Theo dự thảo mới nhất Quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố, thời gian bắt đầu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Hà Nội và TPHCM là từ 1/7/2027 (chậm hơn 6 tháng so với dự thảo trước).

Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương còn lại sẽ kiểm định khí thải xe máy từ 1/7/2028, gồm Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng và Huế (chậm hơn 6 tháng so với dự thảo trước).

Đối với các tỉnh khác sẽ áp dụng từ 1/7/2030. Tuy nhiên, tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố này có thể quy định áp dụng thời hạn sớm hơn.

Về mức độ áp dụng, xe mô tô sản xuất trước năm 2008, áp dụng Mức 1 theo quy chuẩn quy định. Xe mô tô sản xuất từ năm 2008 đến năm 2016 áp dụng Mức 2, xe mô tô sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2026 áp dụng Mức 3. Xe mô tô sản xuất sau ngày 1/7/2026 áp dụng Mức 4.

Xe gắn máy sản xuất trước năm 2016 áp dụng Mức 1. Xe gắn máy sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2027 áp dụng Mức 2. Xe gắn máy sản xuất từ ngày 1/7/2027 áp dụng Mức 4.

Với Hà Nội và TPHCM, xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông trên địa bàn phải đáp ứng quy định về khí thải Mức 2 trở lên, tính từ ngày 1/1/2030 (dự thảo trước là từ năm 1/1/2032).

Riêng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông vào “vùng phát thải thấp” của thành phố Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô phải đáp ứng quy định về khí thải theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân.

Về thực hiện tổ chức, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ hướng dẫn tổ chức thực hiện lộ trình này, đồng thời xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam.

Căn cứ vào tình hình thực tế tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các quy định nâng cao mức khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam và mở rộng đối tượng áp dụng để trình Thủ tướng Chính phủ công bố lộ trình tiếp theo.

Bộ Xây dựng sẽ chủ trì tổ chức việc kiểm tra, chứng nhận xe mô tô, xe gắn máy đáp ứng mức khí thải quy định tại Quyết định này, giám sát các cơ sở kiểm định khí thải thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tuân thủ Quyết định này.

Bộ Xây dựng cũng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an Tổ chức kiểm tra hoạt động kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, chia sẻ dữ liệu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy với Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để thực hiện chức năng quản lý nhà nước.

Bộ Xây dựng cũng quy định dấu hiệu nhận biết xe kiểm định đạt các mức khí thải khác nhau, tạo điều kiện cho các xe đạt mức khí thải được hoạt động tại các vùng tại các khu vực khác nhau theo quy định tại Điều 4 Quyết định này.

Bộ Công Thương sẽ đảm bảo cung ứng nhiên liệu cho xe mô tô, xe gắn máy phù hợp với lộ trình áp dụng mức khí thải quy định tại Quyết định này.

Tại Họp tham vấn dự thảo quy chuẩn Việt Nam về khí thải xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy và lộ trình áp dụng sáng 3/6 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam cũng như thông tư ban hành đã được hoàn thiện, dự kiến ban hành trong 1-2 tuần tới.

Về lộ trình áp dụng (do Thủ tướng Chính phủ ban hành), ông Nam cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã lấy ý kiến của các bộ ngành liên quan để trình Chính phủ.

Đại diện Cục Môi trường cho biết thêm, với xe mô tô, xe gắn máy, đây là lần đầu tiên áp dụng việc kiểm định khí thải. Việc kiểm định này nhằm thực hiện quy định của Luật Giao thông đường bộ, góp phần kiểm soát nguồn thải từ các phương tiện giao thông này. Đây là một trong những nguồn phát thải lớn gây ô nhiễm không khí khi Việt Nam có tới 70 triệu xe gắn máy, xe mô tô.

Tuy nhiên, ông Nam cũng cho rằng, đây là một chính sách có tác động rất sâu rộng vì hầu như mọi nhà đều có xe máy nên việc ban hành chính sách sẽ được thực hiện thận trọng.

Thống kê cho thấy, Việt Nam hiện có khoảng 70 triệu mô tô và xe gắn máy đang lưu hành. Việc kiểm soát khí thải được kỳ vọng sẽ góp phần đáng kể trong việc cải thiện chất lượng không khí, một trong những thách thức lớn của các đô thị hiện nay.

Anh Minh