Xông đất là một phong tục độc đáo trong ngày Tết

Xông đất còn gọi là đạp đất, là tục lệ đã có từ lâu đời ở Việt Nam. Người xưa quan niệm rằng, người đầu tiên đến chúc Tết gia đình nếu là người hợp tuổi với gia chủ thì nguyên năm gia chủ sẽ gặp nhiều điều may mắn, tài lộc đến nhà. Vì thế mà sau thời điểm giao thừa, vào những giây phút đầu tiên của năm mới, người Việt từ xưa rất coi trọng tục "xông đất".

Tục xông đất và những ý nghĩa nhân văn vĩnh cửu!

Khoa học phong thủy hiện đại chứng minh mỗi mảnh đất/vùng đất cũng có “từ trường” (tốt/xấu) hợp với người này chẳng hợp với người kia. Việc xông nhà, về bản chất là mang một năng lượng sinh học mới không chỉ cho người mà còn cho cả đất đai. Năng lượng này “đến” vào thời khắc giao mùa/giao thừa (Tết/tiết tức thời điểm chuyển giao cuối năm và đầu năm) thì sự hô ứng, tiếp nhận diễn ra càng “trọn vẹn”. Cũng chính vì vậy mà gọi “xông nhà” hay “xông đất” đều đúng.

Thêm nữa, theo tín ngưỡng thờ cúng thì ngày Tết là sự gặp gỡ của đại gia đình, cả ông bà tổ tiên (gia tiên) về phù hộ con cháu, cả gia thần (ông Công ông Táo, tức thổ địa) nên người xông nhà đến còn là sự “chúc phúc” cho cả gia tiên, gia thần. Lời chúc đầu năm luôn được “thiêng” hóa là vì thế. Ai ai cũng đều chúc nhau những điều may mắn. Ai ai cũng hy vọng một năm tràn đầy thành công. Người ta kiêng những điều nói “gở”, nói sái... Thì ra ý thức đổi mới, khát vọng đổi mới có trong sâu thẳm tâm thức của bất cứ ai!

Người khách đến đầu tiên vào sáng mồng 1 phải là người do chủ nhà sắp đặt trước, mang theo trái cây hay bánh mứt và lì xì khi có trẻ con trong nhà. Gia chủ sẽ đón tiếp họ vui vẻ, nhiệt tình và nhận những lời chúc tốt đẹp đến với gia đình mình.

Những người xông đất chỉ đến khoảng năm mười phút gì đó cầu chúc cho gia đình gia chủ may mắn cả năm. Chỉ vậy thôi, nhưng cũng đã mang đến niềm vui và sự tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn cả năm. Còn người đi xông đất cũng sẽ vui vì họ đã cho đi những điều tốt lành giúp mọi người.

Những người đi xông đất thường sẽ có những lời chúc hay các món quà ý nghĩa dành cho gia chủ. Những món quà mang tính chất của sự may mắn như: Kẹo bánh, câu đối,.... Hoặc người tới xông đất sẽ mang theo những phong bao lì xì đỏ mừng tuổi cho gia chủ và cho những thành viên trong gia đình. Giá trị của phong bao lì xì không cần cao và thường sẽ chọn những đồng tiền có màu đỏ. Điều này thể hiện sự may mắn.

Nếu nhà có cha mẹ già thì chúc “Bách niên giai lão”, “tăng phúc tăng thọ”; nếu là người buôn bán thì mong “buôn may bán đắt”, “làm ăn phát đạt”, “làm ăn phát tài bằng năm bằng mười năm ngoái”; nếu gặp người làm việc Nhà nước thì chúc “thăng quan tiến chức” hoặc “lên chức lên lương”; gặp trẻ em thì mừng các bé “hay ăn chóng lớn”, “học hành đỗ đạt”.

Ông bà ta thường có kinh nghiệm rằng: Ai xởi lởi hồn nhiên, vô tư, thật thà, mặt mũi sáng sủa không có tang và con cái đông đủ cả trai lẫn gái là vía tốt.

Sau đó gia chủ cũng gửi lại lời chúc cho người xông đất và lì xì, mời khách thưởng trà. Gia chủ không cần bày cỗ mặn hay bia rượu tiếp đãi. Gia chủ chỉ cần tiếp đãi trà nước, trò chuyện về những điều tốt đẹp vào năm mới. Hoặc bạn cũng có thể thưởng thức 1 ly rượu vang để biểu trưng cho sự may mắn, tấn tài tấn lộc…

Khi đến xông nhà cho gia chủ chỉ nên nói tới những câu chuyện vui vẻ, những điều may mắn. Tránh những câu chuyện buồn của năm cũ và không nhắc đến chuyện đã qua.

Khi tới nhà người khác xông đất, người xông đất không nên mặc đồ màu đen hoặc màu trắng. Thay vào đó là chọn trang phục có màu sắc tươi tắn, nhã nhặn.

Hiện nay có nhiều gia chủ quan niệm không nên nhờ phụ nữ xông đất. Vì thế, nếu bạn là phụ nữ đi cùng hãy vào sau nam giới.

Trường hợp xông đất tự nhiên thì gia chủ sẽ thuận theo tuổi tác. Không quá khắt khe trong việc chọn người xông nhà.

Đặc biệt người xông đất phải có tuổi hợp với chủ nhà và con vật đại diện của năm đó và tránh tuổi “tứ hành xung”. Tuổi người xông đất nên có Thiên can, Địa chi, Ngũ hành tương sinh đối với gia chủ. Cùng với đó Thiên can, Địa chi, Ngũ hành của năm cũng cần tương sinh với người đó. Hay những người có tên hay, đẹp như Cát, Lộc, Kim, Ngân, Phúc, Thọ, An, Khang… xông đất cũng là một niềm vui với gia chủ.

Theo lời khuyên của một số chuyên gia phong thủy, để chọn người xông đất đầu năm, gia chủ nên chọn người thật thà, hồn nhiên, làm ăn phát đạt, con cái đông đủ, mặt mũi sáng sủa, thân hình khoẻ khắn, khôi ngô, không có tang thì sẽ là người tốt, đem lại nhiều may mắn trong năm mới cho gia chủ.

Tự xông đất nhà mình được không?

Ngày nay, khi mà xã hội ngày càng phát triển thì không còn quá nhiều người quan tâm quá đến vấn đề xông đất. Vì thế trên thực tế thì người trong nhà hoặc họ hàng vẫn tự đi xông đất nếu hợp tuổi.

Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà thì các gia chủ hoàn toàn có thể tự xông đất cho nhà mình. Chuyện lựa ai để xông đất hoàn toàn là quan niệm cá nhân của mỗi gia chủ.

Theo thời gian, nhiều phong tục cũng có sự thay đổi phù hợp với xã hội. Tuy nhiên, tục xông đất vẫn được nhân dân coi trọng, nhưng đã có sự nhẹ nhàng hơn, không còn coi nặng về tuổi tác, giới tính của người xông đất cả. Hầu hết hiện nay các gia đình xem việc xông đất là lộc trời cho nên cứ thuận theo tự nhiên, không chuẩn bị người xông đất. Bất kì ai đến nhà xông đất đầu năm được cho là người mang đến may mắn cho mình và mọi người đều vui vẻ.

Cách chọn tuổi xông đất Tết Quý Mão 2023

Trước hết cần lựa chọn người xông đất có tuổi hợp với gia chủ, tránh những tuổi Lục xung, Lục hại.... Nếu như chọn được người xông đất hợp tuổi sẽ giúp gia chủ làm ăn gặp nhiều may mắn, phát tài trong suốt một năm đồng thời gia đình cũng được hạnh phúc, bình an.

Nên lựa chọn nam giới để xông đất, đặc biệt là những người có sức khỏe tốt, mặt mũi sáng sủa, có kinh nghiệm làm ăn, xởi lởi, vui vẻ hòa đồng để cả năm gia đình bạn cũng luôn gặp được thật nhiều may mắn, tài lộc.

Dưới đây là tuổi xông đất hợp với tuổi của từng gia chủ

Tuổi xông nhà cho gia chủ tuổi Tý: Hợi, Sửu, Thìn, Tuất.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Sửu: Sửu, Dậu, Tý Hợi.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dần: Hợi, Tuất, Dần Ngọ.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mão: Mão, Mùi, Tuất, Hợi.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thìn: Hợi, Dậu, Tý, Ngọ.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tỵ: Sửu, Tuất, Ngọ, Dậu.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Ngọ: Hợi, Dần, Tuất, Mùi.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mùi: Mùi, Mão, Hợi, Ngọ.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thân: Tuất, Ngọ, Tý, Thìn.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dậu: Hợi, Sửu, Dần, Thìn.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tuất: Tuất, Ngọ, Hợi, Dần.

Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Hợi: Dần, Mùi, Ngọ, Tuất.

Ngọc Hân