Mỗi năm cần 7-10 tỷ USD để đầu tư phát triển nguồn điện

Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết nhu cầu điện của Việt Nam trong 5 năm tới cần 50.000 MW. Theo tính toán, nguồn vốn cần để phát triển nguồn điện là 7-10 tỷ USD/năm.

Sáng 22/7, diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam lần đầu được tổ chức bởi Ban Kinh tế Trung ương và Chính phủ. Ông Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế Trung ương cùng nhiều lãnh đạo Chính phủ tham dự diễn đàn. 15 điểm cầu quốc tế cũng được kết nối trực tuyến, trong đó có Thứ trưởng Bộ Năng lượng Mỹ tham gia tại Washington.

Ông Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu tại diễn đàn

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Bình cho biết năng lượng là ngành kinh tế – kỹ thuật giữ vai trò trọng yếu và có tính tiên phong, làm nền tảng phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Do đó, phát triển năng lượng có ý nghĩa chiến lược quan trọng.

Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết 55/2020 về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá về phát triển ngành năng lượng quốc gia, giành ưu tiên cao hơn cho việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới và sạch.

Ông Bình nhấn mạnh, ngành năng lượng nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Theo đó, mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia còn nhiều thách thức; các nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng yêu cầu, phải nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn; nhiều dự án điện bị chậm so với quy hoạch, kế hoạch; một số chỉ tiêu bảo đảm an ninh năng lượng đang biến động theo chiều hướng bất lợi.

“Độc quyền Nhà nước trong ngành năng lượng còn cao, chính sách giá năng lượng còn bất cập, chưa hoàn toàn phù hợp với cơ chế thị trường, chưa tách bạch với chính sách an sinh xã hội”, ông Nguyễn Văn Bình nói.

Theo tính toán, xu hướng nhập khẩu năng lượng sẽ tiếp tục tăng lên trong dài hạn. Tỷ lệ phụ thuộc nhập khẩu năng lượng sẽ khoảng 33-37% vào năm 2025 và lên đến 50-58% vào năm 2035. Những diễn biến này đang có phần tác động tới mục tiêu về xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ của đất nước.

Do đó, ông Bình cho rằng việc phát triển năng lượng hiệu quả, bền vững trong bối cảnh này lại càng đóng vai trò quan trọng.

Đồng tình, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng việc phải tăng nhập khẩu các nguồn sơ cấp sẽ giảm khả năng tự chủ của nền kinh tế Việt Nam, phụ thuộc vào các nền kinh tế khác.

Ông cho biết từ nay đến năm 2025, Việt Nam sẽ cần thêm khoảng 50.000 MW công suất điện nguồn. Với giá bình quân đầu tư 1 triệu USD/MW, mỗi năm cần khoảng 7-10 tỷ USD. Số tiền này còn chưa kể nguồn vốn cho các mạng lưới hệ thống truyền tải.

“Cần có chính sách huy động các nguồn lực. Sẽ phải sửa các luật như Điện lực, Dầu khí, sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, có thể có thêm Luật Năng lượng tái tạo để huy động nguồn lực”, ông nói.

Việt Nam trải qua giai đoạn bùng nổ điện mặt trời, điện gió

Là đơn vị đầu tư nhiều dự án nguồn điện, ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam cho rằng: Nghị quyết 55 của bộ Chính trị đã bước đầu cởi trói và tạo niềm tin cho khối doanh nghiệp tư nhân. Trong đó, có 2 vấn đề quan trọng là khuyến khích tất cả thành phần kinh tế tham gia vào vấn đề năng lượng; tháo bỏ rào cản, độc quyền để tư nhân tham gia vào truyền tải.

“Rõ ràng Đảng, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 55 như cho chúng tôi 1 đòn bẩy. Vấn đề là điểm bẩy ở đâu? Đó là việc thiết lập hành lang pháp lý để tư nhân tham gia vào lĩnh vực năng lượng. Nếu chỉ có đòn bẩy mà không có điểm bẩy thì tư nhân không biết đường lối nào để đi”, ông Nguyễn Tâm Tiến chia sẻ.

Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết hiện nay, nhiều khó khăn, vướng mắc tại các quy định liên quan tới công tác đầu tư, thu hút các thành phần kinh tế trong và ngoài nước tham gia phát triển các dự án ngành năng lượng, đặc biệt là trong lĩnh vực điện lực.

Để thu hút các thành phần kinh tế tham gia vào phát triển lĩnh vực năng lượng ngày càng tích cực hơn, Bộ trưởng cho biết sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng. Ông nhấn mạnh tiềm năng của khu vực tư nhân là rất để tham gia vào hệ thống năng lượng quốc gia, đặc biệt là đầu tư vào phát triển hệ thống điện.

Hiện nay, Bộ Công Thương đang tiến hành nghiên cứu, sửa đổi Luật Điện lực để có cơ sở tách bạch rõ ràng phạm vi đầu tư giữa Nhà nước và tư nhân trong các lĩnh vực năng lượng.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng cho biết sẽ xây dựng và thực thi các cơ chế, chính sách khuyến khích nâng cao tỷ lệ nội địa hóa trong ngành năng lượng. Sắp tới, Chính phủ sẽ có quy định tỷ lệ nội địa hóa đối với các nhà máy điện nói riêng và dự án năng lượng nói chung.

Diễn đàn cấp cao về năng lượng 2020

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn bắt buộc kèm theo chế tài về sử dụng năng lượng trong các ngành, lĩnh vực có mức tiêu thụ năng lượng cao, như ngành thép, hóa chất, xi măng, dệt may, da giày, chế biến thực phẩm.

Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết để đảm bảo phát triển về nguồn điện, Việt Nam phải huy động nguồn lực cho năng lượng từ nay đến 2025 để tăng thêm 5.000MW công suất nguồn, tức mỗi năm cần từ 7-10 tỉ USD, chưa gồm vốn đầu tư xây dựng lưới truyền tải.

“Cần có chính sách huy động nhiều nguồn lực và Chính phủ đang tập trung nguồn lực để sửa luật liên quan, xây dựng cơ chế đặc thù trong đầu tư và phát triển nguồn điện, hệ thống truyền tải, cơ chế đầu tư đấu thầu phù hợp” – ông Dũng nhấn mạnh.

Thời gian tới, Chính phủ sẽ hoàn thành quy hoạch xác định rõ quy mô nguồn điện trong từng giai đoạn, xác định cơ cấu nguồn điện, để đảm bảo nguồn sơ cấp, tăng cường tính tự chủ, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong vận hành hệ thống, bảo vệ môi trường.

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi