Hồ chứa nước Đá Bạc ở xã Bình An (Bình Sơn) được xây dựng cách đây 44 năm. Đến nay, công trình này đã xuống cấp trầm trọng, bị xói mòn, sạt lở ở nhiều vị trí. Vào mùa khô, hồ bị cạn nước không đủ phục vụ tưới tiêu.

Trên địa bàn xã Bình An có 4 hồ, đập chứa nước lớn gồm: Hồ Đá Bạc, Hóc Bó, Long Đình và đập Tuyền Tung. Tuy nhiên, các công trình này đều đã xuống cấp, rò rỉ, thấm nước.

Ông Võ Thanh Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Bình An cho biết, các hồ, đập này đều đã xuống cấp vì được xây dựng từ lâu, khả năng giữ nước kém. Vì lý do này, vụ lúa đông xuân toàn xã được gieo trồng trên 120ha, nhưng vụ hè thu giảm còn 100ha. Địa phương đã chủ động hướng dẫn người dân chuyển sang trồng bắp, đậu phụng, nhưng do nguồn nước hạn hẹp, sản lượng thu hoạch không đạt nên nhiều diện tích đất thiếu nước bị bỏ hoang.

Hồ chứa nước Phượng Hoàng ở xã Bình Tân Phú (Bình Sơn) cũng rơi vào trường hợp tương tự. Sau hơn 30 năm vận hành, khai thác, đến nay phần thượng lưu của công trình này xuất hiện nhiều điểm hư hỏng, sụt lún. Hơn 38ha lúa và 150 hộ dân bị ảnh hưởng vì nguồn nước cung cấp từ hồ dần cạn kiệt, nhất là vào mùa khô.

Quảng Ngãi có 836 công trình thủy lợi, gồm 127 hồ chứa nước, 557 đập dâng, 8 đập ngăn mặn và 144 trạm bơm được đưa vào quản lý, khai thác để cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác. Trong đó, thời gian qua, 70 hồ chứa nước đã được sửa chữa, nâng cấp kịp thời. Hiện còn 22 hồ, đập hư hỏng, xuống cấp nặng nhưng chưa được sửa chữa.

Trong đó, phải kể đến hồ chứa nước Ông Tới ở xã Đức Lân (Mộ Đức). Đây là công trình lớn cung cấp nước cho hơn 170 ha đất sản xuất. Hiện cơ quan chức năng đã ghi nhận hàng chục vết nứt lớn nhỏ trên thân đập. Trong đó có những vết nứt dài từ 15 đến 20m, sâu khoảng 1m và có độ rộng từ 0,5 đến 2cm. Các vết nứt xuất hiện nhiều tại khu vực giữa đập, về phía Bắc thân đập gây nguy cơ cao mất an toàn hồ chứa trong mùa mưa bão. Ngoài ra, cống lấy nước cũng xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng.

Việc sửa chữa, nâng cấp các công trình xuống cấp là vấn đề cấp thiết, nhất là trong tình hình thiên tai xảy ra ngày càng phức tạp, đe dọa an toàn hàng chục nghìn hộ dân sống ở gần khu vực các hồ, đập. Theo ông Võ Quốc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Ngãi, ngành đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, đơn vị quản lý, khai thác hồ đập khẩn trương rà soát, khắc phục, sửa chữa tạm thời các vị trí sụt lún, xói lở, sạt trượt, đứt gãy tại các hồ, đập.

Bên cạnh đó, hoàn thiện phương án ứng phó thiên tai đảm bảo an toàn đập trong mùa mưa lũ; chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật lực, trang thiết bị, vật tư dự phòng; đảm bảo nhân lực trực 24/24 giờ tại hồ trong mọi tình huống.

"Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030, sở đã kiến nghị UBND tỉnh và trung ương xem xét bố trí kinh phí thực hiện có lộ trình để sửa chữa, nâng cấp 22 hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp", ông Võ Quốc Hùng cho biết thêm.

Thùy Minh