Đắm say nét đẹp đặc trưng của mùa Thu Hà Nội

Nhắc tới mùa Thu mà phải là Thu Hà Nội, có lẽ rất nhiều nhà thơ, nhà văn đã coi đây là “đề tài” chính trong tác phẩm của mình: “Em nghe chăng, trong lắng sâu nơi hồng trái tim mình/Hà Nội mùa Thu, ôi sao xuyến trong lòng ta/Như bâng khuâng nghe gió đưa/Vang vọng giữa Ba Đình/Lời Người thu năm ấy/Màu cờ Thu năm ấy/Vẫn đây xanh trời mây” (“Hà Nội mùa Thu”, tác giả Vũ Thanh)…

Thu Hà Nội không chỉ xuất hiện trong tác phẩm âm nhạc, hội họa mà còn được dệt lên bởi những câu từ lắng đọng lòng người: “Mỗi mùa một màu sắc, mùa Xuân tràn trề sức sống mãnh liệt, mùa Hạ nắng vàng rực rỡ nhưng oi ả, mùa Đông u ám và lạnh lẽo, chỉ có mùa Thu là nhẹ nhàng và lãng mạn, có những chiếc lá vàng, hương hoa bưởi, hoa sữa phảng phất trong gió”…

Vẻ đẹp mùa thu Hà Nội có một hương sắc riêng, khi thì e ấp, ngọt ngào, khi lại rực rỡ tươi mới. Thu ghé thăm những con phố, mang theo những phong vị thật nồng nàn của mùa đẹp nhất trong năm với sắc vàng của nắng, của gió, của lá cây…

Có lẽ, mùa thu là tiết trời dễ chịu nhất trong năm ở Hà Nội, khi ánh nắng không còn quá gay gắt, mùa mưa bão cũng vừa qua đi. Mùa thu kéo dài từ đầu tháng chín đến tháng mười một, mang theo những cơn gió heo may se se lạnh rất riêng. Gió heo may rất hiền hòa, làm vơi đi cái oi bức của mùa hè vừa qua nhưng không khiến người ta cảm thấy lạnh. Thu về qua những góc phố, những con đường Hà Nội, khiến người ta ngây ngất với những xúc cảm vừa lạ, vừa quen. Đến độ, những ai đã từng gắn bó với Hà Nội, khi chia xa, nhớ về Hà Nội là nhớ về thu Hà Nội. 

Ánh nắng vàng ruộm của mùa thu Hà Nội cũng dễ làm xao xuyến lòng người. Ánh nắng chan hòa của buổi sớm mai đẹp đến mơ màng, nhuộm một màu tươi mới lên nét cổ kính, dịu dàng vốn có của đất thủ đô.

Mùa Thu về, Hà Nội được khoác trên mình một màu áo mới, mà chủ đạo ở đây là gam vàng. Đi dọc các tuyến phố, dưới những tán cây rộng như Nguyễn Tri Phương, Phan Đình Phùng, Trần Phú, Nguyễn Du…đâu đâu ta cũng thấy nét lãng mạn và thi vị của lá vàng rơi.

Bước chân của người bộ hành lúc này chậm hơn bởi được níu từ những nét rất đặc trưng của Hà Nội. Trong không khí ấy, hít một hơi thật dài, ta còn cảm nhận được mùi thơm của hoa sữa, phảng phất trong gió. Những bông hoa nhỏ li ti, trắng ngần, kết thành từng chùm ở cạnh nhau như những rải trắng giữa không gian Hà Nội.

Chỉ cần một cây hoa sữa nở cũng đủ ngát hương một góc phố… Cùng với hoa sữa, nhành hoa cúc, thạch thảo, bách nhật, bươm bướm... cũng thi nhau nở rộ trong cái se se lạnh của Thu Hà Nội khiến Thu hơn bao giờ hết thêm vàng óng, là điểm nhấn trong ký ức không nguôi của những con người đã từng bước qua.

Quả thực, Hà Nội mùa Thu thật đẹp, chẳng thế mà trong ngôn từ của mình, nhạc sỹ Trần Quang Lộc, thơ Tô Như Châu cũng phải thốt lên thế này: “Có phải em là mùa thu Hà Nội? Tuổi phong sương, ta cũng gắng đi tìm/Có phải em, mùa Thu xưa?..." (Tác phẩm “Có phải em là mùa thu Hà Nội”-nhạc sĩ Trần Quang Lộc).

Thu Hà Nội không chỉ mang theo những con nắng vàng hanh hao, hương hoa thơm lừng góc phố mà còn mang tới món quà rất đặc trưng, đó là cốm Vòng Hà Nội. Đây là đặc sản mùa Thu mà bất cứ ai ghé qua “trái tim của Tổ quốc” mà phải vào đúng mùa Thu đều không thể bỏ lỡ-thức quà mang hồn quê nhưng không kém phần tinh tế của người Hà Nội; thế rồi hương vị của sấu chín, hương thanh thanh, kèm theo vị ngọt và một chút muối ớt, bấy nhiêu thôi nhưng nó trở thành món quà không thể thiếu của những cô cậu học trò…

Có thể nói, mùa thu Hà Nội với những nét đẹp bình dị, nồng nàn đã tạo nên những cảm xúc sâu lắng, không chỉ mang đến không gian lãng mạn mà còn mang đến những món đặc sản rất riêng. Thức quà của mùa thu phải kể đến đầu tiên là cốm và các sản phẩm từ cốm như chè cốm, bánh cốm… thơm ngon, dẻo mềm.

Cốm, thứ quà của lúa nếp non, từ lâu đã đươc xem là đặc sản của mùa thu Hà Nội. Những ngày này, trên khắp các phố, chợ Hà Nội đâu đâu cũng nồng nàn hương cốm. Các bà, các chị quẩy đôi gánh xinh xinh, giắt bó lúa non đã tuốt hạt trên đôi quang, đi dọc các phố mà rao “Ai cốm đây” nghe thật ngọt ngào.

Bây giờ nhiều nơi làm được cốm nhưng không ở đâu cốm ngon như ở làng Vòng (Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy). Đây cũng là món đặc sản mùa thu mà mỗi du khách có dịp ghé thăm Hà Nội đều không thể bỏ lỡ thức quà mang hồn quê dân dã thanh khiết mà không kém phần tinh tế này.

Thức quà mùa thu đặc trưng khác là quả hồng. Tuy không phải là cây trái trồng từ đất Hà thành, nhưng dường như hồng được đem đến tặng cho Hà Nội, để rồi trở thành một thức quà của mùa thu Hà Nội. Cốm và hồng kết hợp để tạo nên một thứ quà trang trọng, tinh tế dùng trong những dịp vui mừng, hiếu hỉ. Hồng và cốm là thứ quà mùa thu mang biếu ông bà, cha mẹ thể hiện sự biết ơn, lòng kính trọng của con cái. Và một thứ quả nữa được nhắc đến mỗi khi thu về, đó là sấu chín. Bởi người ta chỉ có thể thưởng thức sấu chín vào những ngày thu.

Thu mang theo cái se lạnh và heo may tới Hà Nội, lúc này thực sự rất thích hợp để các loài hoa đua nở khoe hương sắc. Người ta vẫn nhắn nhau câu chuyện về những con phố dài có gió heo may, dịu dàng hương hoa sữa như thể đó là một mảnh hồn của Hà Nội. Chỉ cần một cây hoa sữa nở bung là đã đủ cho góc phố tỏa ngát hương thơm. Mùa này, bạn có thể dạo quanh các con phố quen thuộc như Nguyễn Du, Lê Duẩn, Quán Thánh sẽ cảm nhận được một cách rõ nét mùi hương đặc trưng của loài hoa này. Anh Phạm Quốc Hưng, người dân thủ đô, chia sẻ: “Thu Hà Nội rất đẹp vì có hoa sữa, đặc trưng của Hà Nội. Mùa thu về cũng là khi hoa sữa nở rộ, các con đường trải dài thơm mùi hoa sữa. Mùi hoa sữa khác biệt vô cùng với những mùi hoa khác. Hoa sữa thơm ngát đậm hắc mùi riêng của nó, lan tỏa trên từng con phố, len lỏi, hòa quyện vào tâm hồn mỗi con người và làm tâm hồn ta sâu lắng và miên man”.

Mùa thu Hà Nội dịu dàng mà lay động, nhẹ nhàng mà sâu sắc, khiến cho những người con Hà Nội xa quê luôn khắc khoải nhung nhớ, còn những vị khách ghé thăm rồi chỉ mong sớm được quay lại. Ngay cả những con người được sống giữa lòng Hà Nội cũng tự nhủ hãy tận hưởng những ngày thu đẹp đến nao lòng này.

Mai Ngọc