Bãi rác thải công nghiệp tự phát “hành dân” bởi ô nhiễm

Theo người dân phản ánh, bãi tập kết rác thải công nghiệp này hoạt động đến nay được hơn 2 năm, thuê đất của người dân trong vùng, nguồn gốc đất nông nghiệp trên diện tích 5000m2. Thay vì phải mất chi phí vận chuyển đến đơn vị có chức năng xử lý, những rác thải công nghiệp, nguy hại này được vận chuyển từ các nhà máy ra đó đổ thải, bãi rác này hoạt động trong sâu, heo hút nhằm tránh sự phát hiện, kiểm tra của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương.

Hiện nay ở đó rất nhiều loại rác thải công nghiệp, có những rác thải không bán được, thì được chủ bãi rác đem đi đốt và cho các xe cẩu, xe cuốc vận chuyển đi chôn lấp ngay tại khu vực đó. Dây điện, thùng sơn hoá chất độc nhiều lắm, đủ các loại… đem ra đốt, lấy lõi rồi bán cho các đơn vị. Ngoài ra, hiện chủ xưởng ve chai làm nhà lán trại dựng lên để công nhân ăn ở đó và để xe cẩu, xe cuốc. Mỗi khi đốt chất thải mùi rất khét, độc lắm, toàn chất độc Đioxin không à, ngoài ra có bột gì màu trắng khi đốt ra mùi rất khó chịu, hiện đốt rác theo hình thức tự phát, cháy âm ỉ suốt ngày đêm. Những làn khói mùi khét từ bãi rác thải ra thổi về phía nhà dân không ai chịu nổi, người già trẻ nhỏ ho hắng, thường xuyên phải đóng kín cửa để tránh mùi khét từ bãi rác.

Người dân mong muốn cơ quan chức năng và chính quyền địa phương phải yêu cầu di chuyển bãi rác thải nguy hại, công nghiệp này đi luôn, không thể để đây được, bãi rác này ở đây ngày nào là người dân bị ảnh hưởng ô nhiễm môi trường ngày đó, hơn nữa các chất thải độc hại khi đốt ảnh hưởng đến không khí và mưa ngấm chất độc vào nước ảnh hưởng đến sức khoẻ người dân.

Nhằm “mục sở thị”, phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã tìm về nơi đây, từ đường An Hạ đi men theo đường đất khoảng 300m hiện ra trước mắt chúng tôi là bãi rác khổng lồ đang được đốt bốc khói cao nghi ngút, trắng xoá một vùng với nhiều loại rác thải công nghiệp có dấu hiệu lẫn chất thải nguy hại: thùng sơn thải, thùng phuy đựng hoá chất, các bao tải chứa chất thải màu đen, dẻ lau dính dầu, vải vụn, mút xốp, nilong, lốp xe ô tô, đá mài… được đổ hỗn độn với nhau chất thành đống không được che đậy theo quy định, cây xanh quanh bãi rác bị chết và héo khô bởi hơi nóng và khói thải, nước thải từ bãi rác. Do hít phải khói thải từ bãi rác, khiến chúng tôi thấy cảm giác hoa mắt, chóng mặt, áo quần nhuốm mùi hôi từ rác thải. Đi sâu vào phía trong có lán tạm được chủ bãi rác dựng lên để công nhân ăn nghỉ và những máy xúc đang múc chất thải công nghiệp, nguy hại không bán được lên xe cuốc vận chuyển ra phía ngoài để chôn lấp.

Khi chúng tôi (PV) đang đi ghi nhận thực tế thì xuất hiện người đàn ông đi xe Honđa tới gần và giới thiệu là chủ bãi rác. Trao đổi với phóng viên, ông Lê Minh Hiếu cho biết: “em mới tiếp quản bãi rác được 2 tháng, trước là người khác, khi về đã có rồi. Những rác thải công nghiệp, nguy hại này em mua từ các xe vận chuyển rác từ các công ty về, mỗi chuyến em trả 500 ngàn/xe, các loại rác này, chủ yếu được vận chuyển vào ban đêm, đây là đất nông trường đã giao lại dân và em mướn lại của 3 hộ dân để tập kết rác thải”.

“Em về đây làm chưa xin phép UBND xã, hiện bãi rác hoạt động không có phép gì cả, hoạt động như hiện nay hoàn toàn là sai, có ai cấp phép cho bãi rác này đâu. Khi em làm Uỷ ban huyện và công an Huyện Bình Chánh chưa xuống kiểm tra mà chỉ có xã Phạm Văn Hai xuống kiểm tra được hơn tháng rồi và yêu cầu ngưng hoạt động, di chuyển bãi rác ra khỏi khu vực, chưa di chuyển bãi rác đi được là do em nợ quá, gắng 2,3 tháng nữa di dời hết. Hiện nay bãi rác đang múc chất thải công nghiệp, nguy hại ra ngoài chôn lấp là sai. Em biết đang tập kết rác thải công nghiệp, nguy hại tại đây là sai phạm”, ông Lê Minh Hiếu – Chủ bãi rác thông tin thêm.

Trước đó, toà soạn đã gửi nội dung làm việc việc tới UBND xã Phạm Văn Hai để tìm hiểu thu thập thông tin về bãi rác này, ông Huỳnh Văn Hải – Công chức Địa chính, xây dựng, nông nghiệp và môi trường UBND xã Phạm Văn Hai đã thông tin tới phóng viên rằng, qua rà soát từ Trưởng ấp 5 (ấp 18 mới), hiện nay khu vực Ấp 5 không có bãi tập kết rác thải sinh hoạt và rác thải công nghiệp, nguy hại nào!.

Tiếp tục tìm hiểu thực hư có bãi rác hay không, phóng viên đã liên hệ với ông Thái Tân Liêm - Trưởng ấp 5 nhưng không liên lạc được vị Trưởng ấp này.

Công an đang lập chuyên án điều tra, xử lý

Làm việc với Phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn, bà Trần Thị Thanh Thảo – Phó Chủ tịch UBND xã Phạm Văn Hai cho biết: “sau khi tiếp nhận thông tin và nội dung làm việc của Tạp chí, UBND xã đã rà soát và được biết trước đây đã có người dân phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường từ bãi rác thải này. Cụ thể: ngày 25 tháng 11 năm 2020, UBND xã Phạm Văn Hai đã có lập Biên bản làm việc, nhắc nhở chủ sử dụng đất ông Đào Minh Hiện, sử dụng đất đúng mục đích, không cho thuê sử dụng hoạt động chứa phế liệu tại 323 (phân chiết từ một phần thửa số 07), tờ bản đồ số 75 (TL BĐĐC), gây ô nhiễm môi trường. Sau khi nhắc nhở thì tại vị trí nêu trên không còn hoạt động chứa phế liệu”.

Bà Thảo cũng cho biết thêm: “Cũng tại vị trí đất khu vực nêu trên, UBND xã Phạm Văn Hai tiếp tục phát hiện sai phạm liên quan đến vệ sinh môi trường. Ngày 29 tháng 4 năm 2022, UBND xã Phạm Văn Hai đã Ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 372/QĐ-XPVPHC đối với ông Quách Thiên Hợi với số tiền 5.000.000 đồng (Năm triệu đồng) đã có hành vi vi phạm hành chính “đổ, thải chất thải rắn công nghiệp thông thường dưới 1.000kg nhưng không có biện pháp xử lý hoặc giao đến đơn vị chức năng để xử lý theo quy định” và buộc ông Hợi khôi phục lại tình trạng đất ban đầu, thu gom xử lý rác theo quy định. Tại thời điểm đó ông Quách Thiên Hợi đã đóng phạt và khắc phục hậu quả gây ra”.

“Do vị trí đất nằm trong khu vực thưa dân cư, vắng vẻ, hẻm đường cục các đối tượng lợi dụng đổ chất thải rắn chưa qua xử lý vào khu vực đất của 06 chủ đất có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khác nhau, đa phần là người trên Tp. Hồ Chí Minh với trên 23 ngàn m2, nguồn gốc đất là trồng cây lâu năm. UBND xã Phạm Văn Hai đã nhiều lần phát hiện và xử lý vi phạm. Tuy nhiên, qua rà soát kiểm tra xác minh đến tại thời điểm này vụ việc không dừng lại. Tiếp nhận thông tin phản ánh từ nhân dân và các nguồn tin khác, liên quan đến điểm thu gom, chuyển giao, vận chuyển, đốt, xử lý chất thải rắn thông thường không phép tại ấp 18 (ấp 5 cũ), gây ô nhiễm môi trường. UBND xã Phạm Văn Hai đã chủ động chỉ đạo công chức địa chính tự kiểm tra xác minh thông tin, hiện trạng, rà soát thu thập giấy tờ pháp lý đất đai khu vực đất có phản ánh để báo cáo”, bà Thảo chia sẻ.

Được biết, sau khi kiểm tra, do vụ việc có tính chất phức tạp, hiện trạng khu vực tập kết chất thải rắn công nghiệp, đốt chất thải xung quanh trong phạm vi khu đất thuộc nhiều thửa đất có chủ đã được cấp giấy chứng nhận gây ảnh hưởng môi trường của khu vực lân cận ước tính khoảng 800m. Các đối tượng có dấu hiệu vi phạm pháp luật thực hiện hành vi có chủ đích, động cơ vì lợi ích cá nhân. Trong ngày 29/9/2024 (vào ngày Chủ nhật), UBND xã chủ động trực tiếp thông tin tới cán bộ Công an Kinh tế huyện, chuyên viên Phòng Tài nguyên và Môi trường (phụ trách địa bàn), Công an xã và Trưởng ấp 18 phối hợp tiến hành kiểm tra, trực chốt xử lý bắt quả tang đột xuất và tạm giữ 05 đối tượng và tạm giữ 01 xe tải vận chuyển chất thải tại bãi rác ấp 18 (ấp 5 cũ) để phục vụ điều tra.

Cũng theo bà Thảo, bước đầu Công an ghi nhận: Các đối tượng trên khai nhận không có hợp đồng thuê hay thỏa thuận với chủ đất mà tự ý đổ tập kết chất thải vào. Các đối tượng lợi dụng sự vắng vẻ, thưa khu dân cư đổ, thải chất thải rắn chưa qua xử lý tại khu đất trên, việc tập kết thực hiện đổ thải này bắt đầu phát sinh tập kết nhiều khoảng 03 tuần trong tháng. Theo yêu cầu của Công an huyện, ở khu vực bãi rác ấp 18 (ấp 5 cũ), UBND xã đã chốt chặn, giữ nguyên hiện trường để thẩm định, xét nghiệm lấy mẫu và xét hành vi vi phạm nặng hay nhẹ để xử lý vi phạm của chủ bãi rác theo quy định của pháp luật.

Nói về thời gian đến khi nào thì bãi rác được di dời?, bà Thảo cho biết: “vụ việc này công an đang lập hồ sơ chuyên án điều tra xử lý, xã đang chờ kết quả của Công an phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, các đơn vị thẩm định xuống đo đạc, lấy mẫu cụ thể, sau khi có kết luận yêu cầu xã phải thực hiện, căn cứ trên cơ sở đó xã sẽ phối hợp với công an xử lý dứt điểm vụ việc này, thời gian dự kiến đến hết tháng 12/2024. Hiện nay, tại bãi rác tại ấp 5 (ấp 18 mới) tập kết chủ yếu là chất thải rắn thông thường, qua kết quả kiểm định của cơ quan chức năng mới rõ là chất thải công nghiệp thông thường hay chất thải nguy hại. Điều đáng nói, tại đây đang đốt rác có khói bay, nhận định cảnh quan môi trường ở đó gây ô nhiễm nặng cho người dân địa bàn. UBND xã đang chỉ đạo lực lượng chức năng phun nước dập đám cháy nghi ngút tại bãi rác này, vì nếu để cháy âm ỉ sẽ rất ô nhiễm và ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống người dân.

Chúng tôi đang chờ kết quả của Công an điều tra, sau khi có kết luận, chúng tôi sẽ phối hợp với công an xã xử lý dứt điểm bãi rác này thời gian dự kiến đến hết tháng 12/2024. Quan điểm xử lý của xã trong thời gian tới, sẽ tập trung xử lý quyết liệt, không để tồn tại, không để phát sinh những trường hợp tương tự như vậy nữa, xã sẽ thu gom, thu gọn làm sạch sẽ ở khu vực này.

Liên quan đến trách nhiệm nhiệm phân công nhiệm vụ về môi trường của Công chức phụ trách địa bàn và Trưởng ấp 5, bà Thảo cho rằng: địa bàn rộng, nên chưa thường xuyên, kịp thời kiểm tra nên để những đối tượng manh động, hoạt động tập kết, phát sinh chất thải rắn công nghiệp tồn đọng nhiều như vậy, ảnh hưởng đến môi trường. Qua vụ việc này UBND xã sẽ báo cáo và họp Ban Thường vụ rút kinh nghiệm, nhận khuyết vì chưa kịp thời trong công tác quản lý đố với sự việc này.

Qua phản ánh của người dân, chân thành cảm ơn Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã thông tin kịp thời vụ việc, giúp xã nắm bắt kịp thời và quản lý củng cố chứng cứ pháp lý càng chặt chẽ hơn nữa. Thay mặt góc độ UBND xã Phạm Văn Hai, chân thành cảm ơn quý báo rất nhiều trong công tác bảo vệ môi trường. Trong thời gian tới UBND xã mong muốn sự phối hợp chặt chẽ từ quý báo trong việc quản lý địa phương, phát triển kinh tế, môi trường trong thời gian tới ổn định hơn.

Kính đề nghị các cơ quan, lực lượng chức năng thành phố Hồ Chí Minh, Huyện uỷ, UBND huyện, công an huyện Bình Chánh khẩn trương vào cuộc kiểm tra, xử lý dứt điểm bãi rác này để người dân ổn định cuộc sống.

Phương Nam – Đào Dũng