Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, tại TP.HCM, trong hai quý đầu năm 2025, có hơn 65 ngày ô nhiễm vượt chuẩn. Trong đó, lúc 8h ngày 14/1/2025, chỉ số chất lượng không khí AQI của TP.HCM ở mức 194, xếp thứ 4 trong danh sách thành phố lớn ô nhiễm không khí nhất thế giới.

Tại Hà Nội, tình trạng còn nghiêm trọng hơn khi trong nửa đầu năm đã có hơn 80 ngày nồng độ bụi mịn PM2.5 ở mức “xấu” và “rất xấu”, cao gấp 1,8 lần giới hạn cho phép. Một số thời điểm, chỉ số AQI dao động từ 200 đến 250.

Các chuyên gia chỉ ra, nguồn phát thải lớn nhất đến từ phương tiện giao thông, đặc biệt là xe máy sử dụng xăng. Một chiếc xe máy xăng đời cũ có thể thải bụi mịn, CO, HC, NOx gấp 10–20 lần so với ô tô đạt chuẩn Euro 4–5. Hiện Hà Nội có khoảng 6 triệu xe máy và 800.000 ô tô, trong khi TP.HCM sau sáp nhập có tới 10,6 triệu xe máy và 1,6 triệu ô tô. Ngoài giao thông, ô nhiễm còn bắt nguồn từ đốt phụ phẩm nông nghiệp, sản xuất công nghiệp, chăn nuôi và trồng trọt.

Kết quả quan trắc của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho thấy, trong 205 ngày từ 1/1 đến 27/7/2025, có 60% số ngày không khí ở mức “tốt”, 37% “trung bình” và 3% “kém”. Tuy nhiên, nồng độ bụi tổng và bụi mịn vẫn thường xuyên vượt quy chuẩn Việt Nam, đặc biệt trong mùa khô (tháng 10–2) và vào khung giờ 8–12h trưa.

TS. Trịnh Bảo Sơn, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cảnh báo ô nhiễm không khí đã ở mức báo động nhiều năm, với 41% thời gian quan trắc vượt chuẩn quốc gia và 51% vượt tiêu chuẩn WHO. Dù mùa mưa (tháng 4–9) giúp giảm bụi mịn, song giá trị trung bình năm vẫn vượt ngưỡng an toàn 50 μg/m³.

Các chuyên gia nhấn mạnh, để cải thiện chất lượng không khí, cần giảm mạnh phát thải từ giao thông, chuyển đổi sang phương tiện sạch và kiểm soát chặt các nguồn ô nhiễm công nghiệp, nông nghiệp.

Làm sạch không khí cần đi kèm hành động giảm khí nhà kính

Anh Minh