Quảng Ngãi: Chính quyền bất lực trước nạn “cát tặc” trên sông Trà Khúc

Theo người dân thôn Trường Xuân (xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) thì khu vực này có đến 8 bãi khai thác cát trái phép hoạt động công khai giữa thanh thiên bạch nhật trong nhiều năm qua nhưng chính quyền địa phương không vào cuộc xử lý dứt điểm, khiến người dân vô cùng bức xúc. Trước đây, “cát tặc” chỉ làm thủ công như cào tay, đội thúng thì nay đã chuyển qua hút trực tiếp bằng máy bơm từ lòng sông lên. Vì vậy, nhiều khúc sông Trà Khúc bị đào bới nham nhở, nguy cơ làm xói lở bờ sông.

Hoạt động “cát tặc” không những tác động đến bờ sông Trà Khúc mà còn gây mất trật tự, an toàn giao thông trên tuyến đường dẫn vào thôn Trường Xuân. Hằng ngày, có rất nhiều xe ben chở cát ra vào những bãi khai thác trái phép này đem đi tiêu thụ, lượng xe tăng cao khiến tuyến đường dân sinh bị cày nát, xuống cấp nghiêm trọng, dày đặc ổ voi, ổ gà. Mỗi ngày trôi qua là một nỗi ám ảnh, lo sợ cho người dân trong thôn.

Nạn “cát tặc” trên sông Trà Khúc đoạn qua xã Tịnh Ấn Tây và xã Tịnh Hà đã khiến nhiều khu vực sông bị đào bới nham nhở, dòng sông bị phá nát hình hài, xói lở

Ông Trần Vắng, người dân thôn Trường Xuân, xã Tịnh Hà cho biết, trung bình 3 – 4 phút lại có 1 chiếc xe chở cát chạy qua. Đường sá ngày càng xuống cấp, mưa bùn, nắng bụi, ảnh hưởng lớn đến đời sống của bà con nơi đây. Tội nhất là các em nhỏ mỗi khi đi học phải né xe chở cát mà ngã xuống bùn.

“Cát tặc” chủ yếu là dân ở đây nên mình nói ra thì mất lòng. Không hiểu là họ quá coi thường quy định của tỉnh hay là được bao che, tiếp tay mà bao năm nay vẫn không dẹp được”- ông Vắng bức xúc.

Theo ông Trần Đức Hùng, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch xã Tịnh Hà, huyện Sơn Tịnh cho biết: “Địa phương đã tính toán để triển khai xây dựng tuyến đường bê tông dẫn vào khu vực các bãi cát này và tiến hành gắn biển báo cấm tải trọng xe, cấm các loại xe tải lưu thông trên đoạn đường trong khu vực dân cư, nhằm ngăn chặn xe tải vào ra vận chuyển cát khai thác trái phép.Tuy nhiên việc ngăn chặn tận gốc rất khó vì “cát tặc” chủ yếu là người dân địa phương, hoạt động tinh vi thường xuyên thay đổi quy luật, thời gian, địa bàn hoạt động. Đặc biệt, các đối tượng cử người cảnh giới từ xa để tránh sự phát hiện, kiểm tra, bắt giữ của các lực lượng chức năng”.

Việc khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc ban đầu chỉ làm thủ công như cào tay, đội thúng thì nay đã chuyển qua hút trực tiếp bằng máy bơm từ lòng sông lên

“Về lâu về dài, Đảng ủy chỉ đạo các cấp chi bộ, mặt trận thôn, đoàn thể tuyên truyền, nhắc nhở, vận động bà con tự tháo dỡ các bè có gắn máy hút cát, chấp hành quy định của pháp luật, không khai thác cát sỏi trái phép”- ông Hùng cho hay.

Được biết, năm 2013, một doanh nghiệp đã trúng đấu giá và được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp giấy phép khai thác mỏ tại khu vực các bãi khai thác cát trái phép trên. Doanh nghiệp này đã thực hiện nộp ngân sách Nhà nước 1,52 tỷ đồng với quy mô được cấp là 6,5 héc ta, trữ lượng khai thác hơn 39.000 m3/năm. Nhưng khi triển khai, các hộ dân sống gần khu vực khai thác ngăn cản không cho doanh nghiệp khai thác. Hết thời hạn nhưng vẫn không được khai thác, tỉnh Quảng Ngãi buộc phải hoàn trả doanh nghiệp số tiền đã nộp ngân sách.

Lượng xe ben chở cát ra vào tăng cao khiến tuyến đường dân sinh bị cày nát, xuống cấp nghiêm trọng, dày đặc ổ voi, ổ gà

Chính tình trạng khai thác cát trái phép trên đã khiến Nhà nước bị mất hàng trăm triệu đồng thuế, phí tài nguyên mỗi năm. Trong khi đó, mỗi ngày những đối tượng khai thác cát trái phép ở khu vực xã Tịnh Hà (huyện Sơn Tịnh) và Tịnh Ấn Tây (thành phố Quảng Ngãi) “bỏ túi” hàng chục triệu đồng mà không hề phải đóng một khoản thuế phí nào cho ngân sách địa phương. Trong khi, giá 1m3 cát khai thác trái phép có giá bán 120-140 ngàn đồng, ngang ngửa, thậm chí cao hơn giá cát bán tại các mỏ khai thác cát được cấp phép.

Vì vậy, UBND tỉnh Quảng Ngãi và chính quyền địa phương cần mạnh tay hơn nữa để ngăn chặn, xử lý nạn “cát tặc” ở khu vực này, tránh tình trạng gây ô nhiễm môi trường, thất thoát nguồn tài nguyên và nguy cơ mất an ninh trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn.

Thanh Hải

Thanh Hải