Việt Nam chủ động, tích cực tham gia đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa
Bảo vệ môi trường - Ngày đăng : 12:30, 13/08/2023
Phát biểu tại Hội thảo, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Lê Ngọc Tuấn cho biết, ô nhiễm nhựa đã trở thành một trong những vấn đề môi trường rất nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu, nếu không có các giải pháp ngăn chặn kịp thời sẽ để lại những hệ lụy cho nhân loại trong tương lai.
Trước yêu cầu cấp bách đó, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) đã đề xuất các nước tiến hành đàm phán xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa nhằm mục tiêu hướng đến chấm dứt ô nhiễm nhựa, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường khỏi những tác động bất lợi trong suốt vòng đời của nhựa; giảm sản xuất, sử dụng và thải bỏ nhựa.
Sau hai phiên đàm phán tại Uruguay năm 2022 và Pháp năm 2023, quá trình đàm phán kỹ thuật xây dựng Thỏa thuận hiện đang bước vào giai đoạn có ý nghĩa quan trọng, xây dựng lời văn cho Thỏa thuận để tiến hành đàm phán tại Phiên thứ ba sẽ diễn ra trong tháng 11/2023 tại Nairobi (Kenya) và các phiên tiếp theo trước khi thông qua vào cuối năm 2024. Diễn biến và kết quả đàm phán Phiên thứ hai cho thấy, tiến trình đàm phán tiếp theo sẽ có nhiều khó khăn và phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, ảnh hưởng và tác động đến kinh tế - xã hội và môi trường ở các mức độ khác nhau.
Về sự tham gia của Việt Nam, Vụ trưởng Lê Ngọc Tuấn cho biết, được sự phê duyệt của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang về chủ trương thành lập Ban công tác đàm phán về ô nhiễm nhựa, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, thành lập Đoàn công tác tham gia Phiên thứ hai Hội nghị Liên chính phủ đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa, với sự tham gia của các cơ quan: Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, Bộ Công an trong các ngày 27/5 - 4/6/2023 tại Pháp. Đoàn công tác đã tích cực tham gia thảo luận, đóng góp tích cực trong quá trình đàm phán.
Chia sẻ về kết quả phiên đàm phán thứ hai, đại diện Vụ Hợp tác quốc tế thông tin, các quốc gia đã chia thành 2 nhóm để thảo luận về các nội dung chính được xem xét đưa vào văn kiện để xây dựng cho dự thảo đầu tiên của văn kiện. Trong đó, đa số các ý kiến đồng tình chấm dứt ô nhiễm nhựa, bảo vệ sức khỏe con người và môi trường khỏi các tác động tiêu cực trong cả vòng đời của nhựa.
Tại phiên đàm phán thứ 2 này, ý kiến của Việt Nam là giảm thiểu tiến tới chấm dứt ô nhiễm nhựa theo lộ trình; phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của quốc gia. Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng các nghĩa vụ bắt buộc, tránh tạo ra gánh nặng và nghĩa vụ quá cao cho các nước đang phát triển. Việt Nam đề xuất hiện chưa đặt ra mốc thời gian 2040 để chấm dứt ô nhiễm nhựa tại Phát biểu chung của Nhóm các nước châu Á Thái Bình Dương (APG) và cần xây dựng báo cáo hiện trạng cơ sở và đề xuất Lộ trình tiến tới chấm dứt ô nhiễm nhựa.
Việt Nam ủng hộ cách tiếp cận toàn bộ vòng đời của nhựa trên cơ sở hợp tác và chia sẻ lợi ích cũng như nghĩa vụ giữa các quốc gia thành viên; đề nghị hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và công nghệ, tăng cường xây dựng năng lực song song với tuyên truyền, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi, thói quen của người dân. Bên cạnh đó, xây dựng phương án đàm phán tổng thể trên cơ sở tham vấn các bên liên quan, đặc biệt tham vấn và đồng hành của khối tư nhân ngay từ giai đoạn đầu tiên, khi Bản thảo đầu tiên của văn kiện sắp được ban hành.
Bên cạnh đó, Việt Nam cần xác định rõ định hướng tham gia của Ban công tác đàm phán tại các Phiên tiếp theo, trong đó có việc xây dựng Bản đệ trình của Việt Nam gửi Ủy ban đàm phán thỏa thuận cũng như khả năng tham gia một số cơ chế hợp tác quốc tế như Liên minh tham vọng cao nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa để tận dụng được các cơ hội hợp tác tăng cường năng lực, hỗ trợ nguồn lực cho quá trình triển khai thực hiện Thỏa thuận sau khi được thông qua và ký kết. Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đặt ra tham vọng là kết thúc tiến trình đàm phán vào năm 2024.