Những hoạt động tích cực của Việt Nam tại COP27

Cụ thể, chiều 6/11, bên lề Hội nghị lần thứ 27, Đoàn đại biểu Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà dẫn đầu đã có cuộc làm việc với ông Alok Sharma, Chủ tịch COP26 - đại diện cho Vương quốc Anh, Liên Minh châu Âu (EU) và Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) - về việc hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi năng lượng.

Ngày 7/11, đoàn đã có buổi làm việc với ông Ravi Menon, Giám đốc điều hành Ngân hàng Trung ương Singapore về việc thúc đẩy hình thành thị trường carbon tại Việt Nam trong thời gian tới. Buổi làm việc nhằm triển khai các nội dung Bản ghi nhớ Hợp tác theo Điều 6 Thỏa thuận Paris giữa Bộ TN&MT (Việt Nam) và Bộ Thương mại và Công nghiệp (Singapore).

Theo ông Ravi Menon để Việt Nam đạt được cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" đến năm 2050, phía Ngân hàng Trung ương Singapore cho rằng, cần phải thúc đẩy hình thành thị trường carbon cho Việt Nam, tạo ra tín chỉ chất lượng cao, thu hút nhiều nhà đầu tư, khối tư nhân tham gia hơn. Dự báo nhu cầu tín chỉ tại Việt Nam sẽ tăng lên. Trong khi đó, Singapore cũng như các nước trong khu vực đều cần tín chỉ carbon. Đây là cơ hội cho Việt Nam tạo ra tín chỉ carbon chất lượng cao và mở rộng trao đổi tín chỉ.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam không chỉ hình thành thị trường carbon mà tiến tới xây dựng thị trường tài chính một cách đồng bộ. Việc trao đổi, mua bán tín chỉ có thể vượt ra khỏi phạm vi ASEAN, tham gia thị trường thế giới đến các châu lục khác. Việt Nam đề nghị phía Singapore hỗ trợ để sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý chính sách hình thành thị trường, sau đó là thiết chế để quản trị.

Cùng ngày, đoàn cũng đã có cuộc làm việc với Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về biến đổi khí hậu John Kerry nhằm thảo luận về hợp tác thực hiện các cam kết về khí hậu cũng như quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam.

Tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Trần Hồng Hà tái khẳng định cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 mà Việt Nam đã đưa ra tại COP26. Bộ trưởng cho biết, Việt Nam đã triển khai các biện pháp tổng thể, toàn diện trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng nhằm hướng tới mục tiêu nói trên. Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng lưu ý rằng việc vừa bảo đảm an ninh năng lượng để phục vụ phát triển kinh tế vừa giảm phát thải khí nhà kính là một bài toán khó khăn và phức tạp, đòi hỏi sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế về cả nguồn lực và công nghệ.

Bộ trưởng đề nghị phía Mỹ và Nhóm các nền công nghiệp hàng đầu thế giới (G7) thực hiện các cam kết đã đưa ra về chuyển đổi năng lượng công bằng, đồng thời nhấn mạnh Việt Nam đã đưa ra các cam kết rất rõ ràng và đề nghị các đối tác cũng có các cam kết rõ ràng để cùng hợp tác và thực hiện.

Bên lề COP27, lễ trao Biên bản ghi nhớ Chương trình hợp tác về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG) giữa Bộ TN&MT và Ngân hàng HSBC Việt Nam cũng được tổ chức.

Theo đó, HSBC Việt Nam sẽ hỗ trợ Bộ TN&MT xây dựng phương pháp tiếp cận thực tế trong việc hiện thực hóa các chiến lược phù hợp với các mục tiêu phát thải ròng bằng "0" của Việt Nam, cũng như xây dựng cơ cấu để mở ra các nguồn tài chính quốc tế nhằm hỗ trợ các mục tiêu này.

Cụ thể, trong vòng 8 năm tới, Ngân hàng sẽ tập trung vào bốn mục tiêu chính.

Thứ nhất, đóng góp vào quá trình thực hiện Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050 thông qua chia sẻ thông lệ và kinh nghiệm, nhằm giúp Chính phủ Việt Nam xây dựng, hoàn thiện cơ cấu và chính sách để khai thác các nguồn tài trợ tiềm năng từ nhà đầu tư và định chế tài chính quốc tế.

Thứ hai, giúp Việt Nam xây dựng nguồn lực và năng lực cần thiết trong lĩnh vực bền vững.

Thứ ba, xây dựng Tiêu chuẩn phân loại – định nghĩa tài sản bền vững và các sản phẩm tài chính tại Việt Nam.

Thứ tư, đóng góp và hỗ trợ Bộ TN&MT phát triển các bộ công cụ, hướng dẫn doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực đánh giá mức độ phát thải, rủi ro chuyển đổi và phát triển các lộ trình hướng tới nền kinh tế giảm phát thải khí nhà kính.

Hội nghị lần thứ 27 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP27) diễn ra tại Ai Cập có thông điệp xuyên suốt: "Cùng nhau hành động", nhấn mạnh các ưu tiên của năm 2022 là cần hành động, chuyển đổi các cam kết, các tuyên bố thành những kết quả và hành động cụ thể. Tại COP27, Hội nghị thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo thế giới diễn ra trong hai ngày 7 - 8/11. Hơn 120 nhà lãnh đạo các nước trên thế giới tham gia COP27 để bàn về những vấn đề 'nóng' của toàn cầu.

Tại COP26 tổ chức tại Glasgow vào tháng 11/2021, các quốc gia tham dự đã thống nhất quan điểm: Thế giới đang đối mặt với thập kỷ quan trọng, đòi hỏi có những hành động thiết thực và thực hiện các cam kết đã đưa ra. Sau những cam kết từ COP26, COP27 được coi là Hội nghị của hành động.

"Sau COP26, hơn 90% nền kinh tế toàn cầu đã đưa ra cam kết đạt phát thải ròng bằng ‘0’. Mặc dù các quốc gia đã có những hành động cụ thể và có những kết quả nhất định nhưng việc thực hiện cam kết huy động 100 tỷ USD mỗi năm vẫn chưa đạt được", Chủ tịch COP26 Alok Sharma khẳng định.

Tại COP26, Việt Nam là một trong những quốc gia đưa ra các cam kết mạnh mẽ đưa phát thải ròng về "0" vào năm 2050; không xây mới điện than từ năm 2030 và loại bỏ dần điện than từ năm 2040; tuyên bố về rừng và sử dụng đất; tham gia Liên minh thích ứng toàn cầu; giảm 30% khí thải metan vào năm 2030 so với mức năm 2020.

Theo Phó Cục trưởng Cục Biến đối khí hậu, Bộ TN&MT Phạm Văn Tấn, trong gần 150 quốc gia cam kết đưa mức phát thải ròng về "0" vào giữa thế kỷ tại COP26, Việt Nam là một trong số những quốc gia có hành động ngay lập tức. Ngay sau khi Hội nghị kết thúc, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo và thành lập ngay Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26; ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo. Bộ trưởng Bộ TN&MT đã thành lập Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo cùng với quy chế làm việc của Tổ công tác.

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050, đồng thời, đưa ra một lộ trình tổng thể nhằm hiện thực hóa các mục tiêu khí hậu đã cam kết bằng việc tạo hành lang pháp lý, thúc đẩy và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, các ngành, các địa phương cùng có trách nhiệm giảm phát thải ròng…

Tại phiên khai mạc Hội nghị COP27, ông Sameh Shoukry, Chủ tịch COP27 kêu gọi các quốc gia sẽ cùng nhau giải quyết các vấn đề mới về năng lượng, lương thực và nhanh chóng thực hiện chuyển đổi năng lượng. Các vấn đề này cần được giải quyết đồng loạt, nhanh chóng và không tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến các cam kết, hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu hiện nay.

Ông Simon Stiell, Tổng Thư ký Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) nhấn mạnh, việc triển khai các cam kết sẽ là trách nhiệm toàn cầu, của mỗi người dân. Ông cũng kêu gọi COP27 tập trung vào 3 nội dung quan trọng. Thứ nhất, chuyển đổi từ giai đoạn đàm phán sang giai đoạn triển khai, tận dụng các cơ chế tài chính hiện có để hỗ trợ triển khai Thỏa thuận Paris. Thứ hai, tiếp tục tập trung vào các hợp phần quan trọng: Giảm nhẹ, thích ứng, tài chính, tổn thất và thiệt hại. Thứ ba, tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm của các Bên trong quá trình triển khai.

Theo quy định của Công ước, Nghị định thư Kyoto, Thỏa thuận Paris, tại Hội nghị COP27, các bên sẽ đánh giá nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của các quốc gia thông qua các Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) nộp trước COP27, nhằm hướng tới đạt phát thải ròng bằng "0" vào giữa thế kỷ và thảo luận nhiều nội dung liên quan.

Về giảm phát thải khí nhà kính, các quốc gia, tổ chức quốc tế sẽ chia sẻ những gì mình đã và đang thực hiện về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thực hiện nghĩa vụ quy định của Thoả thuận Paris cũng như các cam kết đưa ra tại Hội nghị COP26.

Hội nghị COP27 sẽ thúc đẩy thực hiện 3 quy trình mới của Gói thỏa thuận khí hậu Glasgow gồm: Chương trình làm việc về "tăng cường quy mô tham vọng và thực hiện giảm phát thải; bàn tròn cấp bộ trưởng thường niên về tham vọng trước năm 2030; báo cáo hàng năm tổng hợp nỗ lực trong NDC của các quốc gia.

Hội nghị tiếp tục làm rõ tiến độ huy động 100 tỷ USD mỗi năm của các nước phát triển cho các quốc gia đang phát triển để ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, làm rõ nguồn lực hỗ trợ thích ứng với biến đổi khí hậu, giải quyết vấn đề tổn thất và thiệt hại tại các nước đang phát triển; cuộc họp lần thứ 7 về cơ chế tài chính của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu; xem xét hoạt động của Quỹ Khí hậu xanh (GCF) và các quỹ hỗ trợ thực hiện chống biến đổi khí hậu khác.

Về khung thời gian chung, các Bên sẽ thảo luận thống nhất khung thời gian nộp các NDC. Dự kiến, các quốc gia sẽ nộp NDC cập nhật lần 2 vào năm 2025 cho giai đoạn 2025-2035; nộp NDC cập nhật lần 3 vào năm 2030 cho giai đoạn 2030-2040 và thực hiện việc này mỗi 5 năm sau đó. Điều này nhằm thống nhất về thời gian, nội dung NDC để dễ so sánh, đánh giá và tổng hợp.

Đoàn đại biểu Việt Nam tham gia Hội nghị COP27 với mong muốn tiếp tục chung tay cùng cộng đồng quốc tế xây dựng các cơ chế, chính sách, cơ sở pháp lý để thực hiện mục tiêu chung chống biến đổi khí hậu. Đây cũng là cơ hội để huy động sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế nhằm giúp Việt Nam thực hiện mục tiêu đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết tại COP26. Thông điệp của Việt Nam tại COP27 do Ai Cập đăng cai tổ chức là "cam kết đi đôi với hành động" trong cuộc chiến chống biển đổi khí hậu.

Hạ Vy