Lâm Đồng: Thông hai lá dẹt trở thành Cây di sản – từ nỗ lực bảo vệ môi trường rừng
Môi trường - Tài nguyên - Ngày đăng : 08:20, 06/06/2025
Lâm Đồng: Thông hai lá dẹt trở thành Cây di sản – từ nỗ lực bảo vệ môi trường rừng
Quần thể Thông hai lá dẹt ở Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà đã được vinh danh là Cây di sản Việt Nam. Đây chính là kết quả của những nỗ lực và gìn giữ môi trường rừng, đánh dấu một bước tiến mới trong hoạt động bảo tồn di sản thiên nhiên độc đáo của tỉnh Lâm Đồng…
Trước đó, theo các tài liệu cho thấy, thông hai lá dẹt được nhà thực vật học người Đức M.Krempfii phát hiện vào cuối thế kỷ 19 ở tỉnh Lâm Đồng. Sau đó, nhiều nhà khoa học khác đã vào cuộc nghiên cứu cho rằng đây là giống Ducanpopinus – hóa thạch sống của một loại thực vật cổ sinh cùng thời với loài khủng long.
Điều đặc biệt, bất cứ loài nào cũng phát triển và tiến hóa theo thời gian nhưng thông hai lá dẹt có thể sống cả hàng triệu năm mà hầu như không có biến đổi nào về gen. Loài cây này chỉ có duy nhất ở Việt Nam nên được sự quan tâm của rất nhiều nhà khoa học trong cũng như ngoài nước. Các nhà nghiên cứu về biến đổi khí hậu cũng dựa vào nó để có thể tìm hiểu lịch sử khí hậu ở khu vực trong vài trăm năm trước đây.

Quần thể 108 cây thông hai lá dẹt cổ thực được công nhận là Cây Di sản Việt Nam đã khẳng định giá trị thiên nhiên vô giá của loài thông vốn là biểu tượng, niềm tự hào của Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà nói riêng, cao nguyên Langbiang và sự đa dạng sinh học của Việt Nam nói chung.
Với người đồng bào dân tộc thiếu số K’ho sống ngoài bìa rừng, nhiều đời nay vẫn quan niệm đây là loài cây linh thiêng nên không bao giờ họ dám cưa hạ. Nhưng ở thời điểm “mở cửa rừng”, thâm chí cho đến nay, đối với giới chơi gỗ, đây chính là “hàng độc”. Vì thế, quần thể thông hai lá dẹt ở khu vực Lán Tranh – Cổng Trời đã từng là mục tiêu mà lâm tặc dòm ngó. Chỉ cần một sơ suất, lơ là nhỏ trong công tác bảo vệ rừng thì rừng cấm có thể bị lâm tặc đột nhập, giống cây có nguy cơ tuyệt chủng sẽ biến mất.
Ngày nay, thời điểm nguy cấp trong bảo vệ rừng đã đi qua, nhưng Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà vẫn duy trì sự quan tâm đặc biệt để chăm sóc và phát triển loài thông này, để đến nay quần thể thông hai lá dẹt tiếp tục sinh trưởng tươi tốt, dần dần thoát khỏi nguy cơ tương lai tuyệt chủng. Sau đó, Vườn đã đệ trình hồ sơ đề xuất và vinh dự được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận quần thể thông hai lá dẹt cổ thụ là Cây Di sản Việt Nam.
Quần thể Thông hai lá dẹt được công nhận gồm 108 cây, có tuổi đời từ 700 đến 1.000 năm, chiều cao từ 35 đến 40 mét. Đây được xem là quần thể Thông hai lá dẹt lớn nhất tại Việt Nam và cả trên thế giới tính đến thời điểm hiện tại.
Không chỉ là biểu tượng của sự trường tồn, loài cây này còn là minh chứng sống động cho giá trị của hệ sinh thái rừng nguyên sinh và những nỗ lực bảo tồn thiên nhiên bền vững ở Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Hải – Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết: Danh hiệu Cây Di sản Việt Nam không chỉ tôn vinh giá trị của loài cây cổ thụ quý hiếm mà còn có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, gìn giữ nguồn gen quý hiếm, thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái gắn liền với bảo tồn thiên nhiên.
Ngay sau khi đón nhận danh hiệu Cây Di sản Việt Nam, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà cũng đã phát động trồng cây, bổ sung quần thể Thông hai lá dẹt và Thông ba lá và năm lá.
30 cây Thông hai lá dẹt và 500 cây thông 5 lá - 3 lá do Vườn nhân giống, đã được các cán bộ, người lao động và người dân địa phương tham gia trồng tại các khu vực dọc theo Quốc lộ 27C và các khu vực rải rác trong Vườn Quốc gia.

Việc công nhận quần thể Thông hai lá dẹt cổ thụ là Cây Di sản Việt Nam đánh dấu một bước tiến với những kết quả đáng ghi nhận trong hoạt động bảo tồn di sản thiên nhiên độc đáo của Việt Nam. Sự kiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học và tăng cường mối liên kết giữa cộng đồng địa phương và môi trường sống.
Trong tương lai, đội ngũ Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà cũng sẽ tiếp tục nỗ lực để khẳng định vai trò là khu bảo tồn quan trọng, nơi không chỉ những cây thông cổ thụ hai lá dẹt được bảo vệ và phát triển mà còn rất nhiều loài động thực vật quý, giá trị khác cũng tiếp tục được bảo vệ và gìn giữ cho các thế hệ tương lai.