Những hiểm họa khôn lường từ các vụ cháy rừng

Theo đó, các nhà nghiên cứu tại Đại học Cao đẳng Cork (UCC) và Bảo tàng Lịch sử - Tự nhiên Thụy Điển đã xem xét cuộc tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Permi (kỷ Nhị Điệp – 252 triệu năm trước) đã loại bỏ hầu hết mọi loài trên Trái Đất, với toàn bộ hệ sinh thái bị sụp đổ. Họ phát hiện ra rằng việc các vụ cháy rừng gia tăng đã gây nên sức tàn phá khủng khiếp này. Từ việc phát thải khí nhà kính, núi lửa dần nóng lên và khô hạn cực độ dẫn đến cháy rừng trên khắp các khu vực rộng lớn trước đây vẫn thường xuyên ẩm ướt. Nghiên cứu này được công bố trên tờ PALAIOS, cho thấy thay vì thu giữ carbon từ khí quyển, các vùng ngập nước lại trở thành nguồn carbon chính làm tăng sức nóng lên rõ rệt.

Khảo sát hóa thạch ở Đông Úc và Nam Cực

Bằng cách nghiên cứu hồ sơ thực vật hóa thạch và than củi của lưu vực Sydney và Bowen ở Đông Úc và Nam Cực, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các vùng đất ngập nước thường xuyên bị xáo trộn bởi các đám cháy dẫn đến sự tuyệt chủng. Dù các nhà máy đã đầu tư ứng phó, song sự thay đổi khí hậu nghiêm trọng và đỉnh điểm hoạt động của núi lửa khiến các loài trở nên thích nghi với môi trường sống mới, dẫn đến hệ sinh thái không thể phục hồi trong hàng triệu năm.

Tiến sĩ Chris Mays, giảng viên Cổ sinh vật học tại UCC, nhận xét rằng: "Sau khi sàng lọc hồ sơ hóa thạch, chúng tôi tìm được một lượng thực vật bị cháy hoặc than hóa dồi dào trong suốt cuối kỷ Permi. Từ đó cho thấy rằng sự gia tăng các vụ cháy rừng đã diễn ra trong thời gian ngắn. Tiếp đó, lượng than củi cũng giảm thiếu không ít trong cuối kỷ Permi và đầu kỷ Trias (kỷ Tam Điệp)".

Liệu Trái Đất có đối mặt với sự tuyệt chủng tương tự?

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng những năm gần đây, cháy rừng đã gây ra cái chết hàng loạt đối với một số loài động vật ở các khu vực trên thế giới. Đồng thời, khí hậu toàn cầu ấm lên đã dẫn đến hạn hán kéo dài và gia tăng cháy rừng kể cả ở môi trường ẩm như rừng than bùn ở Indonesia hay vùng đầm lầy Pantanal rộng lớn của Nam Mỹ. Những vùng thu nhận cacbon tự nhiên từ khí quyển - là yếu tố quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của chúng ta. Theo hồ sơ hóa thạch tiết lộ, nếu không có những vùng thu nhận carbon này, thế giới có thể giữ ấm một cách đáng kể trong hàng trăm thiên niên kỷ.

“Khả năng cháy rừng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự tuyệt chủng do tác động của nóng lên toàn cầu”, Tiến sĩ Mays nhận xét.

Tại Việt Nam, mỗi năm đều xảy ra những vụ cháy rừng, gây ra hậu quả vô cùng nặng nề và đáng tiếc. Vì vậy, việc đề phòng, thực hiện công tác Phòng cháy Chữa cháy một cách hiệu quả nhất có thể.

Phương Nga dịch