Toàn văn phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV

Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống-Moitruong.net.vn trân trọng giới thiệu toàn văn Phát biểu kết luận của Chủ tịch Quốc hội:

Thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,

Thưa các đại biểu tham dự Hội nghị trực tiếp tại Hội trường Diên Hồng và tại các điểm cầu trong cả nước,

Sau một ngày làm việc tích cực, khẩn trương, Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV đã hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội với khoảng 400 đại biểu tham dự và 62 điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với khoảng 2.000 đại biểu tham dự, bao gồm các đại biểu trong cả hệ thống chính trị: các đại biểu khối Đảng, Nhà nước, cơ quan dân cử, hành chính – tư pháp và các tổ chức chính trị xã hội.

Tại Hội nghị đã có 02 báo cáo trung tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ; 24 báo cáo, tham luận của các Bộ, ngành và địa phương. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã phát biểu làm rõ thêm một số nội dung liên quan đến chủ đề của Hội nghị. Qua các báo cáo và các tham luận cho thấy Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã chuẩn bị rất công phu, tâm huyết, làm rõ được thực trạng và nêu ra những kiến nghị đề xuất rất phù hợp, có giá trị.

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đồng chí Chủ trì Hội nghị, tôi xin tổng kết, tóm tắt lại một số điểm chính của Hội nghị như sau:

Trong nửa đầu nhiệm kỳ, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV đã ban hành 1.010 văn bản, gồm 23 luật, 101 nghị quyết của Quốc hội, 04 pháp lệnh và 882 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật được ban hành đã bám sát Kết luận 19 của Bộ Chính trị và Kế hoạch 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chương trình xây dựng pháp luật toàn khóa; đồng thời, rất linh hoạt, sáng tạo, phản ứng nhanh nhạy trước yêu cầu thực hiện nhiệm vụ kép, vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa phục hồi, phát triển kinh tế xã hội, đáp ứng từng bước xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, ổn định, khả thi, với mục tiêu kiến tạo phát triển nhanh, bền vững đất nước và hội nhập quốc tế; đồng thời, đã thử nghiệm ban hành nhiều nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù của các địa phương, lĩnh vực. Chất lượng các luật, nghị quyết được nâng lên, trên cơ sở tuân thủ quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, được chuẩn bị “từ sớm, từ xa”, có sự phân công, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, các Ban, bộ ngành Trung ương, địa phương và sự tham gia rộng rãi, hiệu quả của các tầng lớp Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Qua theo dõi, giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các tham luận tại Hội nghị cho thấy, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động, quyết liệt, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để triển khai thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội. Trong đó:

- Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo, tăng cường công tác tổ chức thi hành pháp luật. Bên cạnh các phiên họp thường kỳ, Chính phủ đã tổ chức 17 phiên họp chuyên đề pháp luật, đề ra nhiều giải pháp để đổi mới, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao năng lực tổ chức thực thi pháp luật của các ngành, các cấp; ban hành mới Quy chế làm việc của Chính phủ, trong đó xác định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương trong công tác triển khai thi hành luật, các nghị quyết của Quốc hội.

- Sau mỗi kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã khẩn trương ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp, làm cơ sở để các Bộ, cơ quan triển khai thực hiện, trong đó có văn bản được ban hành chỉ sau khi kết thúc kỳ họp của Quốc hội 14 ngày. Đối với một số luật mới hoặc phức tạp, Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch riêng để triển khai thi hành như: Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Luật Thanh tra; Luật Cảnh sát cơ động; Luật Thi đua, khen thưởng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 2 luật về xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam và người nước ngoài tại Việt Nam…; một số Bộ, UBND cấp tỉnh cũng ban hành kế hoạch của cơ quan, địa phương mình để triển khai thực hiện.

- Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tăng cường đôn đốc, kiểm tra, tập trung nguồn lực, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, có nhiều giải pháp đổi mới để đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết. Công tác truyền thông chính sách được Chính phủ chú trọng, giúp người dân, doanh nghiệp kịp thời nắm bắt nội dung các chính sách lớn, quan trọng ngay từ khâu soạn thảo, tạo thuận lợi cho việc đóng góp ý kiến, tăng cường đồng thuận xã hội. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có nhiều đổi mới.

- Các Bộ, cơ quan đã tổ chức nhiều hội nghị phổ biến, quán triệt các luật, nghị quyết, tổ chức hội nghị tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ công chức thực thi pháp luật. Có nhiều nỗ lực, cố gắng tổ chức xây dựng các văn bản hướng dẫn luật như nghị định và thông tư theo kế hoạch của Chính phủ giao.

- Các địa phương cũng đã chủ động lồng ghép việc phổ biến, quán triệt các luật, nghị quyết trong kế hoạch công tác phổ biến giáo dục pháp luật hằng năm. Nhiều địa phương ban hành văn bản riêng để hướng dẫn, phổ biến tuyên truyền các luật, nghị quyết của Quốc hội. Tất cả các địa phương thí điểm cơ chế chính sách đặc thù đều có nỗ lực cố gắng trong tổ chức triển khai.  

- Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được tăng cường, chú trọng các lĩnh vực có nhiều vướng mắc, qua đó đã phát hiện và chỉ đạo xử lý, tham mưu xử lý đối với 446 văn bản có nội dung trái pháp luật hoặc bất cập, không còn phù hợp, góp phần chấn chỉnh, nâng cao ý thức trách nhiệm, trật tự, kỷ cương trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

- Chính phủ cũng đã quan tâm bảo đảm nguồn lực cho công tác triển khai, thi hành luật, nghị quyết; chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương chú trọng bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chất lượng nguồn nhân lực làm công tác pháp chế; Bộ Tài chính đã sửa đổi Thông tư quy định tăng mức chi và định mức phân bổ kinh phí cho công tác xây dựng pháp luật. Việc tổ chức Ngày Pháp luật cũng được Chính phủ, Quốc hội quan tâm.

- Tòa án Nhân dân tối cao cũng đã có nhiều cố gắng nỗ lực, nhất là tổ chức các phiên tòa trực tuyến, góp phần công khai minh bạch, tiết kiệm chi phí và phù hợp, đặc biệt là các vụ án có tính chất hành chính.

- Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã tổ chức hội nghị toàn quốc quán triệt, phổ biến, ban hành các thông tư quy định chi tiết và tổ chức thi hành Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự rất kịp thời.

- Kiểm toán Nhà nước đã thường xuyên có những ý kiến góp ý trong quá trình xây dựng các dự án luật; đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra phát hiện nhiều văn bản ban hành không đúng quy định.

- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tăng cường công tác giám sát phản biện xã hội trong công tác xây dựng pháp luật, tổ chức giám sát, thực hiện công tác thu hồi tài sản bị thất thoát hoặc bị chiếm đoạt trong các vụ án, đặc biệt là các vụ án kinh tế, các vụ án hình sự...

Tuy nhiên, qua báo cáo của Chính phủ, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các ý kiến tham luận tại Hội nghị, cho thấy công tác triển khai thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn không ít tồn tại, hạn chế. Cụ thể:

- Công tác tổ chức triển khai một số luật, nghị quyết còn chậm. Theo giám sát của các cơ quan Quốc hội, một số luật được ban hành từ năm 2022 nhưng đến nay các bộ liên quan vẫn chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện. Đặc biệt, trong số các luật được thông qua tại Kỳ họp thứ 5, có 6 luật sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2024 và 01/7/2024, nhưng vẫn chưa có kế hoạch triển khai, trong khi đây là nội dung rất quan trọng, cần thiết để dự kiến các công việc phải làm, nguồn lực thực hiện và phân công trách nhiệm tổ chức thực hiện, bảo đảm việc thi hành kịp thời, có hiệu quả luật, nghị quyết ngay từ thời điểm có hiệu lực.

- Tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục triệt để. Tính đến ngày 23/8/2023, vẫn còn 11/50 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua từ đầu nhiệm kỳ đến hết Kỳ họp thứ 4 chưa được ban hành (chiếm 22%), một số văn bản đã chậm từ 8 tháng đến 1 năm rưỡi so với thời điểm luật, nghị quyết có hiệu lực. Trong số 39 văn bản quy định chi tiết đã ban hành thì cũng chỉ có 9 văn bản được ban hành đúng thời hạn (chiếm 23%). Một số luật như Luật Thi đua, khen thưởng và Luật Khám bệnh, chữa bệnh sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/01/2024, theo kế hoạch phải ban hành 39 văn bản quy định chi tiết nhưng đến nay cũng chưa có văn bản nào được ban hành.

Cá biệt có một số trường hợp nghị quyết của Quốc hội được thông qua nhằm đáp ứng yêu cầu cấp bách của thực tiễn, nhưng văn bản quy định chi tiết lại ban hành chậm, làm giảm ý nghĩa, hiệu lực, hiệu quả của các giải pháp đã được Quốc hội quyết định. Điển hình như: (i) để đáp ứng công tác phòng, chống dịch Covid-19, căn cứ Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã sớm ban hành Nghị quyết số 12/2021/UBTVQH15 cho phép thực hiện một số cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế để phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19, nhưng phải sau 4 tháng, Nghị định số 29/2022/NĐ-CP quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 12 mới được ban hành; (ii) Nghị quyết số 80/2023/QH15 về tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch Covid-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024, được Quốc hội ban hành ngày 09/01/2023, nhưng phải sau hơn 2 tháng Chính phủ mới có văn bản chỉ đạo, phân công các Bộ triển khai thực hiện.

- Một số văn bản chưa bảo đảm về chất lượng, vừa ban hành thời gian ngắn đã phải sửa đổi, bổ sung hoặc ngưng hiệu lực thi hành do không phù hợp với thực tiễn hoặc có bất cập, gây vướng mắc, cản trở sự phát triển. Trong khi đó, công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật tại một số Bộ, ngành chưa được quan tâm đúng mức. Một số văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập cũng chậm được xử lý. Việc xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong xây dựng, ban hành văn bản còn chưa kịp thời, chưa tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm.

Thực trạng nêu trên có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Trước hết là do người đứng đầu một số Bộ, ngành, địa phương chưa phát huy đầy đủ trách nhiệm, chưa dành sự quan tâm thỏa đáng đến công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật trong lĩnh vực, địa bàn thuộc phạm vi phụ trách. Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tư pháp tại phiên chất vấn ngày 15/8/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu rõ: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phải trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng thể chế, nhưng mới chỉ có 8/28 Bộ, cơ quan thực hiện đúng yêu cầu này, 20/28 cơ quan vẫn do Thứ trưởng phụ trách. Vẫn còn tình trạng đùn đẩy, không dám làm, sợ sai, né tránh trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức. Chính phủ cũng chưa kịp thời xác định, xử lý nghiêm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc để xảy ra tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết, ban hành văn bản có nội dung trái pháp luật...

Thưa toàn thể Hội nghị,

Từ nay đến hết nhiệm kỳ, khối lượng công việc của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan đều rất lớn và còn có thể phát sinh nhiều vấn đề mới cần xử lý. Trong bối cảnh như vậy, việc triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV, nhất là luật, nghị quyết vừa được thông qua tại Kỳ họp thứ 5 đòi hỏi nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa giữa các cơ quan, tổ chức nhằm đưa các quyết sách của Quốc hội vào cuộc sống, đóng góp thiết thực vào việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ về kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, hội nhập quốc tế, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế, Nhà nước pháp quyền… Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tôi đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan, tổ chức hữu quan ở trung ương và địa phương, theo chức năng, nhiệm vụ của mình, tiếp tục phát huy hơn nữa kết quả, bài học kinh nghiệm và những thành tựu đã đạt được, khắc phục những hạn chế; quán triệt đầy đủ yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm trong công tác thi hành đối với từng luật, nghị quyết thông qua tại Kỳ họp thứ 5 như xác định rõ trong Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Hội nghị này; đồng thời, tập trung ưu tiên các nhiệm vụ sau đây để đẩy mạnh triển khai hiệu quả các luật, nghị quyết của Quốc hội:

Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng tại Văn kiện Đại hội XIII, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, nhất là Nghị quyết 27 Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII và Kết luận 19 của Bộ Chính trị. Siết chặt kỷ luật, tăng cường kỷ cương, trách nhiệm trong công tác tổ chức thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị. Thực hiện nghiêm các kết luận, nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH, kiến nghị của các cơ quan của Quốc hội qua giám sát để nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật. Tiếp tục xác định thi hành pháp luật là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của Chính phủ, các ngành, các cấp, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị cả ở Trung ương và địa phương; bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Hai là, Chính phủ cần phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; tập trung chỉ đạo quyết liệt, bảo đảm nguồn lực và các điều kiện cần thiết cho công tác thi hành pháp luật; rà soát, ban hành theo thẩm quyền hoặc chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ theo lĩnh vực phụ trách kịp thời ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua; kịp thời hướng dẫn, có giải pháp xử lý hiệu quả các vấn đề đang có vướng mắc, bất cập, bảo đảm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và đúng quy định của luật, nghị quyết, đặc biệt là trong việc triển khai các nhiệm vụ, các quy định mới được xác định tại các luật, nghị quyết rất quan trọng như: Luật Đấu thầu; Luật Giá; Luật Giao dịch điện tử; Luật Hợp tác xã; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM… Tăng cường, đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng đối tượng, nội dung, địa bàn, nhất là đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Ba là, có giải pháp quyết liệt hơn nữa, khắc phục cho được tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, nghị quyết; đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của các văn bản do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương ban hành. Tập trung hoàn thành việc ban hành, bảo đảm chất lượng 83 văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết quy phạm pháp luật của Quốc hội khóa XV, đặc biệt là các văn bản quy định chi tiết luật, nghị quyết đã có hiệu lực pháp luật; chậm nhất trong tháng 9/2023 phải hoàn thành xây dựng, ban hành 02 nghị định quy định chi tiết thi hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Đối với 08 luật có hiệu lực thi hành trong năm 2024, khối lượng văn bản quy định chi tiết dự kiến ban hành rất lớn (68 văn bản), đề nghị Chính phủ có kế hoạch cụ thể, sắp xếp thứ tự ưu tiên hợp lý, đầu tư nguồn lực để xây dựng, ban hành đầy đủ, chất lượng các văn bản, bảo đảm có cùng hiệu lực với thời điểm có hiệu lực của luật, nghị quyết, nhất là với luật có hiệu lực từ ngày 01/01/2024.

Bốn là, thực hiện nghiêm túc, khẩn trương việc rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo yêu cầu tại Nghị quyết về Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, kịp thời phát hiện các quy định qua thi hành có phát sinh vướng mắc, cản trở, mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập để sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật, báo cáo Quốc hội kết quả rà soát tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023). Nâng cao hiệu quả, chất lượng, tăng cường công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật gắn với theo dõi, đôn đốc, kiểm tra trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật của các Bộ, ngành, địa phương; hoàn thiện cơ sở pháp lý về xử lý trách nhiệm và xử lý nghiêm, kịp thời tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Năm là, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý đi đôi với tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát; khắc phục kịp thời, hiệu quả tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức, xử lý nghiêm các vi phạm. Tăng cường cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính, kiểm soát chặt chẽ việc ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn, không để làm phát sinh thủ tục, “giấy phép con”, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật mới không phù hợp, thiếu tính khả thi; chấm dứt việc sử dụng hình thức văn bản hành chính để đặt ra thủ tục, yêu cầu khác với quy định của pháp luật.

Sáu là, tập trung hoàn thành chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, 2024 theo Nghị quyết 89 của Quốc hội gắn với việc tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các nhiệm vụ lập pháp còn lại của nhiệm kỳ, các giải pháp, yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng pháp luật theo Kết luận số 19 của Bộ Chính trị và Kế hoạch 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đặc biệt, Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh các tháng cuối năm 2023 và năm 2024 rất lớn; nhiều dự án có nội dung phức tạp. Do đó, các cơ quan cần tuân thủ nghiêm túc quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lập đề nghị và xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết; không đề nghị bổ sung dự án, dự thảo vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh ở thời điểm sát kỳ họp Quốc hội, trừ trường hợp thực sự cần thiết, cấp bách, đã có kết luận của cơ quan có thẩm quyền. Tập trung thời gian, nguồn lực soạn thảo, bảo đảm chất lượng và sự thống nhất giữa các Bộ, ngành có liên quan trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quán triệt nghiêm yêu cầu tại Nghị quyết 27 của Đảng về việc: “Những vấn đề thực tiễn đòi hỏi, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, có sự thống nhất cao thì kiên quyết thực hiện; những vấn đề chưa rõ, còn nhiều ý kiến khác nhau thì tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, thực hiện thí điểm khi cơ quan có thẩm quyền cho phép; những chủ trương đã thực hiện, nhưng không phù hợp thì nghiên cứu điều chỉnh, sửa đổi kịp thời”.

Bên cạnh đó, cần khẩn trương rà soát, kiến nghị bổ sung nhiệm vụ lập pháp để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tiếp tục hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCNVN; chú trọng thể chế hóa và triển khai thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng về chống tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; không để xảy ra tình trạng “tham nhũng chính sách”, “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Bảy là, tiếp tục nâng cao tính chủ động, trách nhiệm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội trong việc theo dõi, đôn đốc và giám sát Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan tổ chức triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội; chú trọng giám sát việc ban hành văn bản quy định chi tiết, coi đây là nhiệm vụ quan trọng cần tiến hành thường xuyên; chủ động theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kết luận, nghị quyết giám sát, chất vấn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kiến nghị giám sát của các cơ quan của Quốc hội về việc thực hiện các luật, nghị quyết trong các lĩnh vực cụ thể. Tăng cường phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo xây dựng, thực hiện kế hoạch ban hành văn bản quy định chi tiết để bảo đảm các văn bản này được ban hành đầy đủ, kịp thời và có hiệu lực cùng với luật, nghị quyết. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong quá trình soạn thảo, thẩm tra, chỉnh lý dự án luật, nghị quyết; kiểm soát việc thực hiện nghiêm yêu cầu “dự thảo văn bản quy định chi tiết phải được chuẩn bị và trình đồng thời với dự án luật, pháp lệnh”.

Tám là, các Đoàn ĐBQH và các vị ĐBQH tiếp tục đẩy mạnh giám sát công tác thi hành pháp luật, triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội tại địa phương; quan tâm giám sát việc ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội; đồng thời, tiếp tục dành thời gian thỏa đáng để nghiên cứu, tham vấn ý kiến của các cơ quan, tổ chức ở địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học và cử tri để tham gia đóng góp ý kiến có chất lượng, đề xuất giải pháp thiết thực trong quá trình xây dựng, hoàn thiện và thực thi các luật, nghị quyết của Quốc hội. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận tiếp tục tăng cường và thực hiện hiệu quả hoạt động giám sát và phản biện xã hội; nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế để phát huy hơn nữa vai trò giám sát của Nhân dân đối với công tác xây dựng, ban hành và thực thi văn bản quy phạm pháp luật.

Chín là, HĐND và UBND các cấp, đặc biệt là tại các địa phương thực hiện thí điểm theo các nghị quyết của Quốc hội tiếp tục nâng cao tính chủ động, trách nhiệm và sáng tạo, linh hoạt trong tổ chức thực hiện quy định pháp luật ở địa phương; huy động sự vào cuộc của các cơ quan, ban ngành, sự ủng hộ và đồng hành của các tầng lớp Nhân dân ở địa phương, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành ở trung ương; đề ra lộ trình, giải pháp triển khai phù hợp, ban hành kịp thời các đề án, quy định, thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ của chính quyền địa phương trong triển khai nghị quyết của Quốc hội; phát hiện sớm những bất cập trong quá trình thực hiện ngay từ cấp cơ sở để kiến nghị sửa đổi cho phù hợp, tháo gỡ vướng mắc, khơi thông những nút thắt thể chế để thúc đẩy phát triển, phát huy ý nghĩa, tác dụng thiết thực của các chính sách do Quốc hội ban hành.

Việc tổ chức Hội nghị về công tác triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội là một điểm mới trong hoạt động của Quốc hội khóa XV. Trên cơ sở kết quả của Hội nghị, đề nghị Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, chính quyền địa phương, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu, tổ chức các hội nghị hoặc hình thức phù hợp nhằm quán triệt, triển khai nội dung cụ thể của các luật, nghị quyết do Quốc hội ban hành thuộc trách nhiệm triển khai hoặc liên quan trực tiếp tới cơ quan, tổ chức, địa phương mình. HĐND các cấp nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm để tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm bảo đảm quan triệt đầy đủ, đôn đốc và giám sát nghiêm túc việc triển khai các nghị quyết của mình. Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan tổng kết, thống nhất nội dung, phương pháp tổ chức, cách thức tiến hành Hội nghị triển khai luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại các kỳ họp, góp phần tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả theo Nghị quyết của Đảng.

Quán triệt nguyên tắc tại Nghị quyết 27 “quyền lực nhà nước là thống nhất, được phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ, kiểm soát hiệu quả”, tôi tin tưởng rằng, sự đồng hành rất trách nhiệm, chủ động, hiệu quả và giám sát chặt chẽ của Quốc hội, cùng với năng lực và quyết tâm tổ chức thi hành pháp luật một cách nghiêm túc, sáng tạo của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, như được thể hiện rõ nét qua thành công của Hội nghị hôm nay, sẽ là cơ sở quan trọng để thực hiện “quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả”, góp phần để công tác triển khai luật, nghị quyết sẽ có những chuyển biến rõ nét, đạt nhiều kết quả tốt đẹp hơn trong thời gian, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, sự kỳ vọng và tin tưởng của các vị ĐBQH, cử tri và Nhân dân.

Với tinh thần đó, thay mặt các đồng chí chủ trì Hội nghị, tôi xin tuyên bố bế mạc Hội nghị. Một lần nữa, trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đồng chí đại diện lãnh đạo các cơ quan, tổ chức, các vị đại biểu Quốc hội đã tham dự và đóng góp vào thành công của Hội nghị; các cơ quan thông tấn báo chí của Trung ương và địa phương đã kịp thời đưa tin, tuyên truyền và luôn đồng hành với Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan trong quá trình tổ chức thực hiện các luật, nghị quyết của Quốc hội.

Xin chúc các đồng chí lãnh đạo, quý vị đại biểu và toàn thể các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn.

Lam Trinh