Thúc đẩy các sáng kiến nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường với dự án 11 triệu USD

Ngày 15/11, Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam, thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), và Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) tổ chức lễ khởi động một dự án mới do USAID tài trợ nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường thông qua các hành động tập thể do Việt Nam dẫn dắt.

Dự án mới với tên gọi Giảm thiểu Ô nhiễm sẽ được thực hiện trong 5 năm với ngân sách dự kiến là 11,3 triệu USD, do đối tác của USAID là Tổ chức Winrock International phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đánh giá cao Đại sứ quán Hoa Kỳ và tổ chức Winrock International trong việc thúc đẩy các thủ tục để tiến tới ký kết Dự án giảm thiểu ô nhiễm.

Dự án được xây dựng với mục tiêu thúc đẩy triển khai các sáng kiến giảm thiểu ô nhiễm môi trường nhằm định hướng và tạo điều kiện nâng cao năng lực cho các tổ chức, mạng lưới tại Việt Nam để cùng giải quyết các thách thức về ô nhiễm môi trường bằng cách tiếp cận và đánh giá các tác động ô nhiễm môi trường mang tính khu vực và toàn cầu, đặc biệt giải quyết các vấn đề về chuyển đổi năng lượng, ô nhiễm rác thải nhựa, tăng cường việc tái chế, tái sử dụng chất thải, nâng cao ý thức cộng đồng về giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong tương lai.

Đây là một trong những dự án của USAID với Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng tới việc xử lý ô nhiễm đa phương diện và huy động sự tham gia của nhiều đối tượng khác nhau trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà tin tưởng vào sự thành công của Dự án trong giai đoạn hiện nay, nhất là khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đang được triển khai trên phạm vi cả nước. Bộ trưởng kêu gọi các tổ chức, các đơn vị, các chuyên gia, nhà khoa học và cơ quan có liên quan tạo mọi điều kiện thuận lợi để Dự án triển khai thuận lợi theo quy định của Việt Nam.

Chính phủ Việt Nam luôn đánh giá bảo vệ môi trường là một trong các yếu tố quan trọng và không thể thiếu trong tiến trình phát triển bền vững. Trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản pháp luật khác, hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ môi trường, cũng như xây dựng và thực hiện nhiều chiến lược, kế hoạch về bảo vệ môi trường và lồng ghép môi trường trong kế hoạch phát triển của các ngành nhằm tăng cường bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe người dân và phát triển bền vững đất nước.

Mặc dù Việt Nam đã đạt được những kết quả nhất định trong việc kiểm soát và phòng ngừa ô nhiễm môi trường, tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay vẫn diễn biến phức tạp với những vấn đề như ô nhiễm môi trường không khí, đất và nước, ô nhiễm do rác thải nhựa, ô nhiễm từ các cụm công nghiệp và làng nghề... Việc ứng phó với các thách thức này đòi hỏi sự tham gia của nhiều bên liên quan.

Dự án giảm thiểu ô nhiễm (2021-2026) do USAID tài trợ có mục tiêu hỗ trợ Việt Nam trong nỗ lực giải quyết những vấn đề về ô nhiễm môi trường tại các khu vực mục tiêu thông qua cách tiếp cận tác động tập thể. Cách tiếp cận mới này giúp giải quyết những vấn đề môi trường bằng cách tăng cường mạng lưới các bên liên quan, bao gồm các tổ chức địa phương, chính phủ, khu vực tư nhân và các đơn vị nghiên cứu để cùng hợp tác, xây dựng chương trình hành động chung, từ đó, triển khai các hoạt động dựa trên vai trò và thế mạnh của từng bên.

Hợp phần 1 của Dự án nhằm hỗ trợ xây dựng và thực thi chính sách giảm thiểu ô nhiễm. Dự án sẽ hỗ trợ Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương liên quan xây dựng và thực thi hiệu quả Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020. Trong khuôn khổ Hợp phần 1, sẽ có ít nhất 7 văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, quy định được Dự án hỗ trợ đề xuất, ban hành hoặc thực hiện. Dự án cũng sẽ hỗ trợ ít nhất 6 cơ chế địa phương nhằm kết nối công dân với chính quyền các cấp trong việc thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường.

Hợp phần 2 của Dự án nhằm nâng cao năng lực cho các bên liên quan để triển khai thành công và duy trì bền vững hiệu quả các sáng kiến tác động tập thể.

Hợp phần 3 của Dự án sẽ triển khai các sáng kiến tác động tập thể nhằm giảm thiểu ô nhiễm.

Trong khuôn khổ Hợp phần 2 và 3, để thúc đẩy vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong việc giải quyết những thách thức ô nhiễm môi trường, Dự án sẽ hỗ trợ cho các sáng kiến tác động tập thể. Theo đó, mỗi sáng kiến sẽ được dẫn dắt bởi một tổ chức địa phương, có vai trò là “Tổ chức nòng cốt”. Các tổ chức này sẽ huy động sự hỗ trợ của cộng đồng và khu vực tư nhân, hợp tác với cơ quan nhà nước và các nhà nghiên cứu để thực hiện các sáng kiến, góp phần hoàn thiện và thực thi chính sách bảo vệ môi trường, thúc đẩy thay đổi hành vi của cộng đồng nhằm giảm thiểu ô nhiễm tại Việt Nam, đồng thời hình thành cơ chế để giải quyết vấn đề môi trường một cách bền vững.

Thông qua tham vấn với các cơ quan chức năng, các tổ chức, chuyên gia trong lĩnh vực môi trường, Dự án đã xác định được 6 sáng kiến tác động tập thể để tập trung đầu tư và thực hiện nhằm giải quyết các vấn đề môi trường trọng điểm trong thời gian tới, bao gồm: Sáng kiến Doanh nghiệp, cộng đồng và người tiêu dùng có trách nhiệm tiên phong giảm thiểu rác thải nhựa ở Việt Nam, thực hiện tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; sáng kiến Xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn trong quản lý chất thải nhựa y tế, thực hiện tại Cần Thơ, Bình Định, Phú Thọ, Quảng Ninh và Hà Nội; sáng kiến Giảm thiểu ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông vận tải đường bộ tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; sáng kiến Giảm thiểu ô nhiễm không khí từ hoạt động đốt mở tại Hà Nội và các khu vực, tỉnh, thành phố xung quanh Hà Nội; sáng kiến Giảm thiểu ô nhiễm tại làng nghề thuộc 1 trong những tỉnh thuộc miền Bắc Việt Nam; sáng kiến Xây dựng nền tảng công khai minh bạch thông tin môi trường.

Nguyên Lâm