Toàn bộ hệ thống kè phía dưới Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS Trung Lý (Mường Lát) bị sạt, trượt nghiêm trọng. Các kết cấu bê tông, giằng, cột đã bị phá vỡ đe dọa tới các công trình, hộ dân phía dưới.

Thầy Nguyễn Duy Thủy, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS Trung Lý, cho biết: Do mưa lớn trong dịp bão số 4 vào dịp cuối tháng 9/2024, dẫn tới công trình kè có vết nứt với chiều dài khoảng 70m, rộng từ 30-40cm và sâu 50cm, cách khu nhà Hiệu bộ khoảng 30m. Vị trí vết nứt tiềm ẩn nguy cơ gây sạt lở, làm ảnh đến 01 hộ dân và toàn bộ khu nhà Hiệu bộ, Trường Tiểu học Trung Lý 1.

Trước tình hình trên, nhà trường đã báo cáo với chính quyền địa phương, cơ quan chức năng để sớm xem xét, có phương án xử lý kịp thời. Bởi phía trên hiện nhà trường đang tiếp tục xây dựng dãy lớp học và khu vực bán trú của học sinh.

Tại điểm trường Mầm non khu phố Chiềng Cồng, thị trấn Mường Lát phía sau đồi (ta luy dương) xuất hiện các vết nứt, sụt lún và điểm sạt có nguy cơ cao sạt lở xuống điểm trường.

UBND huyện đã chỉ đạo chính quyền địa phương phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức di chuyển đồ dùng học tập, bàn ghế, thiết bị dạy học và chuyển 80 cháu học sinh về trường chính tại khu phố Buốn để học, đảm bảo an toàn.

Cũng tại Mường Lý, Trường Mầm non Tây Tiến khu Trung Tiến 1 bị đất đá sạt vào sát chân tường khối lượng khoảng 4m3. Điểm trường Mầm non khu Pha Đén, bị lún đất, nứt tường.

Được biết, do mưa bão, nước dâng cao, chảy xiết làm ngập các hệ thống cầu tràn, đập tràn làm chia cắt các bản: Lách, Chai, Cang, Na Chừa, Na Hào, xã Mường Chanh. Tường kè đá hộc sân nhà văn hóa bản Hạm bị sạt lở khoảng hơn 15m, tường có chiều cao khoảng 2,5m có nguy cơ tiếp tục bị sạt lở nếu có mưa bão xảy ra, làm ảnh hưởng trực tiếp đến khu nhà vệ sinh và các hạng mục khác của nhà văn hóa bản Hạm.

Nhà văn hóa Khu phố Na Khà, thị trấn Mường Lát nằm trong cung sạt có chiều dài 120m, hiện tại nhà văn hóa đã bị hư hỏng nặng, nền gạch đã phồng lên, tường bị nứt, công trình phụ bị sập hoàn toàn, trong thời gian tiếp theo nhà văn hóa có khả năng bị sập hoàn toàn.

Do nước lũ từ thượng nguồn đổ về suối Xim qua địa phận xã Mường Chanh làm nhiều đoạn bị sạt lở, gây ảnh hưởng đến các hộ dân sinh sống dọc suối Xim tại khu dân cư bản Chai và bản Ngố, xã Mường Chanh. Nước lũ dâng cao làm nhiều đoạn tại Khu dân cư bản Poọng, xã Quang Chiểu bị sạt lở, làm ảnh hưởng đến các hộ dân sinh sống dọc suối Xim tại khu dân cư bản Poọng, xã Quang Chiểu.

Trên địa bàn bản Suối Tung, xã Trung Lý xuất hiện nhiều điểm sạt lở trong đó có 02 cung sạt lớn, cụ thể: Vị trí 1, cung sạt cách bản khoảng 20m, chiều dài cung sạt khoảng 100m; Vị trí 2, cung sạt cách bản khoảng 50m, chiều dài cung sạt khoảng hơn 100m. Hiện tại diễn biến sạt lở tiếp tục phát triển khi có mưa, lũ xảy ra, có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản và tính mạng của 63 hộ/313 khẩu bản Suối Tung là rất cao.

Tại bản Suối Tút, xã Quang Chiểu xuất hiện điểm sạt lở có chiều dài khoảng 100m, điểm rộng nhất khoảng 50m, cùng với đó xuất hiện hàng chục vết nứt và sạt trượt dần xuống chân đồi cách bản khoảng 500m, có nguy cơ cao ảnh hưởng trực tiếp đến 15 hộ/79 khẩu thuộc bản Suối Tút và 01 điểm trường Tiểu học Quang Chiểu 1. Tại Khu phố Na Khà, thị trấn Mường Lát xuất hiện cung sạt trượt có chiều dài khoảng 120m, làm gãy đường bê tông và có sự dịch chuyển xuống phía dưới làm ảnh hưởng đến 21 hộ/101 khẩu, 1 nhà văn hóa.

UBND huyện đã chỉ đạo UBND thị trấn phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện di dời khẩn cấp 1 hộ và sơ tán 5 hộ dân. Đến ngày 27/9, UBND huyện tiếp tục chỉ đạo và huy động lực lượng dân quân thường trực, Công an, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Tén Tằn, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 5 và nhân dân khu phố Na Khà tiếp tục tổ chức sơ tán đối với 15 hộ khẩu đến nơi an toàn.

Đến ngày 30/9, do cung sạt càng ngày càng lớn gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng và tài sản của nhân dân, UBND huyện đã chỉ đạo UBND thị trấn phối hợp Công an, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Tén Tằn, Đoàn Kinh tế Quốc phòng 5 và nhân dân khu phố Na Khà tổ chức di dời khẩn cấp 20 hộ để đảm bảo an toàn.

Tình hình sạt lở đã khiến đường ống dẫn nước thủy lợi mương Pá Hộc, bản Pá Hộc, xã Nhi Sơn do sạt lở taluy đường quốc lộ 15C xuống làm gãy khoảng 100m ống dẫn. Đập kênh mương Nà Chừa, xã Mường Chanh bị nước lũ cuốn trôi đoạn ống 200m.

Đập kênh mương Pom Buôi, thị trấn Mường Lát, Bị hư hỏng 16m đường ống. Đoạn ống dẫn nước đầu đập mương Ho He bản Mờng, xã Quang Chiểu bị nước lũ làm sói mòn khoảng 40m, gây hư hỏng đường ống, không có khả năng cung cấp nước tưới tiêu cho toàn bộ diện tích lúa ruộng của bản Qua, bản Mờng, bản Pùng.

Mường Lát là huyện biên giới của xứ Thanh, thuộc những địa phương khó khăn nhất cả nước, sau mỗi mùa mưa bão, cơ sở hạ tầng, trường học, nhà dân bị sạt lở, phá hủy nghiêm trọng. Do không có nguồn kinh phí nên việc hư hại đều phải tổng hợp báo cáo cấp trên. Điều này dẫn tới các công trình hư hỏng chậm được xử lý, khắc phục, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Thu Phương