50 hộ dân ở thị xã Quảng Trị có nguy cơ mất "kế sinh nhai" vì Dự án tiềm ẩn ô nhiễm môi trường

"Kế sinh nhai" của hàng chục hộ dân bị đe doạ

Theo tờ trình, Đội đánh cá thôn Tân Mỹ gồm có 50 hộ 24 nhân khẩu, hiện tất cả các hộ thường trú tại thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị. Đội làm nghề đánh cá trên lòng hồ Nam Thạch Hãn hành nghề đã hơn 35 năm, kinh tế đang còn gặp khó khăn, chủ yếu sống nhờ lòng hồ. Đời sống của bà con vào nghề đánh bắt cá, tôm và nuôi cá lồng bè để sinh sống hàng ngày.

Hiện nay, có một số người lạ mặt ở ngoài địa phương đến hợp đồng thuê đất các hộ dân trong đội để mở rộng khu vực làm bến bãi tập kết Dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) của hộ kinh doanh Nguyễn Văn Cẩm (vị trí thuê đất nằm bên cạnh đất ông Cẩm). Khu vực thuê đất nằm giữa lòng hồ, nơi bà con đang sinh sống làm ăn nhờ vào lòng hồ Nam Thạch Hãn.

Nghề nghiệp chúng tôi thường xuyên đánh cá, tôm cả ngày lẫn đêm để sinh sống qua ngày và nuôi con ăn học. Nếu bãi cát sạn làm tại khu vực giữa lòng hồ, gần nơi bà con đang con sinh sống thì sẽ làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến nguồn nước và hệ sinh thái. Khi bến bãi đi vào hoạt động, ngày đêm tàu vận chuyển cát sạn đi lại trên lòng hồ khiến nguồn nước bị cáu đục, cá nuôi lồng bè không thể phát triển để tăng năng suất. Chất thải dầu máy nguy hại trôi nổi trên lòng hồ khiến công việc đánh bắt cá tôm bị hạn chế, giảm năng suất, ảnh hưởng đến nguồn kinh tế của bà con. Bên cạnh đó, việc các xe ben chạy chở cát sạn hoạt động thường xuyên làm bụi cát vào nhà dân, làm cho không khí bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.Nay đội chúng tôi viết tờ trình kính đề nghị lên quý cấp trên ngăn chặn kịp thời để dân chúng tôi yên tâm sinh sống và làm ăn.

Ông Trần Quỳnh - Đội trưởng đội đánh cá thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, người viết lá đơn trình lên chính quyền cầu cứu lấy nghề cá, ông bức xúc cho biết : "Khi nghe tin có dự án làm bến bãi tập kết cát sỏi tại khu vực Đập Trấm, 50 hộ dân chúng tôi ở khu vực này không đồng tình. Dân chúng tôi ở đây sống nhờ vào lòng hồ Nam Thạch Hãn, chủ yếu hành nghề đánh bắt cá, tôm và nuôi các loại cá lồng bè như cá trê, cá trắm và cá chình. Hiện ở lòng hồ có 5 hộ nuôi thử nghiệm được 10 bè, mỗi năm cũng mang đến thu nhập kha khá cho các hộ dân”.

“Lo ngại sắp đến chính quyền cấp phép hoạt động bến bãi tập kết cát sỏi sẽ ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, chất lượng cá nuôi lồng bè khó sinh trưởng, giảm năng suất. Hơn nữa việc các tàu bè chở cát chạy trên lòng hồ gây ô nhiễm tiếng ồn, nguy cơ về chất thải dầu máy ảnh hưởng đến nguồn nước khiến công việc nuôi cá lồng bè không thể tiếp tục. Vậy mong chính quyền các cấp xem xét dừng việc cấp phép bến bãi ", ông Quỳnh thông tin thêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) do hộ kinh doanh Nguyễn Văn Cẩm làm chủ dự án, địa chỉ trụ sở hộ kinh doanh tại thôn Như Lệ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị. Được UBND thị xã Quảng Trị cấp chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh số 30B8003578 ngày 18/10/2022. Hiện dự án đang trong thời gian tìm hiểu sự hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền, để bổ sung, hoàn thiện hồ sơ thủ tục pháp lý.

Ngày 21/11/2022, hộ kinh doanh ông Nguyễn Văn Cẩm có tờ trình gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị về việc xin hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục làm Dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi).

Cụ thể, theo nội dung tờ trình, hộ kinh Nguyễn Văn Cẩm có 67.613m2 đất rừng sản xuất, được cấp bìa đỏ mang tên ông Nguyễn Văn Cẩm và bà Ngô Thị Tưởng. Thời hạn sử dụng đất đến tháng 12/2050, Hình thức thuê đất: Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất như Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Hiện hộ gia đình đang có nhu cầu xây dựng bãi tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) tại khu vực Thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, Thị xã Quảng Trị với diện tích thực hiện dự kiến là 4.800m2 thuộc diện tích đất nói trên. Kính mong Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị quan tâm hướng dẫn.

Có hay không việc ưu ái cho dự án bến bãi tập kết ?

Theo như tờ trình của đội đánh cá thôn Tân Mỹ, dạo gần đây có nhiều đối tượng lạ mặt đến thuê đất của nhiều hộ trong đội đánh cá, trong đó có thuê đất của hộ ông Phan Dũng Thuyền tại thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị. Sau khi thuê đất, ông Thuyền đã cho các đối tượng tiến hành đưa xe, máy ủi vào san lấp đất, lấn chiếm lòng hồ Đập Trấm để làm mặt bằng. Hành vi này bị UBND xã Hải Lệ và Xí nghiệp thủy nông Nam Thạch Hãn lập biên bản vi phạm hành chính và đình chỉ việc làm vi phạm.

Xét thấy hành vi vượt quá thẩm quyền xử phạt của cấp xã, ngày 01/04/2022, UBND xã Hải Lệ có tờ trình số 24/TTr-UBND gửi UBND Thị xã Quảng Trị, Phòng TNMT thị xã Quảng Trị, Phòng QLĐT thị xã Quảng Trị về việc đề nghị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng chống thiên tai, thủy lợi, đê điều với mức xử phạt từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với ông Phan Đăng Thuyền tại thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đạo Ái - Chủ tịch UBND xã Hải Lệ cho biết: "Dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) của hộ kinh doanh Nguyễn Văn Cẩm hiện chưa lấy ý kiến tham vấn cộng đồng tại UBND xã. Chủ dự án có thuê thêm đất của hộ ông Phan Đăng Thuyền, vừa rồi tự ý san gạt mặt bằng, hành vi này đã bị UBND xã lập biên bản và đề xuất UBND thị xã xử phạt vi phạm hành chính, nhưng từ đó đến nay vẫn chưa thấy thị xã ra quyết định xử phạt.

Trao đổi thêm về vị trí đất đai của hộ ông Cẩm chuẩn bị làm dự án, ông Ái cho biết thêm: “Đất làm dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) của hộ ông Cẩm là đất rừng sản xuất, vẫn chưa chuyển mục đích sử dụng đất, thế nhưng hộ đã đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất ở các cấp có thẩm quyền đất kinh doanh, thương mại, dịch vụ không thông qua xã".

Theo nguồn tin của phóng viên, tại vị trí lòng hồ Nam Thạch Hãn, UBND thị xã Quảng Trị đang kêu gọi đầu tư Khu du lịch phía Tây Đập Trấm. Cũng tại vị trí này, dự kiến sẽ có quy hoạch Nhà máy nước phục vụ Khu kinh tế Đông Nam.

Được biết, ông Nguyễn Văn Cẩm – Chủ hộ kinh doanh dự án Đầu tư Bãi tập kết, chế biến, kinh doanh vật liệu xây dựng (cát, sỏi) nguyên là Chủ tịch UBND xã Hải Lệ, Chủ tịch Mặt trận thị xã, hiện đã về hưu đảm nhận vị trí Trưởng ban đại diện Hội người cao tuổi thị xã.

Dự án đang trong quá trình làm các thủ tục pháp lý đã gặp phải sự phản đối của người dân. Hành vi vi phạm của hộ ông Phan Đăng Thuyền không được xử phạt và sự im lặng một cách đáng ngờ của UBND thị xã Quảng Trị. Kính đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc xác minh và làm rõ vấn đề trên.

Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin trong những bài tiếp theo.

Minh Tâm