Quyết liệt xử lý "điểm đen" ô nhiễm môi trường tại Cụm công nghiệp Phú Lâm, Bắc Ninh

Tại cụm công nghiệp Phú Lâm có khoảng 30 doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động sản xuất, tái chế giấy các loại với tổng lượng nước thải phát sinh khoảng 4.000 m3/ngày đêm. Từ lâu, nguồn nước thải ở CCN Phú Lâm và làng giấy Phong Khê (TP.Bắc Ninh) đã được cơ quan chức năng xác định là nguồn gây ô nhiễm chính “bức tử” sông Ngũ Huyện Khê, nơi đầu nguồn sông Cầu.

Nhiều doanh nghiệp bị đình chỉ hoạt động

Ngày 5/2/2024, ông Lê Vũ Tuấn Anh, Chánh Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường, đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với nhiều doanh nghiệp hoạt động tại CCN Phú Lâm. Trong đó, 9 doanh nghiệp bị đình chỉ hoạt động 4,5 tháng, do không có giấy phép môi trường.

Cụ thể, những đơn vị bị đình chỉ hoạt động gồm Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh giấy Anh Quốc; Công ty Nam Long (TNHH); Công ty Cổ phần giấy Bình Minh; Công ty Việt Toàn (TNHH); Công ty TNHH Toàn Mỹ; Công ty TNHH Hùng Phát; Công ty Cổ phần giấy Hưng Lợi; Công ty Cổ phần Giấy Liên Việt; Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Ngọc Minh Giang.

UBND huyện Tiên Du được giao giám sát việc đình chỉ hoạt động của các doanh nghiệp trên theo quyết định xử phạt đã được ban hành.

Theo ông Ngô Lương Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lâm, ngày 22/8/2023, Đoàn Giám sát của Cục Kiểm soát Ô nhiễm Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã kiểm tra, làm rõ nhiều vấn đề liên quan quản lý chất thải của các doanh nghiệp trong CCN Phú Lâm. Nhiều doanh nghiệp thừa nhận có sai phạm, đồng ý tạm dừng hoạt động để khắc phục ô nhiễm.

Khởi tố vụ án hình sự “Gây ô nhiễm môi trường”

Ngày 27/3/2024, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an (C05) ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Gây ô nhiễm môi trường” xảy ra tại Công ty TNHH xây dựng sản xuất và thương mại Phú Lâm, tại Cụm công nghiệp (CCN) Phú Lâm và khu VAC Đông Phù (thôn Đông Phù, xã Phú Lâm, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh).

Vấn đề ô nhiễm môi trường tại CCN Phú Lâm tồn tại từ lâu, chưa được xử lý dứt điểm, nay lại khiến người dân bức xúc.

Trước đó, vào ngày 12/1/2024, khi đang làm nhiệm vụ tại cụm công nghiệp Phú Lâm (huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh), Tổ công tác của C05 đã phát hiện Công ty Phú Lâm đang hoạt động đổ thải có dấu hiệu vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

Cụ thể, C05 phát hiện nhân viên của Công ty Phú Lâm đang điều khiển xe lật màu vàng, vận chuyển bùn thải từ khu vực máy ép bùn thuộc hệ thống xử lý nước thải của công ty đổ thải lên đất nông nghiệp tại khu VAC Đông Phù.

Khu đổ thải có tổng diện tích khoảng 2.400m2, trong đó phần đất bị đổ thải khoảng 969m2. Khu đất này được Công ty Phú Lâm sử dụng để đổ các loại chất thải từ khoảng 15/10/2023 đến thời điểm bị phát hiện.

Tiếp đó, ngày 25/1/2024, C05 đã phối hợp với Công an tỉnh Bắc Ninh, Công an huyện Tiên Du, Công an xã Phú Lâm tiến hành kiểm tra đột xuất khu ao thuộc đất của khu VAC Đông Phù (số 109 tờ bản đồ 22) do nghi ngờ địa điểm này được sử dụng để san lấp trái phép chất thải. Chiều cùng ngày, cơ quan chức năng đã đào 9 hố tại khu vực để lấy mẫu làm kiểm nghiệm xác định chất thải.

Diện tích ao khoảng hơn 2.000m2 nhưng hiện đã bị san lấp hết khoảng 2/3 (độ sâu khoảng 2-3m. Đặc biệt, có hố, lực lượng chức năng đã phải đào sâu tới gần 4m để lấy mẫu. Theo cảm quan ban đầu, chất bùn được lấy lên làm kiểm nghiệm đều có màu đen và bốc mùi hôi nồng nặc.

Được biết, khu VAC này thuộc quyền sử dụng của ông Lưu Quang Lợi nhưng cho ông Ngô Xuân Lợi thuê với thời hạn 10 năm. Theo thoả thuận, bên thuê được phép san lấp và làm nhà xưởng.

Bao giờ xử lý dứt điểm ô nhiễm?

Liên quan đến vấn đề này, đặc biệt sau vụ tai nạn lao động ngày 9/4/2024 xảy ra tại Cụm công nghiệp Phú Lâm, ông Nguyễn Công Ký - Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Tiên Du - đã đề nghị, các cơ sở sản xuất tại cụm công nghiệp Phú Lâm hoàn thiện đầy đủ thủ tục pháp lý về môi trường theo quy định đối với từng ngành nghề của các cơ sở đang sản xuất.

Đối với các cơ sở sản xuất đến nay chưa có giấy phép môi trường, chỉ được phép hoạt động sau khi được cấp giấy phép theo quy định.

Lãnh đạo UBND huyện Tiên Du cũng yêu cầu các cơ sở vận hành công trình xử lý nước thải đảm bảo thu gom, xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật cho phép; thực hiện quản lý chất thải và báo cáo công tác bảo vệ môi trường hằng năm theo quy định.

Đặc biệt, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Tiên Du yêu cầu, các cơ sở sản xuất tại Phú Lâm thực hiện đúng lộ trình dừng hoạt động, chuyển đổi ngành nghề sản xuất hoặc di dời cơ sở sản xuất. Theo đó, các doanh nghiệp nằm ngoài cụm công nghiệp dừng hoạt động vào tháng 12/2024; doanh nghiệp trong cụm công nghiệp phải dừng hoạt động hoặc chuyển đổi vào ngày 31/12/2029.

Mai Lâm