– Bắt đầu từ năm 2019, các nhà khoa học tại Đại học Harvard, Mỹ sẽ tiến hành thử nghiệm giải pháp dùng hóa chất để ngăn chặn ánh sáng Mặt Trời, giảm hiện tượng biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu.

>>> Tp. HCM – Bài 2: Sai phạm của Công ty TNHH sản xuất Minh Phát đã rõ, tại sao không bị xử phạt?

>>> Dự báo thời tiết ngày 18/12: Hà Nội đêm và sáng trời rét

Sơ đồ chặn ánh sáng Mặt trời của các nhà khoa học ĐH Harvard (Mỹ)

Hệ lụy từ biến đổi khí hậu toàn cầu diễn ra ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người, mất đi sự đa dạng và phá hủy sinh thái. Nhưng, có thể bắt đầu từ năm 2019, các nhà khoa học tại Đại học Harvard (Mỹ) sẽ tiến hành thử nghiệm giải pháp dùng hóa chất để ngăn chặn một phần ánh sáng Mặt trời nhằm giảm hiện tượng nóng lên toàn cầu do hiệu ứng nhà kính.

Ý tưởng về việc chặn ánh sáng Mặt Trời đã có từ nhiều thập kỷ nay nhưng đây sẽ là giải pháp đầu tiên được thử nghiệm trong thực tế. Dự án có tên Stratospheric Controlled Perturbation Experiment (SCoPEx) có trị giá 3 triệu USD, một phần vốn do Bill Gates tài trợ sẽ thử nghiệm cách chặn ánh sáng Mặt Trời bằng hạt hóa chất. Cụ thể nhóm các nhà khoa học sẽ thả một quả bóng bay chứa hóa chất lên tầng bình lưu ở phía Tây Nam nước Mỹ. Khi quả bóng đạt được vị trí thích hợp, nó sẽ giải phóng các hạt canxi cacbonat nhỏ vào trong bầu khí quyển. Kế hoạch này dự kiến sẽ khởi động vào đầu năm 2019.

Cơ sở của thử nghiệm này đến từ một nghiên cứu sự ảnh hưởng các vụ phun trào núi lửa lớn tới nhiệt độ của hành tinh. Năm 1991, núi lửa Pinatubo ở Philippines đã phun trào và giải phóng khoảng 20 triệu tấn lưu huỳnh điôxit (sulfur dioxide) vào tầng bình lưu. Những hạt hóa chất này đã tạo ra một tấm chắn xung quanh tầng bình lưu và làm giảm nhiệt độ toàn hành tinh xuống 0,5 độ C trong khoảng một năm rưỡi. Khi các nhà khoa học, nhà môi trường và chính phủ các nước trên thế giới ngày càng lo lắng vì chưa tìm được một giải pháp hiệu quả nhất để hạn chế biến đổi khí hậu và giảm thiểu khí nhà kính, ý tưởng về các giải pháp hóa học đã dần nổi lên và nhận được nhiều sự chú ý. Mục tiêu cuối cùng mọi giải pháp đều là giảm sự nóng lên của Trái Đất.

Tuy nhiên, phương pháp chặn ánh sáng Mặt Trời, vẫn còn nhiều luồng quan điểm tranh cãi trong giới khoa học. Tranh cãi nằm ở chỗ, con người chưa có hiểu biết sâu sắc về tác động hoặc hậu quả nếu chúng ta can thiệp vào cách Mặt Trời tương tác với Trái Đất suốt hàng tỷ năm qua.

Bên cạnh những lợi ích có thể dự đoán như làm giảm lượng bức xạ Mặt Trời chiếu xuống Trái Đất thì vẫn còn đó những câu hỏi liên qua tác động của “tấm màn” che phủ Trái Đất đối với các mô hình thời tiết như mây, mưa, tầng ozon hay năng suất cây trồng trên toàn cầu. Đây chính xác là lý do tại sao nhóm nghiên cứu tại Đại học Harvard mới chỉ dự định phun các hạt hóa chất canxi cacbonat để thử nghiệm tính hiệu quả của phương pháp này. Thông qua kết quả thử nghiệm, các mô hình máy tính mới có cơ sở để đánh giá tác động của kỹ thuật này với hệ sinh thái Trái Đất.

Báo cáo của Ủy ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) gần đây ước tính, giải pháp ngăn ánh sáng Mặt Trời bằng các hạt hóa chất có thể giúp duy trì nhiệt độ trung bình toàn cầu không quá 1,5 độ C. Tuy nhiên chi phí để duy trì hệ thống này có thể tốn từ 1-10 tỷ USD/năm. Khi so sánh chi phí duy trì phương pháp này so với việc giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch hoặc hút CO2, đây có thể coi là giải pháp tiềm năng hơn. Tuy nhiên, rõ ràng nhà khoa học và chính phủ các nước cần biết cách cân bằng giữa tính hiệu quả và rủi ro tiềm tàng đối với hệ thống khí hậu của Trái Đất.

Bích Thuần (t/h)

Bích Thuần (t/h)