Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam giữ vai trò quan trọng trong vấn đề phát triển vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

(Moitruong.net.vn) – Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn thể Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng các đơn vị thành viên phải tăng cường cơ chế phối hợp, gắn trách nhiệm bộ ngành và địa phương để nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban đồng thời thực hiện tốt Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà, Chủ tịch Ủy ban Sông Mê Công Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Tham mưu cho Đảng và Chính phủ nhiều giải pháp cả về kỹ thuật và hợp tác đối ngoại

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Trong những năm qua, sự phát triển mạnh mẽ của các công trình thủy điện trên thượng nguồn lưu vực sông Mê Kông đã gây ảnh hưởng lớn tới nguồn nước của Đồng bằng sông Cửu Long. Biến đổi khí hậu cùng với các hiện tượng thời tiết cực đoan đang là thách thức ngày càng hiện hữu đối với các ngành sản xuất, đời sống dân sinh và sự phát triển kinh tế – xã hội của các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt thời gian qua hiện tượng sạt lở nghiêm trọng tiếp tục xảy ra ở nhiều địa phương đã và đang gây ra nhiều thiệt hại to lớn đe dọa đến tính mạng và tài sản của người dân trong vùng.

“Vì vậy trong bối cảnh đó, Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu cho Đảng và Chính phủ nhiều giải pháp cả về kỹ thuật và hợp tác đối ngoại trong khuôn khổ của hợp tác Mê Kông” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Báo cáo tại Hội nghị, ông Lê Đức Trung – Chánh Văn phòng Văn phòng Thường trực Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam đã khái quát tình hình thực hiện nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Ủy ban, Nhiệm vụ thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ và Kế hoạch hành động Ủy ban Sông Mê Công Việt Nam đến năm 2020.

Dựa trên kết quả từ Nghiên cứu tác động của các công trình thủy điện trên dòng chính Sông Mê Kông và các Nghiên cứu chiến lược do Thủ tướng Chính phủ giao, Ủy ban đã tham mưu cho Chính phủ về các vấn đề thủy điện dòng chính, diễn biến phù sa bùn cát trên lưu vực và Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban tiếp tục theo dõi diễn biến của tình hình phát triển trên thượng nguồn, tiến hành các nghiên cứu chi tiết, tổng thể tác động và kiến nghị các đối sách, các giải pháp ứng phó tác động cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lê Đức Trung – Chánh Văn phòng Văn phòng Thường trực Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam phát biểu

Trong năm 2017, Ủy ban phối hợp với các quốc gia thành viên khác của Ủy hội Sông Mê Kông quốc tế và Ban thư ký Ủy hội đã tiến hành tham vấn trước Dự án thủy điện Pắc-Beng theo đề nghị của Lào. Sau 6 tháng tiến hành tham vấn, Ủy hội đã ra được Tuyên bố chung xác định trách nhiệm của các bên trong mục tiêu giảm thiểu tác động của công trình đối với các quốc gia ven sông. Ủy ban sẽ tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện Tuyên bố chung và theo dõi diễn biến tình hình phát triển thủy điện trên dòng chính sông Mê Công, để kịp thời tham vấn cho Đảng và Nhà nước các đối sách và cập nhật thông tin cho các bên liên quan.

Đối với hoạt động hợp tác trong Ủy hội Sông Mê Kông quốc tế, Ủy ban Sông Mê Công Việt Nam đã phối hợp tốt với các nước thành viên trong Ủy hội để thúc đẩy thực hiện các cam kết cấp cao trong các Tuyên bố Hủa Hỉn (2010) và Tuyên bố thành phố Hồ Chí Minh (2014), thực hiện Kế hoạch chiến lược của Ủy hội giai đoạn 2016-2020 và Kế hoạch phát triển lưu vực dựa trên quản lý tổng hợp tài nguyên nước; hoàn thành Nghiên cứu chung về quản lý và phát triển bền vững lưu vực sông Mê Công, bao gồm tác động của các dự án thủy điện dòng chính; xây dựng các chiến lược ngành với mục tiêu phát triển bền vững; duy trì hệ thống quan trắc tài nguyên nước và các tài nguyên liên quan toàn lưu vực và bộ công cụ hỗ trợ ra quyết định…

Để thực hiện tốt Kế hoạch hành động của Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam (2018 – 2020), ông Lê Đức Trung kiến nghị các Bộ, ngành địa phương tăng cường quán triệt và thực hiện các quy định của Hiệp định Mê Kông 1995, đặc biệt là Thủ tục thông báo tham vấn trước và Thỏa thuận; lưu ý đến yêu cầu đánh giá tác động thượng nguồn và biến đổi khí hậu đến lĩnh vực quản lý của mình (thủy sản, giao thông thủy, sinh thái…). Đồng thời phối hợp, hỗ trợ Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam trong chia sẻ thông tin số liệu, đóng góp ý kiến cho các nghiên cứu và hoạt động của Ủy ban cũng như trong các hoạt động khảo sát nghiên cứu, thực hiện dự án của Ủy hội sông Mê Kông quốc tế thuộc lĩnh vực, địa bàn của mình quản lý.

Ông Đào Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ phát biểu tại Hội nghị

Đề xuất đầu mối giúp việc cho các thành viên Ủy ban tại địa phương

Phát biểu tại Hội nghị, các đại biểu cơ bản đồng ý với dự thảo Kế hoạch hành động năm 2018 – 2020. Các đại biểu cũng tham gia góp ý Đề án kiện toàn Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam trên cơ sở đảm nhiệm thêm nhiệm vụ của Ủy ban lưu vực sông Cửu Long theo quy định. Đa số các ý kiến đều tán thành việc sáp nhập hai Ủy ban này vào làm một để tăng tính hiệu quả, hiệu lực hoạt động của Ủy ban.

Các đại biểu cũng đã thảo luận đánh giá một cách khách quan, dự báo, cảnh báo các tác động của hoạt động phát triển của các quốc gia thượng nguồn đối với vùng đồng bằng Sông Cửu Long trên cơ sở đó xác định các giải pháp ứng phó; đề xuất các đối sách, xây dựng các kế hoạch, hoạt động phù hợp trong giai đoạn trước mắt và tầm nhìn dài hạn, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Chính phủ về Phát triển bền vững đồng bằng Sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ông Đào Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND Tp.Cần Thơ đề xuất cần bổ sung thêm nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động khai thác khoáng sản và chống sạt lở trên dòng sông Cửu Long. Theo ông Dũng, tới đây cần có đầu mối ở địa phương để có quan hệ chặt chẽ và kịp thời phản ánh thông tin ở cơ sở với Ủy ban.

Ông Mai Anh Nhịn – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang đưa ra vấn đề đấu tranh với các nước thượng nguồn về vấn đề chuyển nước. Đồng thời đề nghị cần phải có nguồn thông tin chính thống về tình hình tài nguyên nước để địa phương biết tính toán kế hoạch. “Mùa kiệt không biết có nước hay không, có thấp hơn mọi năm không. Đây là vấn đề khó trong hoạt động sản xuất. Đề nghị có thông tin để biết năm nay nước thế nào.” -ông Mai Anh Nhịn nhấn mạnh.

Toàn cảnh Hội nghị

Ủy ban Sông Mê Kông giữ vai trò quan trọng trong vấn đề phát triển vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

Phát biểu tổng kết hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trong thời gian qua Ủy ban Sông Mê Kông đã duy trì được các hoạt động thường niên, thực hiện các cuộc họp, xem xét đánh giá các nhiệm vụ triển khai, đề xuất các kế hoạch sắp tới. Công tác tham vấn cũng đưa ra được nhiều đầy đủ thông tin chính xác, có những biện pháp nghiên cứu, giám sát, đánh giá, để cung cấp những cơ sở khoa học cho những quyết định chủ trương quan trọng của Bộ Chính trị, Chính phủ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại vẫn chưa được khắc phục, đồng thời nhấn mạnh để đáp ứng được mục tiêu, kỳ vọng của Chính phủ thì các đơn vị thành viên phải tăng cường cơ chế phối hợp, gắn trách nhiệm bộ ngành và địa phương; xây dựng các cơ chế chính sách và các chiến lược quy hoạch để nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban Sông Mê Kông đồng thời thực hiện tốt Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ.

Hoan nghênh những ý kiến đóng góp và sự đồng thuận của các đại biểu, tại hội nghị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã nhấn mạnh những nhiệm vụ trọng tâm Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam trong thời gian tới. Trong đó, nhiệm vụ nặng nề và quan trọng là đó là nâng cao vai trò của Ủy ban Sông Mê Kông trong vấn đề hợp tác, phối hợp với Ủy hội Sông Mê Kông quốc tế và các quốc gia ở thượng nguồn; đồng thời đưa ra các nghiên cứu, đánh giá toàn diện, cung cấp đầy đủ thông tin cho các thành viên của Ủy ban để báo cáo Chính phủ và có thêm thông tin chủ động trong việc xem xét, điều chỉnh các chiến lược quy hoạch phát triển của vùng và địa phương.

Song song với đó, Ủy ban Sông Mê Kông cần đề xuất, phối hợp với các quốc gia thượng nguồn để cùng nhau xây dựng giám sát, quan trắc về thủy văn, khí tượng khu vực chung và cơ sở dữ liệu được chia sẻ chung; ban hành các quy chế việc điều tiết vận hành, trao đổi thông tin liên quan đến các hồ đập trên phạm vi các quốc gia thượng nguồn có sự thống nhất, thỏa thuận của các quốc gia xung quanh. Bên cạnh đó, cũng cần phải xây dựng được trung tâm cơ sở dữ liệu và sớm hoàn thiện mạng lưới quan trắc cho các địa phương phục vụ phát triển kinh tế. Tiến tới trong năm 2018 sẽ kiến nghị Chính phủ, Ủy hội Sông Mê Kông quốc tế sớm đầu tư xây dựng đồng bộ, liên thông hệ thống quan trắc liên tỉnh, xuyên biên giới.

Đặc biệt, Ủy ban cần tiếp tục đẩy mạnh mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế cũng như sự gắn kết giữa các địa phương trong vùng, nhằm huy động nguồn lực, kêu gọi sự quan tâm, ủng hộ của cộng đồng quốc tế để giải quyết vấn đề sống còn tại khu vực đồng bằng Sông Cửu Long trước tác động của biến đổi khí hậu.

Một nhiệm vụ hết sức cấp bách ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay là vấn đề sạt lở, sụt lún. Theo Bộ trưởng, Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam cần sớm có kiến nghị để có những nghiên cứu, đánh giá lý do sạt lở, sụt lún một cách toàn diện hơn và trên cơ sở đó đề nghị những bên liên quan phải gắn trách nhiệm trong quản lý tài nguyên nước; đề xuất đề án di chuyển dân ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở cao, đồng thời đưa ra những phương án bảo vệ ven sông, chống sạt lở…

Tại hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam có hai con sông Sê San và Srêpôk là những phụ lưu quan trọng của Sông Mê Kông chảy về Campuchia. Do đó, Việt Nam cũng cần phải tuân thủ và thực hiện một cách gương mẫu các hiệp định liên quan đến chia sẻ nguồn nước trên sông Mê Kông, đặc biệt là các sông mà chúng ta là thượng nguồn. “Chúng ta phải tuân thủ việc thông báo các công trình thủy điện, thủy lợi xây dựng trên hai con sông Sê San và Srêpôk và việc xả nước từ các công trình này xuống Campuchia. Nếu chúng ta thực hiện tốt điều này thì đây sẽ là điểm tiến bộ lớn.” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng tán đồng ý kiến của các đại biểu cho rằng Ủy ban Sông Mê Kông cần tăng cường đối ngoại với các Ủy hội sông khác để học hỏi kinh nghiệm quản lý, điều hành, vận hành, chia sẻ công nghệ. Đồng thời thành lập những trung tâm thông tin, phối hợp với truyền thông, áp dụng những công nghệ truyền thông mới, tiếp cận thông tin nhanh chóng để tăng cường công tác tuyên truyền, trao đổi thông tin, thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ và Kế hoạch hành động Ủy ban Sông Mê Kông Việt Nam đến năm 2020.

Theo Monre

Theo Monre