Brazil thúc đẩy quỹ tài chính bảo tồn rừng nhiệt đới trước thềm COP30
Tài nguyên và phát triển - Ngày đăng : 15:30, 21/09/2025
Brazil thúc đẩy quỹ tài chính bảo tồn rừng nhiệt đới trước thềm COP30
Brazil đang chuẩn bị khởi động Quỹ Tài chính Bảo tồn Rừng Nhiệt đới (TFFF) – một sáng kiến tài chính thị trường nhằm bảo tồn các khu rừng nhiệt đới toàn cầu, dự kiến công bố chính thức tại COP30 ở Belém (Brazil) vào tháng 11 tới.
Khác với các hình thức hỗ trợ trực tiếp, TFFF vận hành theo mô hình tạo doanh thu: Các quốc gia và nhà đầu tư đóng góp vốn, quỹ cam kết trả lợi tức 4 - 4,5%/năm. Lợi nhuận còn lại sẽ phân bổ cho những quốc gia duy trì rừng hiệu quả, dựa trên dữ liệu vệ tinh.
Các quốc gia tham gia cần đáp ứng điều kiện: Tỷ lệ phá rừng hằng năm dưới 0,5%. Có kế hoạch minh bạch trong sử dụng kinh phí. Ít nhất 20% nguồn vốn được dành cho cộng đồng bản địa và truyền thống.
Mức chi trả dự kiến khoảng 4 USD/ha rừng duy trì, đồng thời áp dụng cơ chế thưởng - phạt tùy theo diện tích rừng bị mất hoặc suy thoái.
TFFF được giới thiệu lần đầu tại COP28 ở Dubai năm 2023. Giai đoạn đầu, quỹ đặt mục tiêu huy động 25 tỷ USD, sau đó tăng lên 125 tỷ USD khi vận hành toàn diện. Brazil kỳ vọng với sự tham gia của các nước BRICS và nguồn vốn lớn từ Trung Quốc, quỹ sẽ trở thành mô hình tiên phong, khuyến khích nhiều quốc gia đang phát triển chung tay bảo tồn rừng nhiệt đới.
“Cơ chế này có thể tạo động lực để các nước xây dựng hệ thống giám sát rừng minh bạch, công khai, đồng thời bổ sung nguồn vốn bảo tồn vốn đang rất hạn chế,” ông Leonardo Sobral, chuyên gia từ tổ chức Imaflora, nhận định.
Dù được đánh giá là sáng kiến đầy tiềm năng, TFFF cũng vấp phải nhiều chỉ trích. Báo cáo của Global Forest Coalition và Fundación Solón cho rằng quỹ mới chỉ là “giải pháp mang tính hình thức”, vận hành theo logic “tư bản xanh”, biến rừng thành hàng hóa mà bỏ qua giá trị sinh thái và văn hóa vốn có.
Một số chuyên gia cảnh báo việc “đặt giá” cho rừng có thể làm lệch lạc cách nhìn nhận về hệ sinh thái, khi rừng không chỉ là cây cối mà còn bao gồm toàn bộ sinh vật và chức năng sinh thái kèm theo. Mức thanh toán 4 USD/ha cũng bị cho là thiếu cơ sở khoa học, chưa đủ để đảm bảo công tác bảo tồn.
Năm 2025, Brazil phải đối mặt với hàng loạt thách thức môi trường, từ nạn cháy rừng, phá rừng ở Amazon đến các chính sách khai thác nhiên liệu hóa thạch. Trong bối cảnh đó, TFFF được coi là công cụ quan trọng để bảo vệ các hệ sinh thái trọng yếu như Amazon, Cerrado và Pantanal, dù tính khả thi và tác động lâu dài vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
