Lịch sử của ngày này bắt nguồn từ một sự kiện đầy ý nghĩa. Vào ngày 27/2/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi một bức thư đến Hội nghị Cán bộ y tế, ân cần thăm hỏi và bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đối với họ. Bức thư ngắn gọn chỉ 368 từ thể hiện rõ tình cảm của Bác dành cho nghề thầy thuốc cũng như sự trân trọng rất lớn đối với sứ mệnh cao quý của họ, với những lời dặn dò quý báu như: Phải thật thà đoàn kết; thương yêu người bệnh; xây dựng nền y học nước nhà...

Bức thư này được đăng trên Báo Nhân Dân số ra ngày 27/2/1955 và trở thành kim chỉ nam cho các cán bộ, y bác sỹ trong việc thực hiện nhiệm vụ cao cả của mình. Những lời dạy của Bác không đơn thuần là chỉ dẫn, mà còn là động lực thúc đẩy ngành Y tế phát triển, luôn lấy tâm đức và trách nhiệm làm nền tảng trong quá trình phát triển và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị Cán bộ Y tế năm 1955:

"Bác thân ái chúc các cô, các chú vui vẻ, mạnh khỏe, hăng hái trao đổi kinh nghiệm, bàn định kế hoạch cho thiết thực và làm việc cho tiến bộ.

Bác góp vài ý kiến sau đây để giúp các cô, các chú thảo luận:

- Trước hết là phải thật thà, đoàn kết: Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết thì vượt được mọi khó khăn, giành được nhiều thành tích.

Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới. Đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế, từ các bộ trưởng, thứ trưởng, bác sỹ, dược sỹ cho đến các anh chị em giúp việc. Bởi vì công việc và địa vị tuy có khác nhau, nhưng người nào cũng là một bộ phận cần thiết trong ngành Y tế, trong việc phục vụ nhân dân.

- Thương yêu người bệnh: Người bệnh phó thác tính mệnh của họ nơi các cô, các chú. Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn.

'Lương y phải như từ mẫu', câu nói ấy rất đúng.

- Xây dựng một nền y học của ta: Trong những năm nước ta bị nô lệ, thì y học cũng như các ngành khác đều bị kìm hãm. Nay chúng ta đã độc lập, tự do, cán bộ cần giúp đồng bào, giúp chính phủ xây dựng một nền y tế thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta. Y học càng phải dựa trên nguyên tắc: Khoa học, Dân tộc và Đại chúng.

Ông cha ta ngày trước có nhiều kinh nghiệm quý báu về cách chữa bệnh bằng thuốc ta, thuốc bắc. Để mở rộng phạm vi y học, các cô, các chú cũng nên chú trọng nghiên cứu và phối hợp thuốc đông và thuốc tây.

Mong các cô, các chú cố gắng thi đua làm tròn nhiệm vụ.

Chào thân ái và thành công!

Tháng 2/1955

Hồ Chí Minh".

Đến ngày 6/2/1985, Hội đồng Bộ trưởng đã quyết định lấy ngày 27/2 hằng năm làm Ngày Thầy thuốc Việt Nam để tiếp tục làm theo lời dạy của Bác, nâng cao trách nhiệm, tài đức của người cán bộ y tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ngày 27/2 mang ý nghĩa sâu sắc trong việc thể hiện sự biết ơn đối với những người làm trong ngành Y tế, những người đã không quản ngại khó khăn, vất vả, luôn sẵn sàng đứng ra ứng phó với các tình huống nguy cấp, chữa trị bệnh tật và mang lại sự sống cho hàng triệu con người. Trong những năm qua, công lao của họ đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của đất nước, đồng thời mang lại sự an tâm và hy vọng cho mỗi gia đình.

Bên cạnh việc tri ân, ngày 27/2 còn là một dịp để các y bác sĩ và những người làm công tác y tế tự nhìn lại bản thân, nhận thức rõ hơn về trách nhiệm cao cả của mình. Đây là thời điểm để nhắc nhở họ không ngừng nỗ lực học hỏi, rèn luyện kỹ năng chuyên môn, và quan trọng hơn hết, luôn giữ vững tấm lòng nhân ái, tận tụy với nghề. Họ được khuyến khích nhìn nhận mỗi bệnh nhân như chính bản thân mình, thấu hiểu nỗi đau của người bệnh, từ đó đem lại sự chăm sóc tận tình, chu đáo và hiệu quả.

Như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Lương y như từ mẫu", ngành Y tế luôn được yêu cầu giữ vững phẩm hạnh cao cả của người thầy thuốc. Mỗi y bác sĩ không chỉ là người có kiến thức chuyên môn, mà còn là những tấm gương sáng về đạo đức, là những người có trách nhiệm với sức khỏe của cộng đồng, là những người luôn sẵn sàng hy sinh quyền lợi cá nhân để bảo vệ sự sống cho người bệnh.

Hải Đăng