Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Bỏ quy định thu hồi khi có “80% người có đất thu hồi đồng ý”

Báo cáo tại phiên họp toàn thể lần thứ 9 của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sáng ngày 29/9, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, Trưởng Ban soạn thảo dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cho biết, dự thảo mới đã được hoàn thiện trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế, ý kiến của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội.

Theo ông Hà, Chính phủ dự kiến định nghĩa đây là "các dự án phát huy nguồn lực, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, thực hiện chính sách về phát triển hạ tầng, đô thị, nông nghiệp, nông thôn; giải quyết các vấn đề chính sách xã hội, bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa, phân bổ công bằng, hài hòa giá trị tăng thêm từ đất, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, nhằm phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân".

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho hay, dự thảo mới không quy định trường hợp thu hồi khi có 80% người có đất thu hồi đồng ý như trước đó.

Việc bỏ đề xuất quy định trên là nội dung tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp chuyên đề pháp luật vào tuần trước, khi hầu hết các ý kiến đều không đồng tình với đề xuất này.

Một điểm đáng chú ý khác, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Chính phủ tiếp tục quy định cụ thể các trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Trong đó, vẫn bao gồm các dự án khu đô thị và nhà ở thương mại.

Tuy nhiên, trong tờ trình mới, Chính phủ dự kiến quy định điều kiện thu hồi đất với dự án nhà ở thương mại sử dụng các loại đất không phải đất ở.

Điều kiện, theo dự thảo, là "chỉ thu hồi đất để tạo quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất".

Các quy định về thu hồi đất cho dự án đô thị, nhà ở thương mại không nhận được sự đồng thuận của cơ quan thẩm tra là Ủy ban Kinh tế cũng như Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trước đó, ngày 22/9, tại Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã xem xét, cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh lưu ý quy định nhà nước thu hồi đất với dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại sẽ tác động rất lớn đến quyền của người sử dụng đất.

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng bày tỏ băn khoăn khi thu hồi đất các dự án được trên 80% người dân có đất thu hồi đồng ý. Theo Chủ tịch Quốc hội, còn 20% chưa đồng ý thì áp dụng cơ chế hành chính để thu hồi đất, như vậy là không được. Theo Chủ tịch Quốc hội, dân sự là dân sự, hành chính là hành chính, không thể cộng vào để thu hồi đất. Quy định như vậy là chung chung, không đúng chủ trương của trung ương.

Giải trình, làm rõ thêm về nội dung thu hồi đất được các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết việc đưa ra điều kiện, tiêu chí cho từng trường hợp thu hồi đất là rất khó. Nhà ở thương mại và khu đô thị được nêu ở dự thảo luật là dự án trọng điểm của quốc gia, phục vụ quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa đất nước nhanh, đồng bộ. Bộ sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại phiên thảo luận để rà soát, nghiên cứu lại nội hàm, tiêu chí, tiêu chuẩn của trường hợp thu hồi đất, nhất là dự án nhà ở thương mại, khu đô thị.

Nguyên Lâm