Đây là một phong tục qua bao thế hệ, không chỉ là lau chùi bụi bặm hay sắp xếp lại đồ đạc, mà còn là nghi thức thanh tẩy không gian sống và làm mới chính tâm hồn mỗi người. Đó cũng là dịp mà tôi được sống lại với những kỷ niệm tuổi thơ, cùng những người thân yêu thêu dệt lên hồi ức tràn đầy yêu thương.

Vào sáng cuối năm, khi làn sương còn bảng lảng trên từng cành cây, cả nhà tôi lại tất bật dọn dẹp chuẩn bị đón Tết. Bố tôi, như mọi năm, bắt đầu với công việc dọn vườn. Ông không chỉ cắt tỉa từng cành cây, loại bỏ những lá vàng, cành héo úa, mà còn làm vệ sinh thảm cỏ, tiểu cảnh đá, làm sạch các mảng nước trong sân. Mỗi chậu bonsai, mỗi cây che bóng mát đều được bố tỉ mỉ chỉnh sửa, tạo dáng lại, chăm sóc kỹ lưỡng. Sau khi thu gom rác và lá rụng, ông bổ sung thêm cây hoa ngắn hạn, bón phân và phun thuốc trừ sâu hữu cơ để vườn cây thêm xanh tốt. Mẹ tôi sau đó sẽ đốt đống lá dưới ánh nắng chiều ấm áp. Ngọn lửa bùng lên, cuốn đi những gì cũ kỹ của năm cũ, mang lại không gian trong lành, tươi mới cho vườn nhà. Khói mỏng bay lên, xua tan muộn phiền, để lại sự thanh thản trong lòng mỗi người và trong từng nhành cây, ngọn cỏ.

Bên cạnh đó, quét vôi ve là một công việc không thể thiếu trong mỗi dịp Tết. Mặc dù không phải là công việc nặng nhọc, nhưng mỗi lần quét vôi, tôi lại cảm thấy như mình đang làm mới không chỉ ngôi nhà, mà cả chính mình. Năm nào gia đình tôi cũng chọn một màu vôi khác nhau để tô điểm cho cổng, tường và các chậu cây trong vườn, tạo nên một không gian tràn ngập ánh sáng, như thể mùa xuân vừa bước vào ngôi nhà. Mỗi khi cầm chiếc chổi nhỏ, do chính tay bố làm cho tôi, tôi lại cảm thấy vui vẻ lạ thường, mặc dù chiếc chổi ấy chỉ vừa vặn trong tay tôi và tôi thì vụng về đến mức vôi ve bắn tung tóe khắp nơi. Nhưng đó chính là niềm vui của tuổi thơ, khi mọi thứ xung quanh đều trở nên mới mẻ và đầy màu sắc, dù đôi khi có chút nghịch ngợm.

Một lần khi đang loay hoay với tác phẩm nghệ thuật của mình, tôi vô tình ngã vào thùng ve. Cả người tôi lúc ấy trông như một chú gà con vàng ươm ngơ ngác, ướt nhèm như mới từ vỏ trứng chui ra. Thay vì trách móc, bố mẹ bật cười, và mẹ trêu tôi: "Nhà ta bỗng nhiên có bức tranh mùa xuân ngộ nghĩnh quá". Tiếng cười vang vọng khắp ngôi nhà, khiến tôi nhận ra rằng, dù công việc có phần vụng về, nhưng tình yêu thương trong gia đình mới chính là điều quý giá nhất, luôn làm mọi thứ trở nên nhẹ nhàng và vui tươi.

Công việc lau chùi đồ đạc là phần không thể thiếu mỗi dịp Tết. Mẹ tôi tỉ mỉ lau từng chiếc bàn, ghế, cửa sổ, và các khe bàn nơi dễ tích tụ bụi bặm. Mẹ luôn dạy tôi phải làm từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, như cách sắp xếp lại cuộc sống. Bàn gỗ được mẹ lau sạch, để lại lớp bóng mịn màng, trong khi các khe cửa sổ và góc khuất đều được chà kỹ, không một vết bụi nào sót lại.

Mẹ còn lau cầu thang gỗ, từng bậc thềm sáng bóng lên dưới bàn tay cẩn thận. Mùi nước lau nhà pha vỏ bưởi, chanh và sả nhẹ nhàng lan tỏa khắp không gian, làm không khí trở nên trong lành, dễ chịu. Mỗi ngóc ngách trong nhà như được làm mới, khơi dậy cảm giác tươi mới, tràn đầy hy vọng cho năm mới. Ngồi giữa không gian sạch sẽ, tôi cảm nhận rõ sự thanh thản trong lòng, như thể những lo toan của năm cũ đã được gạt bỏ hoàn toàn.

Giờ đây, khi đã trưởng thành và lập gia đình, tôi vẫn giữ thói quen dọn dẹp nhà cửa đón Tết cùng chồng và các con. Mỗi khi nhìn các con hớn hở phụ giúp, tôi chợt nhận ra rằng chính nụ cười của chúng là hình ảnh phản chiếu tuổi thơ của tôi. Bao năm qua đi, những ký ức ấy vẫn sống động, vẫn vẹn nguyên trong tim. Mỗi mùa Tết đến, tôi như được trở về với chính mình, với những khoảnh khắc giản dị nhưng đầy ắp sự gắn kết tình thân.

Tết Nguyên đán, theo quan niệm truyền thống, mang trong mình ý nghĩa nhân văn vô cùng sâu sắc. Đây là dịp thể hiện sự khao khát về sự hòa hợp Thiên - Địa - Nhân, là thời khắc để vứt bỏ những muộn phiền, lo toan, chuẩn bị đón nhận những điều mới mẻ và tốt đẹp. Mọi gia đình đều mong muốn ngôi nhà của mình được gọn gàng, sạch sẽ, thơm tho, rực rỡ với hình ảnh hoa đào, bánh chưng xanh và câu đối đỏ. Dọn dẹp nhà cửa đón Tết, do đó, không chỉ là một nghi thức trang hoàng không gian mà còn là cách để mỗi người làm mới chính tâm hồn mình, để đón chào một năm mới đầy may mắn, bình an.

Trong không khí hân hoan chào đón Xuân Ất Tỵ 2025, tôi lại càng thấm thía hơn ý nghĩa của những phong tục này. Việc dọn dẹp nhà cửa không chỉ là một phần của nghi thức đón Tết, mà là cách chúng ta gạt bỏ mọi lo toan, buồn phiền để đón nhận những điều tươi mới. Tết không chỉ là thời khắc để chúng ta trang hoàng ngôi nhà, mà còn là lúc chúng ta tìm về với những giá trị cội nguồn, với sự sẻ chia trong gia đình từ những điều thân thuộc mà thiêng liêng…

Trà Đông