Thuận Thành (Bắc Ninh): Xưởng sản xuất gia vị gây mùi khó chịu trong khu dân cư, người dân bức xúc

Những năm qua, các cơ sở, tổ chức sản xuất kinh doanh đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động cũng như phát triển kinh tế của địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu về kinh tế vẫn còn nhiều cơ sở, tổ chức sản xuất trong khu dân cư không đầu tư hệ thống xử lý môi trường đồng bộ, triệt để, chưa thực hiện nghiêm túc Luật Bảo vệ môi trường, xả ra mùi khó chịu, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của nhân dân xung quanh.

Thực hiện tuyến bài viết tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo vệ nguồn nước sạch và môi trường. Trong quá trình tìm hiểu, thu thập thông tin, PV Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn đã ghi nhận những bức xúc của người dân thôn Khương Tự và thôn Lũng Khê, xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh về Công ty Cổ phần thực phẩm Thơm Thực (công ty Thơm Thực) chuyên sản xuất các loại gia vị như: Tương ớt, sa tế, mắm tôm, dấm...trong quá trình sản xuất xả ra nhiều mùi lạ gây ảnh hưởng đến môi trường, không khí xung quanh.

Một người dân thôn Lũng Khê cho biết: Gió nồm mùi gia vị từ công ty Thơm Thực đưa vào khó chịu lắm, họ sản xuất gì thì có mùi đấy, sản xuất tương thì có mùi tương, sản xuất tương ớt thì có mùi ớt nó hăng hắc, cay cay. Ngửi phải mùi đấy tôi cũng khó chịu. 9000

Theo tìm hiểu của PV, công ty Thơm Thực do bà Nguyễn Thị Thơm làm Giám đốc chuyên sản xuất các loại gia vị với thương hiệu Chimax. Xuất phát từ một xưởng sản nhỏ, năm 2018 công ty Thơm Thực đã thành lập công ty, mở rộng quy mô nhà xưởng. Công ty Thơm Thực đặt trên địa bàn thôn Lũng Khê, ngoài người dân thôn Lũng Khê thì người thôn Khương Tự cũng bị chịu ảnh hưởng bởi những mùi lạ, khó chịu xuất phát từ quá trình sản xuất của công ty gây ra.

Bác N.V.P, người dân thôn Khương Tự bức xúc: Mùi mắm tôm từ công ty Thơm Thực sản xuất kinh khủng lắm, khiến tôi không thể thở nổi, phát ốm. Những hôm gió Bắc mùi mắm tôm sặc lên rất nặng bay vào nhà rồi mùi ớt các kiểu rất khó chịu, ngửi nhiều mùi này tôi thấy khó thở, váng đầu. Người dân ở đây thì đều là làng xóm láng giềng nên cũng nể nhau không ai có ý kiến gì nhưng cháu cứ đi hỏi 10 nhà thì 11 nhà kêu. Nước thải công ty Thơm Thực thải ra mùi cũng rất khó chịu, nước thải chảy ra rãnh nước phía sau công ty rồi ngấm dần chảy rỉ sang ao nhà tôi . Trước đây họ làm thủ công, nhỏ lẻ thì đỡ nhưng từ khi làm với quy mô lớn thì ảnh hưởng rất nhiều tới người dân xung quanh. Kể ra mà nói đúng ra nhà xưởng của công ty Thơm Thực không được làm trong này, làm giữa làng như thế này là nguy hiểm, đúng ra phải ra đồng làm.

Ông N.V.C, người dân thôn Khương Tự cũng bày tỏ: Mùa gió Bắc mùi gia vị từ công ty Thơm Thực đẩy về phía này, mùi nó hăng hăng, cay cay khiến mọi người cảm thấy cay mũi. Hít phải mùi này lâu ngày đương nhiên là ảnh hưởng đến sức khỏe rồi nhưng ảnh hưởng ở mức độ nhanh hay chậm thì mình không biết được.

Nhiều người dân trong thôn còn cho biết Công ty Thơm Thực để chai mắm tôm trong nhà một lúc đã không chịu nổi rồi huống chi công ty Thơm Thực lại sản xuất với khối lượng lớn thì anh chị phải biết mùi nó khủng khiếp thế nào.

Một người dân khác thôn Khương Tự chia sẻ: Nhà cô ở đây rất là ô nhiễm, lúc nào cũng nồng nặc các mùi gia vị, lúc thì mùi mắm tôm rất khó chịu, lúc thì như là mùi tương ớt sộc lên rồi mùi nước tương tỏi đun lên cảm giác lúc nào cũng bị ám mùi nấu ăn. Nếu mà cứ ở gần các xưởng sản xuất này thì chẳng có gì là không khí trong lành bởi vì các cái mùi rất khó chịu. Nhiều lúc nấu mắm tôm lên không thể nào chịu được nó sực lên kinh lắm. Họ nấu cái gì thì sực lên mùi đấy. Tôi mong muốn là người ta sản xuất thì phải làm sao cho môi trường xung quanh của người dân không bị ảnh hưởng, cảm giác lúc nào cũng ngửi mùi nấu ăn ám hết cả vào người khó chịu cực. Như trẻ con đi học về đến nhà là muốn có không gian ngoài sân cho trẻ con chơi nhưng mùi thế này người ta cũng không muốn cho các cháu ra ngoài nên lại phải để chúng nó chơi trong nhà.

Có mặt tại thôn Khương Tự, PV mới thấy nỗi bức xúc của người dân hoàn toàn có cơ sở. Tại thời điểm PV có mặt, công ty Thơm Thực đang hoạt động bình thường, có lẽ ngày hôm đó công ty đang sản xuất tương bần, mùi tương bần rất đậm đặc, khó chịu xộc lên theo hướng gió bay vào nhiều gia đình xung quanh. Chỉ đứng chừng 15 phút nhưng PV đã cảm thấy mùi tương ám vào quần áo rất khó chịu.

Ngoài ra, trong quá trình tìm hiểu, PV còn phát hiện công ty Thơm Thực đang có dấu hiệu san lấp, xây dựng trái phép trên đất ao

Nhằm tìm hiểu, làm rõ thông tin cũng như trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước của UBND xã Thanh Khương về môi trường, đất đai, PV đã có buổi làm việc với UBND xã Thanh Khương.

Trao đổi với PV, ông Trần Văn Tý – Cán bộ địa chính, xây dựng, môi trường xã Thanh Khương cho biết: Công ty Thơm Thực đang hoạt động trên đất thổ cư của hộ gia đình, chuyên sản xuất, chế biến các sản phẩm tương ớt...đã được Sở TNMT cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên diện tích 700m2. Trong đó, có 600m2 đất ở, diện tích còn lại là đất trồng cây lâu năm.

Còn về khu vực đất ao, ngày 29/8/2022 UBND xã đã có buổi làm việc với công ty Thơm Thực, sau quá trình xác minh thì khu đất ao thuộc thửa đất thổ cư của gia đình Thơm Hữu được ông Nguyễn Văn Thực (chồng bà Thơm) mua bán chuyển nhượng từ năm 2005. Tại buổi làm việc, ông Thực cho biết do hộ gia đình thiếu hiểu biết về quy định đất đai nên gia đình có san lấp, đổ đất, xây tường bao, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Hiện trạng thì vị trí đó không xây nhà xưởng mà chỉ là sân bê tông. Sau khi kiểm tra, UBND xã đã lập biên bản xử lý vi phạm hành chính và ra quyết định xử phạt đối với ông Nguyễn Văn Thực.

Được biết, ngày 29/8/2022 UBND xã Thanh Khương đã ban hành quyết định xử phạt hành chính về lĩnh vực đất đai số 262/QĐ – XPHC đối với ông Nguyễn Văn Thực. Theo đó, ông Thực đã tự ý chuyển mục đích thửa đất số 119, tờ bản đồ số 4, diện tích chuyển mục đích 200m2, mục đích từ đất ao sang đất phi nông nghiệp. Quy định tại điểm a, khoản 2, điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ – CP ngày 19/11/2019 về xử phạt vi phạm hành chính về đất đai.

Với hành vi trên, ông Thực bị xử phạt hành chính với số tiền 4 triệu đồng, đồng thời phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thực hiện việc đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất, đăng ký cấp GCNQSD đất theo quy định của pháp luật khi được cấp có thẩm quyền cho phép.

Trước câu hỏi của PV về việc UBND xã đã nhận được phản ánh của người dân về việc công ty hoạt động gây mùi khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân chưa? Ông Tý cho biết: UBND xã chưa bao giờ nhận được phản ánh của người dân. Ngày 29/08/2022 trên cơ sở kiểm tra về đất đai, UBND xã phát hiện hộ gia đình sản xuất tương ớt tại nhà nên kết hợp kiểm tra luôn về vấn đề môi trường.

Thế nhưng, tại biên bản ngày 29/8/2022 của UBND xã Thanh Khương làm việc với công ty Thơm Thực về công tác bảo vệ môi trường lại ghi: Sau khi nhận được phản ánh về việc công ty Thơm Thực chế biến, sản xuất tương gây ô nhiễm môi trường tại khu dân cư thôn Lũng Khê, xã Thanh Khương, đại diện UBND xã, ban quản lý thôn xuống kiểm tra trực tiếp.

Trước thắc mắc của PV về vấn đề trên, ông Tý mới ấp úng trả lời: UBND xã nhận được phản ánh về môi trường có mùi thì chúng tôi xuống kiểm tra.

Sự bất nhất trong câu trả lời của ông Tý khiến dư luận không khỏi nghi ngờ có hay không việc UBND xã Thanh Khương đang có biểu hiện che chắn cho công ty Thơm Thực?

PV tiếp tục hỏi về việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường của công ty Thơm Thực, ông Tý cho biết: Tại thời điểm kiểm tra, UBND xã phát hiện công ty Thơm Thực sản xuất không sử dụng nguồn nước ngầm mà sử dụng nước sạch. Đối với trường hợp của công ty Thơm Thực không cần phải xây dựng Kế hoạch BVMT, không phải đăng ký môi trường theo Nghị định 08/2022/NĐ – CP quy định là không phát sinh nước thải, không phát sinh khí thải, không phát sinh chất thải nguy hại thì không phải đăng ký môi trường

Sau buổi làm việc, để thông tin đa chiều, khách quan PV đã phối hợp với ông Tý đi ghi nhận thực tế và làm việc với công ty Thơm Thực. Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Thực – nhân viên công ty Thơm Thực (chồng bà Thơm) không phối hợp làm việc.

Theo quan sát, công ty Thơm Thực nằm giữa khu dân cư đông đúc. Nhân viên công ty cho biết, công ty đang sử dụng 2 giếng khoan, nước ở 1 giếng được lọc qua bể lọc sau đó được dùng để làm mát máy móc và chế biến gia vị, nước sau đó được xử lý qua bể biogas rồi xả ra môi trường, 1 giếng dùng để phục vụ sinh hoạt và vệ sinh của công nhân.

Quả thực, theo ghi nhận của PV, công ty Thơm Thực đang có dấu hiệu khai thác, sử dụng 2 giếng khoan trái phép. Nước làm mát máy móc đang chảy ồ ạt, xối xả ra ngoài môi trường.

Ngoài ra, khí thải trong quá trình chế biến, sản xuất của công ty Thơm Thực có màu nâu đang được xả ra môi trường ồ ạt, có dấu hiệu không đảm bảo môi trường.

Bên ngoài, cạnh khu đất ao, có 1 cống thoát nước rộng chừng 50cm nghi là chảy từ công ty Thơm Thực ra, nước xung quanh có màu đen kèm theo váng dầu mỡ nhầy nhụa màu đỏ cam giống tương ớt bám vào cây cỏ. Bên cạnh đó, PV cũng phát hiện nhiều vỏ chai dấm, tương cà mang tên công ty Thơm Thực ở khu vực này. Có thể những chai này theo cống thoát nước từ trong công ty Thơm Thực trôi ra rồi mắc ở đây.

Phần diện tích đất ao được công ty Thơm Thực tận dụng để làm nơi chứa nguyên liệu, rất nhiều chum vại chứa tương được công ty tập kết tại đây. Một phần diện tích được dựng lên như 1 căn phòng để máy móc thiết bị, không phải chỉ đổ bê tông như ông Tý trao đổi với PV. Ngoài dùng chum để đựng tương, rất nhiều thùng nhựa màu xanh cũng được công ty dùng để đựng, có dấu hiệu không đảm bảo an toàn thực phẩm.

Phía sau khu đất ao, công ty Thơm Thực tiếp tục thuê lại đất của người dân với diện tích khoảng 100m2, dựng nhà xưởng kiên cố để làm kho chứa sản phẩm và nguyên vật liệu, có dấu hiệu không đảm bảo phòng cháy chữa cháy, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, ảnh hưởng đến môi trường. Nhà xưởng này được công ty Thơm Thực dựng lên có đúng quy định, phù hợp với mục đích sử dụng đất hay không? Đề nghị UBND xã Thanh Khương tiếp tục vào cuộc kiểm tra làm rõ và xử lý nghiêm.

Từ những ghi nhận trên, có thể thấy việc UBND xã Thanh Khương kiểm tra việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường của công ty Thơm Thực nhưng lại không nắm bắt được công ty đang khai thác nước giếng khoan, không ghi nhận tình trạng xả thải của công ty thì đã thực sự khách quan, sát sao, nghiêm túc.

Sau khi đi thực tế, PV đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Đình Khoa – Chủ tịch UBND xã Thanh Khương, ông Khoa cho biết: UBND xã xin tiếp thu những thông tin của báo chí, sau buổi làm việc sẽ giao cán bộ chuyên môn kiểm tra, xác minh lại và báo cáo phòng Tài nguyên môi trường huyện để kiểm tra, xử lý theo quy định.

Trước những dấu hiệu tồn tại trong việc thực hiện Luật bảo vệ môi trường của công ty Thơm Thực nêu trên, UBND huyện Thuận Thành sẽ vào cuộc xử lý đến đâu? Câu hỏi này xin được gửi tới Lãnh đạo UBND huyện Thuận Thành

Môi trường là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người dân. Trước thực trạng trên, kính đề nghị Huyện ủy Thuận Thành chỉ đạo UBND huyện và các phòng ban chuyên môn vào cuộc kiểm tra, xử lý nghiêm những tồn tại, vi phạm của công ty Thơm Thực (nếu có). Về lâu dài cần yêu cầu công ty Thơm Thực di dời vào khu, cụm cộng nghiệp để góp phần đảm bảo môi trường, làm trong lành không khí khu dân cư, đáp ứng yêu cầu chất lượng cuộc sống ngày càng cao của người dân.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc

Trao đổi với PV, ông Trần Văn Huy  -  Giám đốc công ty Luật HTM và Cộng sự cho biết: Công ty Thơm Thực được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hoạt động theo mô hình công ty từ năm 2018, 2019 nhưng đến nay chưa được các cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép về Hồ sơ môi trường là không đúng quy định của pháp luật. Doanh nghiệp phải thực hiện việc lập Hồ sơ môi trường và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp phép đối với Hồ sơ môi trường theo quy định ngay từ giai đoạn trước khi đi vào hoạt động, sản xuất cũng như khi đã đi vào hoạt động, sản xuất.

Ngoài ra, theo Khoản 1 Điều 170 Luật Đất đai năm 2013 quy định người sử dụng đất có nghĩa vụ: “Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.”

Công ty Thơm Thực xây dựng hệ thống nhà xưởng sản xuất trên đất thổ cư là không đúng quy định, vi phạm pháp luật về đất đai do đã sử dụng đất sai mục đích. Đất thổ cư (đất ở) là đất dùng để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ cho đời sống; đất vườn, ao gắn liền với nhà ở trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư (kể cả trường hợp vườn, ao gắn liền với nhà ở riêng lẻ) đã được Nhà nước công nhận là đất ở, không phải đất dùng để xây dựng nhà xưởng phục vụ hoạt động thương mại, dịch vụ (đất phi nông nghiệp không phải là đất ở).

Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 12 Thông tư số: 33/2017/TT-BTNMT ngày 19/9/2017 của Bộ tài nguyên và Môi trường thì trường hợp của Công ty Thơm Thựckhông phải xin phép cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, để được xây dựng nhà xưởng sản xuất trên đất ở thì Công ty này phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai để chuyển mục đích sử dụng đất ở sang đất phi nông nghiệp không phải là đất ở. 

​Bên cạnh đó, việc sử dụng đất này phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và các quy định về bảo vệ môi trường (khoản 2 Điều 153 Luật Đất đai năm 2013).

Thùy Dương - Phan Thảo