Hoàn thiện hệ thống chính sách ứng phó thiên tai

Ngày 19/11/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1422/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (cập nhật). Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện Báo cáo NAP cập nhật năm 2025, gửi Ban Thư ký Công ước khung Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC).

Đến nay, Việt Nam là một trong 65 quốc gia đã hoàn tất nghĩa vụ nộp Báo cáo NAP, cùng khẳng định cam kết thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Tất cả báo cáo được công khai trên cổng thông tin chính thức tại địa chỉ: napcentral.org/submitted-NAPs.

Theo tính toán, để triển khai đầy đủ các nhiệm vụ thích ứng, Việt Nam cần 55-92 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2030, tương đương 3-5% GDP năm 2020. Trong đó, ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng được một phần, mỗi năm Việt Nam phải huy động thêm 2,7-6 tỷ USD từ các nguồn vốn ngoài ngân sách.

Đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi phải tăng cường hợp tác quốc tế về tài chính, công nghệ và nâng cao năng lực để đảm bảo nguồn lực cho các giải pháp thích ứng biến đổi khí hậu.

Việt Nam - Quốc gia dễ bị tổn thương trước khí hậu cực đoan

Với địa hình trải dài ven biển, sở hữu nhiều đảo lớn nhỏ, đồng thời có hai đồng bằng đông dân cư là sông Hồng và sông Cửu Long, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Số liệu quan trắc cho thấy: Nhiệt độ trung bình tại Việt Nam tăng nhanh hơn mức trung bình toàn cầu. Lượng mưa biến động thất thường, khó dự báo. Thiên tai cực đoan xảy ra thường xuyên và khó lường, gây thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế - xã hội.

Biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều ngành, lĩnh vực, đặt ra nguy cơ hiện hữu đối với mục tiêu phát triển bền vững và xóa đói giảm nghèo.

Báo cáo NAP cập nhật ghi nhận Việt Nam đã đạt nhiều kết quả đáng kể như: Hoàn thiện hệ thống chính sách ứng phó thiên tai; Triển khai nhiều chương trình thích ứng trên phạm vi rộng; Tăng cường hợp tác quốc tế và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra những tồn tại:

- Khung pháp lý cần tiếp tục cập nhật để phù hợp bối cảnh mới.

- Nguồn lực tài chính hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu.

- Năng lực khoa học - công nghệ, nhất là trong dự báo, cảnh báo sớm, còn yếu.

- Sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp chưa được phát huy đầy đủ.

Thích ứng khí hậu gắn với phát triển bền vững

Theo Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu (cập nhật), mục tiêu tổng quát là giảm thiểu rủi ro, tổn thất do biến đổi khí hậu gây ra và nâng cao năng lực chống chịu của hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội.

Tầm nhìn dài hạn là đưa thích ứng biến đổi khí hậu trở thành một phần không thể tách rời trong mọi chiến lược, kế hoạch phát triển quốc gia.

Trong nhiều năm qua, dù còn hạn chế về nguồn lực, Việt Nam luôn thể hiện quyết tâm ứng phó biến đổi khí hậu, từ hoàn thiện chính sách, thúc đẩy giáo dục - truyền thông đến thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế.

Việc gửi Báo cáo NAP cập nhật không chỉ mang tính thủ tục mà là minh chứng cho trách nhiệm và tầm nhìn dài hạn của Việt Nam. Đây cũng là thông điệp khẳng định Việt Nam sẵn sàng cùng cộng đồng quốc tế chia sẻ nguồn lực, công nghệ và tri thức để ứng phó với thách thức khí hậu toàn cầu.

Nghệ An đặt mục tiêu kiểm soát tài nguyên, ứng phó biến đổi khí hậu đến 2030

Anh Minh