Cụ thể, dự án Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang tại phường Đa Mai (TP Bắc Giang) có vốn đầu tư là 1.866 tỷ đồng, do Công ty TNHH Năng lượng môi trường Bắc Giang làm chủ đầu tư. Dự án có công suất đốt 750 tấn rác/ngày đêm (sử dụng công nghệ đốt hiện đại, đốt rác chưa qua phân loại để phát điện). Theo kế hoạch tỉnh giao, tháng 6/2024, nhà đầu tư phải khởi công dự án. Tuy nhiên, đến thời điểm này, đề án đánh giá tác động môi trường của dự án vẫn chưa được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phê duyệt.

Theo ông Nguyễn Văn Liệu, Phó trưởng Phòng TN&MT TP Bắc Giang, đề án báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án chưa được phê duyệt do chủ đầu tư còn phải làm rõ phương án di dời, tái định cư các hộ dân sinh sống thuộc phạm vi khoảng cách an toàn về môi trường của dự án (trong đó, thành phố Bắc Giang có 52 hộ thuộc khu chăn nuôi thôn Lò, xã Tân Mỹ và 25 hộ thuộc xã Nghĩa Trung, thị xã Việt Yên). Mặt khác, do dự án chưa có trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2030 nên phải bổ sung vào kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Ngoài ra, việc đấu nối đường dây 110kV từ trạm biến áp của Nhà máy đến trạm biến áp phường Đa Mai chưa được bổ sung trong Quy hoạch tỉnh.

Cùng với đó, tỉnh Bắc Giang cũng phê duyệt dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn tại xã Đông Lỗ (huyện Hiệp Hòa). Nhà máy có công suất đốt chất thải rắn khoảng 250 tấn/ngày đêm; tổng chi phí thực hiện hơn 700 tỷ đồng. Theo kế hoạch tỉnh giao, Nhà máy phải khởi công xây dựng trong tháng 7/2024 nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Nguyên nhân chậm là do xung quanh khu vực thực hiện dự án là đường nhỏ, đường nội đồng, chưa có tuyến đường đi riêng nên khó khăn cho nhà đầu tư trong quá trình triển khai.

Được biết, với quy mô, công suất xử lý lớn như vậy, hai nhà máy khi đưa vào hoạt động sẽ giải quyết cơ bản tình trạng rác thải phát sinh, góp phần cải thiện môi trường sống trên địa bàn tỉnh. Vì thế, khi tiến độ đầu tư xây dựng các nhà máy bị chậm, việc thực hiện mục tiêu “thu gom triệt để rác thải sinh hoạt ở các địa phương vào khu vực tập trung tại các điểm do địa phương xác định để đốt, không chôn lấp...” theo Chỉ thị số 17 chưa bảo đảm yêu cầu đề ra.

Một số địa phương có tỷ lệ chôn lấp rác cao (TP Bắc Giang đang chôn lấp 100%, thị xã Việt Yên chôn lấp khoảng 94%...) đang lúng túng trong việc lựa chọn phương án xử lý. Hiện tại, bãi xử lý và chôn lấp rác thải của TP Bắc Giang đã quá tải. Tại Việt Yên, bãi xử lý rác thải tập trung của thị xã cũng gần đầy.

Đại diện lãnh đạo Sở TN&MT Bắc Giang thông tin: Trên cơ sở chỉ đạo của tỉnh phấn đấu khởi công 2 nhà máy vào cuối năm nay, bảo đảm xử lý hiệu quả lượng rác phát sinh trên địa bàn, Sở đã phối hợp với UBND TP Bắc Giang, UBND huyện Hiệp Hòa hỗ trợ nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ hoàn thành phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường các dự án.

Đồng thời tập trung hoàn thành việc xây dựng đề án thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2025-2030, dự kiến trình UBND tỉnh trong tháng 10/2024; Kế hoạch hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt toàn tỉnh theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, trình UBND tỉnh ban hành. Cùng đó, tham mưu, kiến nghị tỉnh chỉ đạo các đơn vị, địa phương liên quan tập trung các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục, phần việc thuộc mỗi dự án.

Trong đó, các sở: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng đôn đốc, hướng dẫn các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện, bảo đảm thời gian được chấp thuận đầu tư; lựa chọn địa điểm xây dựng và thiết kế cơ sở khu xử lý rác thải sinh hoạt phù hợp với quy hoạch được phê duyệt; hoàn thành các thủ tục xây dựng để triển khai thực hiện sớm các dự án.

UBND TP Bắc Giang và huyện Hiệp Hòa chủ trì, rà soát, phối hợp với nhà đầu tư, cơ quan liên quan đôn đốc, hướng dẫn hoàn thành các thủ tục pháp lý, khắc phục những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án bảo đảm kế hoạch. UBND thị xã Việt Yên quan tâm lập phương án di dời, tái định cư các hộ dân thuộc xã Nghĩa Trung sinh sống gần khu vực Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang.

Tỉnh Bắc Giang yêu cầu, trong thời gian các nhà máy chưa đi vào hoạt động, các địa phương quan tâm rà soát, đánh giá thực trạng hoạt động các khu xử lý, bãi rác, lò đốt; xây dựng kế hoạch cụ thể để xử lý rác thải phát sinh của địa phương bảo đảm yêu cầu về môi trường. Tiếp tục duy trì, nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị dịch vụ vệ sinh môi trường chuyên trách; tổ chức triển khai, nhân rộng các mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương nhằm giảm thiểu phát thải ra môi trường…

Hồng Trang