kịp Tết hay không, rất mất thời gian. Có nhiều gia đình không muốn mua hoa tươi trưng Tết vì sợ tốn kém, lại không giữ được lâu. Thế là các cửa hàng hoa giả, hoa giấy được dịp ăn nên làm ra. Trên bàn thờ gia tiên ngày nay xuất hiện nhiều cành mai, cành vạn thọ, cành hướng dương rất đẹp mắt nhưng toàn là đồ giả. Cứ qua Tết là người ta mang đi cất, năm sau lấy ra giặt và trưng trở lại. Khỏi phải tốn tiền mua hoa lần nữa.

Nhớ ngày trước, các mẹ, các bà, cứ đến ba mươi Tết là ngồi tỉ mẩn lau từng tàu lá chuối, lá dong, gói từng đòn bánh tét, bánh chưng. Bây giờ các công ty thực phẩm đã lo giúp chuyện đó. Muốn bánh tét, bánh chưng, bánh dày… đều có tất. Thậm chí còn có dịch vụ đặt làm bánh theo yêu cầu. Đòn bánh tét trở nên lạ mắt hơn vì có chữ phước-lộc-thọ bằng nhân đậu xanh pha trộn lá cẩm bên trong. Tuy nhiên giá không rẻ chút nào. Mứt Tết cũng được bày bán khắp nơi,nhiều mẫu mã, đa dạng màu sắc, khỏi phải làm mất thời gian. Thay vì ngày trước, muốn làm một món mứt bí thì ít nhất phải làm 1kg để tiết kiệm nguyên liệu, lại không bỏ công sức quần quật cả ngày trời. Bây giờ chỉ cần mua vài trăm gram là có ngay, mỗi cái một ít, làm cho đĩa mứt đãi khách ngày xuân vô cùng phong phú về màu, mùi lẫn vị.

Vệ sinh nhà cửa cũng thế. Nếu như trước đây, cuối năm mỗi thành viên trong gia đình cùng nhau lau chùi cửa kính, quét vôi tường, sắp xếp nội thất thì bây giờ có thể thuê thợ làm giúp. Chỉ cần đứng chỉ tay năm ngón hoặc ngồi xem họ làm, chứ không cần nhọc công nhễ nhại mồ hôi, thật sang như ông chủ bà cả.

Quả thật, Tết bây giờ tiện lợi vô cùng. Nhưng nhìn lại, ngẫm lại thì Tết nay vô vị, vô hồn quá. Bản sắc văn hóa ngày càng mai một bởi sự tiện lợi của công nghệ. Đòn bánh tét, Cái bánh chưng đĩa mứt không còn đậm đà, ý nghĩa bởi chẳng phải do bàn tay người thân làm ra. Đó là chưa nói bánh mứt trên thị trường hiện nay được công nghệ hóa học can thiệp nên mức độ an toàn khó mà lường được. Phẩm màu, chất bảo quản sẽ là cặp bầy trùng luôn nằm trong bánh mứt. Đó là chưa nói chúng ta trở nên lười biếng khi không tự mình chuẩn bị cái Tết cổ truyền chu đáo như ngày trước. Các thế hệ trẻ hôm nay dường như chỉ biết thụ hưởng chứ không xăng xái, chung tay giúp gia đình trang hoàng nhà cửa, gói bánh, làm mứt… để đón Tết. Thời gian đó, người trẻ dành để đi chơi xuân, rôm rả bạn bè.

Để giúp trẻ con tìm về bản sắc, không quên nguồn cội, có nhiều trường thường tổ chức cắm trại cuối năm với nhiều chương trình ý nghĩa. Nào là thi gói bánh chưng, làm mứt, trồng hoa, cắm hoa, leo cột mỡ, kéo co, múa lân, nấu ăn… Các em học sinh rất thích thú với những việc làm này. Dù không chuyên nghiệp nhưng đó là nền tảng để các em dựng xây cái Tết cổ truyền ý nghĩa, không làm phai nhạt đi bản sắc dân tộc. Có nhiều em khéo tay gói bánh rất đẹp, cắm hoa rất thẩm mỹ, viết câu thư pháp rất tài. Các bạn trẻ tâm sự rằng không phải là cố tình mất gốc mà trong nhà chẳng ai chịu dạy hay giúp trẻ khám phá những điều ý nghĩa này. Ba mẹ cứ lo bươn chải, mải mê kiếm tiền nên cuối năm chỉ dẫn con cái vào siêu thị mua mọi thứ đón tết, thế là xong. Cho nên ngày một lớn các em quen dần với nếp ấy, đâm ra lười tìm hiểu Tết cổ truyền, quên mất việc định nghĩa “Tết là gì”.

Vì vậy để có một cái Tết xanh đúng nghĩa, mỗi gia đình nên dành chút thời gian tự tay chuẩn bị đón Tết để làm cho Tết cổ truyền trở nên đậm đà hơn. Đừng đổ lỗi cho thời gian. Chỉ dần dành ra một ngày, cả nhà chung tay góp sức là có thể hoàn tất mọi việc. Bản sắc cổ truyền có bị mai một hay không là chính ở những thế hệ đi trước. Trong thời buổi an toàn vệ sinh thực phẩm đáng lo ngại thì việc tự tay mình làm mứt, gói bánh sẽ trở nên xanh, sạch và ngon miệng hơn.

Đặng Trung Thành