Quyết liệt giảm ô nhiễm không khí: Hà Nội lắp thêm 50 cảm biến, siết chặt nguồn phát thải
Ô nhiễm môi trường - Ngày đăng : 19:00, 10/09/2025
Quyết liệt giảm ô nhiễm không khí: Hà Nội lắp thêm 50 cảm biến, siết chặt nguồn phát thải
Bước vào giai đoạn cao điểm ô nhiễm cuối năm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) đã chỉ đạo hàng loạt giải pháp khẩn cấp nhằm kiểm soát chất lượng không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc.
Hà Nội đối mặt “mùa ô nhiễm”
Từ tháng 9, miền Bắc bắt đầu xuất hiện hiện tượng nghịch nhiệt, ít gió, ít mưa, khiến bụi và khí thải không thể phát tán. Trên đường phố Hà Nội, không khó để nhận thấy lớp sương mù bụi dày đặc.
Theo thống kê của Cục Môi trường, trung bình mỗi năm thủ đô chỉ có khoảng 22% số ngày có chỉ số AQI ở mức tốt. Ngược lại, nhiều ngày AQI vượt 200 – mức “rất xấu”, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe toàn dân, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và bệnh nhân hô hấp. Cuối năm 2024, AQI Hà Nội từng chạm ngưỡng 246.
Đáng lo ngại, bụi mịn PM2.5 tiếp tục là tác nhân chính gây ô nhiễm. Đây là loại bụi siêu nhỏ có thể xuyên qua phổi, thậm chí đi vào máu, gây tổn hại lâu dài cho sức khỏe. Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra, thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí có thể chiếm tới 3–5% GDP, bao gồm chi phí y tế và giảm năng suất lao động.
Gốc rễ từ giao thông và công nghiệp
Việt Nam hiện có hơn 77 triệu xe máy, gần 7 triệu ô tô – phần lớn đã qua nhiều năm sử dụng, hiệu suất thấp, phát thải lớn. Cùng với đó là 26 nhà máy nhiệt điện than, 60 nhà máy xi măng tập trung tại miền Bắc, cùng hoạt động xây dựng, đốt rác, phế phụ phẩm nông nghiệp... gây sức ép lớn lên môi trường không khí.
Lộ trình siết chặt phát thải
Trong dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn 2045, Bộ NN-MT đề ra các mục tiêu cụ thể: Hà Nội giảm 20% số ngày AQI xấu và nồng độ PM2.5 vào năm 2030; các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hải Phòng giảm tối thiểu 10% bụi mịn.
Đáng chú ý, Hà Nội sẽ từng bước cấm xe máy xăng: từ 2026 tại khu vực Vành đai 1; 2028 mở rộng ra Vành đai 1–2, kèm hạn chế ô tô xăng; đến 2030 cấm tới Vành đai 3. Toàn bộ xe buýt thủ đô phải chuyển sang điện hoặc năng lượng xanh vào cùng năm.
Song song, chính quyền khuyến khích đổi xe cũ lấy xe điện, mở rộng hạ tầng trạm sạc, phát triển metro, xe buýt điện và xây dựng “vùng phát thải thấp” tại Hà Nội, TP.HCM.
Giám sát không khí bằng công nghệ
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ NN-MT giao Cục Môi trường phối hợp cùng Hà Nội và các tỉnh lân cận lắp đặt 100 điểm cảm biến không khí, trong đó khoảng 50 cảm biến sẽ được hoàn thành ngay trong tháng 9/2025. Các điểm đo ưu tiên đặt gần nguồn phát thải, khu dân cư, bệnh viện, trường học.
Dữ liệu sẽ được kết nối với Đài Truyền hình Việt Nam để công bố công khai, đồng thời phục vụ dự báo chất lượng không khí trong 48 giờ tới, tiến tới xây dựng mô hình dự báo 5–7 ngày.
Cục Viễn thám sẽ triển khai bay drone giám sát tình trạng đốt phụ phẩm nông nghiệp, hoạt động xây dựng phát tán bụi, từ đó cảnh báo sớm và công khai vi phạm.
Ngoài ra, lực lượng liên ngành sẽ tổ chức các đợt kiểm tra đột xuất tại công trình xây dựng, xe vận chuyển vật liệu, bãi rác tự phát và các điểm đốt rác ngoài trời.
Các biện pháp quản lý, công nghệ và chế tài được kỳ vọng sẽ giảm áp lực ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, theo Bộ NN-MT, để đạt mục tiêu lâu dài, bên cạnh quyết tâm chính sách và phối hợp của các địa phương, yếu tố then chốt vẫn là sự thay đổi thói quen và đồng hành của người dân trong việc giảm thiểu phát thải.
