Trong những năm qua, thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá. Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên thị trường đã xuất hiện các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và việc sử dụng các sản phẩm này có nhiều diễn biến phức tạp. Nhìn chung, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử có xu hướng gia tăng nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ và có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người sử dụng. Để tăng cường kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, ngày 13/5/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Công điện Tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Theo các nghiên cứu công khai, hầu hết thuốc lá điện tử chứa thành phần Nicotine – là chất gây nghiện mạnh và tồn tại nhiều hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Ở lứa tuổi thanh thiếu niên, khi hút thuốc lá điện tử sẽ dẫn đến tình trạng nghiện, gặp phải các căn bệnh nguy hiểm, gây nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập và tương lai sau này. Một số bệnh lý được khuyến cáo khi sử dụng thuốc lá điện tử có thể mắc phải như:

Bệnh lý về đường hô hấp như viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, bệnh viêm phổi lipid, tràn khí màng phổi nguyên phát, suy giảm chức năng phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,…

Bệnh lý tim mạch, một số hóa chất độc hại như Nicotine, Carbon Monoxide trong khói thuốc lá điện tử làm làm tăng nguy cơ rối loạn tim mạch, tăng nguy cơ hình thành huyết khối và xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, suy tim, đột quỵ.

Ung thư, một số hợp chất có trong khói thuốc lá điện tử như: Formaldehyd, Acrolein, Toluene, các kim loại nặng (như Niken và Chì) có thể gây các thay đổi tế bào dẫn đến ung thư.

Ngoài ra, có thể gặp phải chấn thương do cháy nổ thiết bị điện tử, các thiết bị trong thuốc lá điện tử có thể hỏng, lỗi và gây nổ gây ra các chấn thương, bỏng nghiêm trọng (miệng, mặt, cổ, mắt mũi, xương hàm).

Không chỉ gây hại đối với người trực tiếp sử dụng, thuốc lá điện tử cũng gây ảnh hưởng cho những người ở gần môi trường có khói thuốc. Khi hít phải các chất độc hại như aldehydes, carbon monoxide... trong khói của thuốc lá điện tử, con người có nguy cơ mắc ung thư và tăng nguy cơ tim mạch, đột quỵ.

Trước bối cảnh tình trạng hút thuốc lá điện tử ngày càng gia tăng, đặc biệt đối với đối tượng là học sinh, việc các trường học tích cực ngăn chặn và tuyên truyền về tác hại của loại hình thuốc lá này là vô cùng cần thiết. Tại thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), Trường TH, THCS, THPT Victory và Trường THPT Buôn Ma Thuột, đã triển khai nhiều hoạt động hiệu quả để xây dựng môi trường học đường lành mạnh, tránh xa thuốc lá điện tử.

Theo ông Phạm Đức Huy - Phó Hiệu trưởng Trường TH, THCS, THPT Victory cho biết: Với hơn 3000 học sinh đang học tập tại trường, việc ngăn chặn tình trạng các em sử dụng thuốc lá điện tử là một thách thức không nhỏ. Đặc biệt, tỉ lệ học sinh nam chiếm 53% ở cấp THCS và THPT, nguy cơ này càng trở nên đáng lo ngại. Nhận thức được sự nguy hại của thuốc lá điện tử với lứa tuổi học sinh, Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tuyên truyền, giáo dục và có nhiều hoạt động hiệu quả để ngăn chặn thuốc lá điện tử xâm nhập vào môi trường học đường. Kết quả là trong nhiều năm qua, nhà trường không ghi nhận bất kỳ trường hợp học sinh nào vi phạm.

Bà Huỳnh Ánh Hồng - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Buôn Ma Thuột chia sẻ: Những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe học sinh là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển toàn diện của các em. Vì vậy, những năm qua, nhà trường đã xây dựng nhiều biện pháp để ngăn ngừa và hạn chế vấn nạn hút thuốc lá điện tử cũng như lồng ghép nội dung tác hại của việc hút thuốc lá điện tử vào các tiết học để phổ biến cho học sinh. Bên cạnh đó, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến tác hại của việc hút thuốc lá điện tử thông qua hoạt động ngoại khóa, sân khấu hóa, các cuộc thi, hội thi lồng ghép tác hại của việc hút thuốc lá điện tử; mời các chuyên gia, bác sĩ chuyên ngành về tuyên truyền, phổ biến tác hại của việc hút thuốc lá điện tử cho học sinh dưới cờ,…

Với những nỗ lực không ngừng trong công tác tuyên truyền, giáo dục và xây dựng môi trường học đường lành mạnh, Trường THPT Victory và Trường THPT Buôn Ma Thuột đã đạt được kết quả đáng ghi nhận. Việc không phát hiện bất kỳ trường hợp học sinh nào sử dụng thuốc lá điện tử trong nhiều năm qua là một kết quả đáng ghi nhận, chứng tỏ tầm quan trọng của việc giáo dục và nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá đối với thế hệ trẻ.

Tuy nhiên, để duy trì và phát triển những thành quả này, chúng ta cần tiếp tục đổi mới, sáng tạo trong các hình thức tuyên truyền, giáo dục. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, cộng đồng và các cơ quan chức năng. Tiếp tục giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật, nội quy về việc nghiêm cấm mua bán, sử dụng các sản phẩm thuốc lá đối với học sinh. Tuyên truyền, rèn luyện các kỹ năng sống nếu có như kỹ năng chăm sóc sức khỏe, tránh xa những chất độc hại, không có lợi cho sức khỏe; kỹ năng từ chối trước những cám dỗ; kỹ năng chia sẻ;... Bên cạnh đó, tạo các sân chơi lành mạnh, khuyến khích trẻ tham gia như các câu lạc bộ thể thao, âm nhạc,…Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh, năng động và không có thuốc lá.

Tuấn Anh