Bình Chánh (Tp. Hồ Chí Minh): Cần xử lý dứt điểm Hộ ông Văn Phước Nghĩa sử dụng đất sai mục đích, cho các cơ sở sản xuất hoạt động gây ô nhiễm môi trường

Nhiều năm nay, người dân trên địa bàn xã Lê Minh Xuân vô cùng bức xúc về việc hộ ông Văn Phước Nghĩa tại đường Bờ Nam Kênh 10 khu B, tổ 6, ấp 5 đường Võ Hữu Lợi, xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, khi chưa được các cơ quan chức năng có thẩm quyền phê duyệt. Cho các cơ sở thuê, hoạt động sản xuất có dấu hiệu không hồ sơ pháp lý về môi trường, thường xuyên xả khí thải, nước thải không qua xử lý ra môi trường, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Điều đáng nói, người dân đã nhiều lần kiến nghị sự việc này tới chính quyền địa phương, nhưng đến nay chưa được các cơ quan chức năng xử lý dứt điểm.

Hoạt động trên đất nông nghệp, gây ô nhiễm môi trường

Theo anh L. Đ người dân, tổ 6, ấp 5 cho biết: “tôi là người dân địa phương từ xưa đến giờ không bị ô nhiễm, vì kênh 10 không nối ra kênh B nên rất sạch sẽ, hiện nay ông Nghĩa chủ đất cho nhiều các cơ sở thuê đất làm gây ô nhiễm, hoạt động thường xuyên xả khí thải, nước thải không qua xử lý ra kênh 10 lúc thì nước màu đỏ, lúc nước đen như mực. Hơn nữa hiện nay đất ông Nghĩa sử dụng là đất nông nghiệp, mà đất nông nghiệp làm sao dựng xưởng cho các cơ sở vô sản xuất được?. Vấn đề này người dân đã phản ánh nhiều lần lên xã nhưng không được chính quyền giải quyết cưỡng chế dứt điểm. Hiện nay, ông Nghĩa cho các cơ sở thuê hoạt động được 4 – 5 năm nay, trong đó có 5, 6 cơ sở sản xuất nào thì nấu tái chế dầu, nhớt, sản xuất bầm bao, thùng nhựa, giấy, sơn tĩnh điện… mỗi khi hoạt động mùi nồng nặc, khét, rất khó chịu. Đặc biệt nấu tái chế, dầu nhớt mùi rất khét, nước cặn dầu xả tràn ra toàn là hóa chất, cặn bã rất khiếp. Được biết, một số cơ sở trong đó đã bị xử phạt nhưng hiện nay vẫn hoạt động. Nhờ báo chí phản ánh để cơ quan chức năng vào kiểm tra, xử lý dứt điểm việc ông Nghĩa chủ đất và các cơ sở sản xuất hiện nay phải dừng hoạt động và di dời để người dân nơi đây không bị ô nhiễm nữa.

Gần đây người dân tiếp tục phản ánh tới tòa soạn Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn cho biết: Hiện nay, trên xã cưỡng chế được 2, 3 chỗ làm phế liệu, bầm bao, xả nước thải. Chỉ tháo dỡ được 1 phần, còn đâu vẫn vậy. Trong đó hiện nay có lò tái chế dầu, nhớt của ông Tiền, chú Sáu, ông Vũ vẫn còn nguyên và các xưởng giấy, cơ khí, ó keo, sơn tĩnh điện vẫn hoạt động bình thường, mùi rất hôi và khét, hăng như mùi a xít chưa bị dừng hoạt động, di dời tháo dỡ nhà xưởng.

Được biết, hiện nay tại địa chỉ E6/29 đường Võ Hữu Lợi, ấp 5, xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh là khu đất của ông Văn Phước Nghĩa đang cho 06 cơ sở thuê nhà xưởng để hoạt động sản xuất kinh doanh gồm: Công ty TNHH sản xuất thương mại cơ khí Tân Tuấn Phát sản xuất bàn ghế Inox; Công ty TNHH sản xuất thương mại giấy bao bì Giai Thụy hoạt động sản xuất tái chế giấy; Công ty Nguyễn Gia Plastic hoạt động sản xuất ó keo; Công ty TNHH thương mại dịch vụ cơ khí Trí Nghĩa hoạt động Sơn tĩnh điện; Công ty TNHH đầu tư nhựa Tuấn Kiệt hoạt động xay nhựa; và cơ sở tái chế dầu nhờn do bà Lê Thị Kim Trang làm chủ.

Theo cán cán bộ phụ trách kinh tế xã Lê Minh Xuân cho biết, trong 06 cơ sở hoạt động sản xuất trên đất nông nghiệp do ông Văn Phước Nghĩa làm chủ đất, duy nhất có Công ty TNHH thương mại dịch vụ cơ khí Trí Nghĩa là cơ sở tự làm cam kết bảo vệ môi trường theo đề án nông thôn mới nhưng chưa được UBND huyện Bình Chánh xác nhận thủ tục pháp lý về môi trường. Các cơ sở còn lại chưa được UBND huyện xác nhận cấp giấy phép môi trường.

Điều khiến dư luận và người dân địa phương đang băn khoăn cho rằng, các cơ sở hoạt trên đất nông nghiệp của ông Văn Phước Nghĩa nhiều năm qua, tại sao không được xử lý dứt điểm? Đất nông nghiệp mà ông Văn Phước Nghĩa tự dựng xưởng cho thuê ai cấp phép? ông Văn Phước Nghĩa đã bao giờ bị xử phạt về vi phạm đất đai và yêu cầu trả lại nguyên hiện trạng như lúc ban đầu?. Hằng năm đoàn kiểm tra UBND huyện và xã Lê Minh Xuân kiểm tra có phát hiện việc ông Văn Phước Nghĩa sử dụng đất sai mục đích và các cơ sở hoạt động không có hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường? Các cơ sở hoạt động đã được chấp thuận kết quả nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy của Công an huyện Bình Chánh?.

Ghi nhận thực tế của phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn vào cuối tháng 11/2023. Để vào khu vực bên trong đất của ông Văn Phước Nghĩa thật không đơn giản, tại đây mỗi khi xe ra vào là bảo vệ đóng kín cửa. Theo quan sát từ đường Bờ Nam Kênh 10 Khu B là hàng loạt nhà xưởng được xây dựng kiên cố. Đi vào bên trong, tại đây các chất thải thay vì được các cơ sở thu gom lưu giữ theo quy định, nhưng lại đem ra ngoài môi trường đốt, khói mù mịt, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ và ảnh hưởng đến môi trường. Tại xưởng nấu tái chế dầu, phía ngoài quay tôn là những dòng nước thải màu vàng, ngấm vào đất cón đen, mùi hôi khó chịu. Ra phía kênh 10 là nước thải từ công ty TNHH đầu tư Tuấn Kiệt trong quá trình xay nhựa nước thải không được xử lý xả trực tiếp ra môi trường nước thải lúc màu đỏ, màu đen xủi bọt trắng xóa.

Để làm rõ việc sử dụng đất sai mục đích và cho các cơ sở thuê hoạt động gây ô nhiễm môi trường, phóng viên đã nhiều lần liên hệ làm việc với ông Văn Phước Nghĩa – chủ đất. Tuy nhiên, đến nay phóng viên không nhận được sự phối hợp làm việc có dấu hiệu không hợp tác và cung cấp thông tin cho phóng viên.

Bao giờ xử lý dứt điểm?

Qua tìm hiểu, hằng năm UBND huyện Bình Chánh đều xây dựng kế hoạch và quyết định kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở trên địa bàn, trong đó có cơ sở hoạt động tại diện tích đất ông Văn Phước Nghĩa địa chỉ E6/29 đường Võ Hữu Lợi, ấp 5, xã Lê Minh Xuân. Tuy nhiên đến nay, UBND huyện Bình Chánh và chính quyền địa phương vẫn “loay hoay” chưa xử lý dứt điểm việc hộ ông Văn Phước Nghĩa sử dụng đất sai mục đích và các cơ sở hoạt động không có thủ tục pháp lý về môi trường.

Thông tin tới Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống, ông Huỳnh Cao Cường – Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh cho biết hướng giải quyết đối với nội dung báo chí quan tâm: “hiện nay tại khu đất của ông Văn Phước Nghĩa địa chỉ E6/29 đường Võ Hữu Lợi, ấp 5, xã Lê Minh Xuân cho 06 cơ sở thuê nhà xưởng, để hoạt động sản xuất kinh doanh: Công ty TNHH sản xuất thương mại cơ khí Tân Tuấn Phát sản xuất bàn ghế Inox; Công ty TNHH sản xuất thương mại giấy bao bì Giai Thụy hoạt động sản xuất tái chế giấy; Công ty Nguyễn Gia Plastic hoạt động sản xuất ó keo; Công ty TNHH thương mại dịch vụ cơ khí Trí Nghĩa hoạt động Sơn tĩnh điện; Công ty TNHH đầu tư nhựa Tuấn Kiệt hoạt động xay nhựa; và cơ sở tái chế dầu nhờn do bà Lê Thị Kim Trang làm chủ.

UBND huyện giao UBND xã Lê Minh Xuân kiểm tra pháp lý về đất đai, xây dựng báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý (nếu vi phạm) đối với khu vực nêu trên; Tiếp tục giám sát quá trình di dời của cơ sở tái chế dầu nhờn do bà Lê Thị Kim Trang. Trường hợp cơ sở không thực hiện di dời, kịp thời thông tin, báo cáo UBND huyện chỉ đạo xử lý; Tiếp tục giám sát quá trình hoạt động của Doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh tại khu vực nêu trên; kịp thời phối hợp ngăn chặn, xử lý trong trường hợp phát hiện vi phạm quy định pháp luật của các Doanh nghiệp nêu trên.

Ngoài ra, UBND huyện chỉ đạo Tổ Kiểm tra liên ngành của Huyện tiếp tục kiểm tra, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, phòng cháy chữa cháy… nhằm kịp thời đề xuất xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm”.

Làm việc với phóng viên Môi trường và Cuộc sống – moitruong.net.vn, ông Huỳnh Công Luận – Phó Chủ tịch UBND xã Lê Minh Xuân cho biết: “ các cơ sở tại khu đất ông Văn Phước Nghĩa mà phóng viên phản ánh, UBND xã đã báo cáo qua Phòng Tài nguyên và Môi trường để có phối hợp xuống kiểm tra xử lý rồi, có đơn vị đang kiểm tra, có đơn vị đã kiểm tra rồi, theo thẩm quyền UBND huyện Bình Chánh ban hành thành lập đoàn kiểm tra và đã lập hồ sơ ra quyết định xử lý. Hiện nay nguồn gốc đất ông Văn Phước Nghĩa là đất nông nghiệp, đang cho 06 cơ sở vào hoạt động sản xuất.

UBND xã Lê Minh Xuân đã phối hợp UBND huyện kiểm tra các cơ tại khu đất ông Văn Phước Nghĩa 04 lượt, trong đó ngày 07/11/2023 UBND huyện đã kiểm tra, xử phạt công ty TNHH SX TM bao bì Giai Thụy với số tiền 8.400.000 đồng (Tám triệu bốn trăm nghìn đồng) vì hành vi xả nước thải có chứa các thông số môi trường thông thường vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 1,5 đến dưới 03 lần. Còn 02 quyết định xử phạt, xã đang chờ thông tin từ Phòng Tài nguyên và Môi trường cung cấp cho xã. Hiện nay sau khi tiếp nhận phản ánh về Công ty TNHH đầu tư nhựa Tuấn Kiệt, UBND xã Lê Minh Xuân đã tham mưu UBND huyện để kiểm tra công ty, phòng TNMT đã làm việc với xã rồi đang trình UBND huyện để ban hành quyết định kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền. Phòng TNMT sẽ chủ trì làm việc vấn đề này, vừa rồi đoàn có đi kiểm tra theo công văn và đề nghị của UBND xã”.

“Liên quan đến việc công trình nhà xưởng xây dựng trái phép của ông Nghĩa, ông Luận cho biết sẽ cho anh, em rà lại công trình xây dựng thời điểm nào và phải lập hồ sơ xử lý thôi. Quan điểm của UBND xã đã kiểm tra, thống nhất căn cứ vào pháp luật đất đai để xử lý, vận động tuyên truyền các cơ sở vi phạm tự giác chấp hành nếu không chấp hành xã sẽ xây dựng kế hoạch cưỡng chế khắc phục hậu quả, những cơ sở này xã đã báo cáo phòng TNMT sẽ xử lý, cơ sở nào không đầy đủ giấy phép phải di dời”

Theo ông Nguyễn Bảo Chơn – cán bộ phụ trách kinh tế xã Lê Minh Xuân cho biết: “huyện có chỉ đạo cương quyết xử lý đối với hộ ông Văn Phước Nghĩa và các cơ sở trong đó rồi, xã đã lập hồ sơ chuẩn bị cưỡng chế và ông Nghĩa xin 01 tháng để tự tháo dỡ, nếu quá thời hạn xã sẽ kiên quyết xử lý”

Trao đổi với PV về tình trạng các tổ chức, cá nhân được cho thuê đất một đằng nhưng lại sản xuất một nẻo, PGS.TS Bùi Thị An – Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng cho biết: "Việc sử dụng đất sai mục đích là vi phạm pháp luật, bất kể đấy là tổ chức hay cá nhân. Cơ quan quản lý cấp trên phải rà soát xem đơn vị vi phạm quy hoạch sai mục đích đến mức nào nếu mà sai đến mức không thể chấp nhận được thì phải xử lý, xử lý đến cùng. Hoặc bắt trả lại nguyên trạng hoặc phải có giải pháp xử lý thật triệt để nếu không sẽ tạo thành thói quen cứ sử dụng đất sai mục đích".

"Sử dụng đất sai mục đích là sẽ ảnh hưởng đến môi trường bởi trước khi xây dựng bất kì dự án nào là đều phải có đánh giá tác động môi trường, bởi mục đích anh xin làm gì thì lại có đánh giá tác động môi trường theo hướng đấy chứ không phải đánh giá tác động môi trường theo cái anh vi phạm. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã có hiệu lực từ 01/01/2022 cho nên bây giờ phải xem là họ vi phạm đến đâu thì xử lý đến đấy. Việc này cơ quan quản lý phải vào cuộc ngay để đánh giá, sau khi kiểm tra, đánh giá phải công bố công khai những kết luận của mình đề nghị có giải pháp kèm theo xử lý luôn, công khai minh bạch trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cái này mà để thì thành nhờn luật, một cái thói quen cứ xin một đằng, làm một nẻo. Chính quyền địa phương phải có trách nhiệm quản lý, giám sát, công ty triển khai hoạt động sản xuất thấy sai phạm thì phải có trách nhiệm báo cáo lên cấp thẩm quyền xử lý”, bà An cho hay.

Kính đề nghị lãnh đạo UBND thành phố Hồ Chí Minh khẩn trương chỉ đạo các ngành chức năng và UBND huyện Bình Chánh cần tiến hành kiểm tra, xử lý dứt điểm về việc ông Văn Phước Nghĩa sử dụng đất sai mục đích, cho các cơ sở thuê hoạt động không hồ sơ pháp lý môi trường và gây ô nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ… để môi trường nơi đây luôn sạch đẹp, người dân ổn định cuộc sống.

“Ngày 17/3/2023, Chính phủ ban hành Nghị Quyết số 37/NQ-CP về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta thành nước phát triển có thu nhập cao”. Trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, nghị quyết nhấn mạnh, cần có chế tài cụ thể và đồng bộ để xử lý các trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất nhưng không sử dụng hoặc chậm đưa vào sử dụng. Kiên quyết thu hồi đất của tổ chức, cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp sử dụng đất không đúng mục đích, nhất là tại các vị trí có lợi thế, khả năng sinh lời cao, nhằm ngăn chặn thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước.

Theo đó, Tp. Hồ Chí Minh chỉ đạo kiên quyết thu hồi đối với những phần diện tích nhà, đất đai vi phạm, sử dụng sai mục đích, bàn giao về thành phố lập phương án giao quản lý, khai thác, xử lý theo quy định định, đối với trường hợp vi phạm phức tạp, kéo dài, lập hồ sơ nghiên cứu áp dụng biện pháp chuyển sang cơ quan điều tra xử lý”.

Điều 208 Luật đất đai 2013 quy định:

Trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai

1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.

Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin trong bài tiếp theo.

Dương Liễu – Đào Dũng