Biến đổi khí hậu đe dọa sức khỏe thế hệ tương lai

Biến đổi khí hậu trái đất là sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm khí quyển, thuỷ quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo.

Biến đổi khí hậu sẽ làm tổn hại đến sức khỏe của cả một thế hệ, trừ khi thế giới cắt giảm ngay lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch.

Đó là cảnh báo do các chuyên gia đưa ra ngày 14/11, trong đó nói rõ những nguy cơ mà lớp trẻ sẽ phải đối mặt bao gồm từ việc gia tăng các bệnh truyền nhiễm gây chết người đến tình trạng suy dinh dưỡng.

Theo báo cáo thường niên của Lancet Countdown về tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người, trẻ em trên khắp thế giới hiện đã phải hứng chịu những tác động nguy hại từ ô nhiễm không khí và các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Các biểu hiện của biến đổi khí hậu là sự nóng lên của khí quyển và trái đất nói chung; sự thay đổi thành phần và chất lượng khí quyển có hại cho môi trường sống của con người và các sinh vật trên trái đất; sự dâng cao mực nước biển do băng tan, dẫn tới sự ngập úng ở các vùng đất thấp, các đảo nhỏ trên biển; sự di chuyển của các đới khí hậu tồn tại hàng nghìn năm trên các vùng khác nhau của Trái đất dẫn tới nguy cơ đe dọa sự sống của các loài sinh vật, các hệ sinh thái và hoạt động của con người; sự thay đổi cường độ hoạt động của quá trình hoàn lưu khí quyển, chu trình tuần hoàn nước trong tự nhiên và các chu trình sinh địa hoá khác…

Tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu đến sức khỏe con người thông qua mối quan hệ trao đổi vật chất, năng lượng giữa cơ thể người với môi trường xung quanh, dẫn đến những biến đổi về sinh lý, tập quán, khả năng thích nghi và những phản ứng của cơ thể đối với các tác động đó.

Các đợt nắng nóng kéo dài, nhiệt độ không khí tăng, dẫn đến gia tăng một số nguy cơ đối với tuổi già, những người mắc bệnh tim mạch, bệnh thần kinh, dị ứng. Ngoài ra, thời gian qua, các đợt nắng nóng ở nhiều quốc gia trên thế giới gia tăng đã cướp đi sinh mạng của nhiều người.

Lancet Countdown là một liên minh gồm 35 tổ chức, trong đó có Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Ngân hàng thế giới (WB).

Báo cáo của Lancet Countdown do 120 chuyên gia thực hiện, sử dụng các dữ liệu câp nhật và mô hình khí hậu để dự báo xu hướng sức khỏe toàn cầu trong bối cảnh nhiệt độ Trái đất liên tục tăng trong hàng thập kỷ qua.

Cũng theo báo cáo, tại nhiều khu vực trên thế giới, biến đổi khí hậu tác động tới sức khỏe của trẻ ngay từ những tuần đầu đời.

Việc sản lượng các loại lương thực chính như ngô, lúa mỳ và gạo giảm sút khiến nhiều trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đối mặt nguy cơ suy dinh dưỡng nghiêm trọng, kéo theo ảnh hưởng đến mọi giai đoạn phát triển sau này của trẻ như chậm phát triển, suy yếu hệ miễn dịch và hạn chế những phát triển sau này của trẻ.

Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân khiến dịch sốt xuất huyết trở lại và bùng phát như hiện nay là, hiện tượng El Nino năm nay được đánh giá mạnh nhất trong nhiều năm qua, gây nên thời tiết khô hạn khiến việc tích trữ nước gia tăng, gia tăng nhiệt độ trung bình, làm cho thời gian phát triển chu kỳ trứng thành muỗi rút ngắn, kéo dài thời gian sống của muỗi, làm gia tăng mật độ muỗi khiến tăng nguy cơ dịch sốt xuất huyết. Được biết, nước ta đã từng trải qua vụ dịch sốt xuất huyết lớn nhất năm 1998, tương ứng với thời kỳ hoạt động của hiện tượng El nino 1997-1998.

Cư dân các thành phố cũng hứng chịu nguy cơ mắc bệnh và tử vong do ô nhiễm không khí. Chưa kể, nhiệt độ tăng lên sẽ kéo theo các hiện tượng thời tiết cực đoan, khiến hoạt động kinh tế thường xuyên bị gián đoạn.

Lancet Countdown đưa ra báo cáo trên trong bối cảnh nạn cháy rừng nghiêm trọng ở miền Đông Australia vẫn đang tiếp tục hoành hành và tháng 8 vừa qua được ghi nhận là tháng nóng nhất trong lịch sử Trái đất khi đã tăng thêm 1 độ C kể từ thời kỳ công nghiệp hóa.

Ngoài ra, biến đổi khí hậu còn làm cho thiên tai, thảm họa, đặc biệt là bão, lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng thần ngày càng gia tăng về tần suất, cường độ và quy mô. Điển hình là, trong những năm gần đây, do biến đổi khí hậu nên những cơn bão có sức tàn phá lớn xuất hiện ngày càng nhiều, gây phá hủy nhà cửa, công trình, hoa màu, cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người.

Giám đốc điều hành của Lancet Coutdown, ông Nick Watt, cảnh báo biến đổi khí hậu sẽ dẫn tới việc gia tăng tình trạng di cư từ khu vực bị ảnh hưởng nhiều sang khu vực ít ảnh hưởng hơn, và nếu thế giới thực sự coi biến đổi khí hậu là nguy cơ đối với sức khỏe toàn cầu thì các chính phủ cần nhận thức rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề này, nhất là viễn cảnh dịch vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sẽ bị quá tải trong tương lai.

Ngọc Linh (t/h)

Ngọc Linh (t/h)