Hơn 500 loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng trong vòng 20 năm
Tài nguyên và phát triển - Ngày đăng : 07:00, 03/06/2020
Phân tích cho thấy hơn 500 loài động vật trên cạn đang trên bờ vực tuyệt chủng và có khả năng bị xóa sổ hẳn trong vòng 20 năm tới. Số loài bị mất này tương đương với số lượng các loài đã bị mất trong toàn bộ thế kỷ trước.
Tất cả các sự mất mát này đều là do con người đang ra sức hủy diệt thiên nhiên bằng các hoạt động phá hủy rừng già, tận diệt thú hoang, mở rộng khu vực sinh sống của mình, xây dựng các công trình thủy điện hủy hoại môi trường tự nhiên, sử dụng phân bón hóa học mọi nơi, mọi lúc để thúc đẩy sự sinh trưởng của các loài cây trồng phục vụ nhu cầu không bờ bến của mình… Nếu không có những sự phá hủy đó thì tốc độ mất mát tương tự như thế này sẽ cần phải trải qua hàng ngàn năm, mà thậm chí sẽ lại có những loài mới sinh khác thay thế cho các loài bị tuyệt chủng một cách tự nhiên, các nhà khoa học cho biết.
Các loài động vật có xương sống trên bờ vực tuyệt chủng thì chỉ còn ít hơn 1.000 cá thể, bao gồm tê giác Sumatra, chim sẻ Troglodytes tanneri, rùa khổng lồ Española và ếch Harlequin. Có 77 loài có sẵn dữ liệu lịch sử và những loài này hiện đã mất đi 94% quần thể.
Loài người cần đa dạng sinh học để có sức khỏe và phúc lợi, đại dịch virus corona là một ví dụ cực đoan về sự nguy hiểm của nạn tàn phá thế giới tự nhiên. Dân số gia tăng, phá hủy sinh cảnh, buôn bán động vật hoang dã, ô nhiễm và khủng hoảng khí hậu đều phải được giải quyết khẩn cấp.
Tê giác Sumatra đang trên bờ vực tuyệt chủng, chỉ còn ít hơn 1.000 cá thể
Giáo sư Paul Ehrlich thuộc Đại học Stanford và là thành viên nhóm nghiên cứu cho biết: “Khi loài người tiêu diệt các sinh vật khác cũng có nghĩa là đang tự chặt đứt chân tay mình, phá hủy các bộ phận hoạt động trong hệ thống hỗ trợ sự sống của chúng ta. Bảo tồn các loài có nguy cấp cần được các chính phủ và các tổ chức nâng lên thành khẩn cấp toàn cầu, tương đương với tình trạng đứt gãy khí hậu”.
“Chúng ta đang đứng trước cơ hội cuối cùng để đảm bảo rằng nhiều dịch vụ thiên nhiên cung cấp cho chúng ta không bị phá hoại mà không thể bù đắp được”, Giáo sư Gerardo Ceballos thuộc Đại học Tự trị quốc gia Mexico, người phụ trách nghiên cứu nhấn mạnh.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng có 388 loài động vật có xương sống trên cạn có quần thể dưới 5.000 cá thể và phần lớn (84%) trong số đó sống ở cùng khu vực với các loài có quần thể dưới 1.000 cá thể, tạo điều kiện cho hiệu ứng domino.
Giáo sư Andy Purvis thuộc Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở London ca ngợi: “Nghiên cứu này cung cấp một bằng chứng khác cho thấy cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học đang tăng. Vấn đề khó khăn nhất mà các nhà nghiên cứu gặp phải là chúng ta không biết nhiều về lịch sử phân bố địa lý của các loài. Họ chỉ có thông tin của 77 loài nguy cấp và chúng ta không biết những loài đó điển hình đến mức nào”.
Tuy nhiên, điều đó không làm kết luận kém đi. Cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học là có thật và cấp bách. Nhưng vẫn chưa quá muộn. Để chuyển sang một thế giới bền vững, chúng ta cần đặt những bước chân nhẹ nhàng hơn xuống hành tinh này. Cho đến lúc đó, về cơ bản, chúng ta đang cướp đi gia tài của những thế hệ tương lai”.
Giáo sư Georgina Mace thuộc Đại học College London khẳng định: “Phân tích này tái nhấn mạnh những con số đáng kinh ngạc về mức độ suy giảm quần thể các loài động vật có xương sống trên toàn thế giới”. Nhưng Giáo sư Georgina Mace không thấy thuyết phục với cách tính rằng chỉ cần có quần thể dưới 1.000 là thước đo tốt nhất tình trạng một loài đang trên bờ vực tuyệt chủng mà xu hướng suy giảm quần thể cũng rất quan trọng, và cả hai yếu tố này đều được sử dụng trong Sách đỏ IUCN.
“Hành động là rất quan trọng vì nhiều lý do, nhất là chúng ta trực tiếp và gián tiếp dựa vào phần còn lại của sự sống trên trái đất để có sức khỏe và phúc lợi của chính mình. Phá hủy thiên nhiên dẫn đến các hiệu ứng buộc chúng ta phải trả giá đắt và thường khó đảo ngược. Covid-19 là một ví dụ hiển hiện nhưng còn nhiều ví dụ khác nữa”.
Mark Wright, Giám đốc khoa học thuộc WWF cho biết: “Những con số trong nghiên cứu thật sự gây sốc. Tuy nhiên, vẫn còn hy vọng. Nếu ngăn chặn được nạn chiếm đất và phá rừng nghiêm trọng ở các quốc gia như Brazil, chúng ta có thể bắt đầu hạ đỉnh mất mát đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu. Nhưng chúng ta cần tham vọng toàn cầu để làm được điều đó”.
Ngọc Ánh (t/h)