Điểm đáng chú ý là tốc độ hoàn thành dự án có sự bứt phá mạnh mẽ. Chỉ trong 7 tháng năm 2025, cả nước đã hoàn thành 36.862 căn hộ NOXH, đạt khoảng 37% kế hoạch năm. Con số này tương đương hơn 80% kết quả của cả năm 2024 và gấp hơn 7 lần so với năm 2022, điều này cho thấy sự quyết liệt trong triển khai và hiệu quả của chính sách.

Nhiều tín hiệu tích cực

Sau 3 năm thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2030”, thị trường NOXH đã có những chuyển biến rõ nét.

Theo số liệu Bộ Xây dựng công bố, đến nay cả nước có 692 dự án NOXH được triển khai với quy mô hơn 633.500 căn hộ. Trong đó, 146 dự án đã hoàn thành, đưa ra thị trường trên 103.000 căn; 144 dự án đang thi công và 402 dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư. Như vậy, số dự án đã hoàn thành, khởi công hoặc được chấp thuận đầu tư tương đương gần 60% mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ NOXH của Đề án.

Điểm đáng chú ý là tốc độ hoàn thành dự án có sự bứt phá mạnh mẽ. Chỉ trong 7 tháng năm 2025, cả nước đã hoàn thành 36.862 căn hộ NOXH, đạt khoảng 37% kế hoạch năm. Con số này tương đương hơn 80% kết quả của cả năm 2024 và gấp hơn 7 lần so với năm 2022, cho thấy sự quyết liệt trong triển khai và hiệu quả của chính sách.

Ngoài ra, tốc độ bàn giao căn hộ NOXH cũng tăng nhanh. Hiện đã có 9/31 địa phương gần chạm hoặc vượt chỉ tiêu được giao, nổi bật là Hải Phòng, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ninh và đặc biệt là Nghệ An. Riêng Nghệ An, với kế hoạch 1.420 căn trong năm nay, dự kiến bàn giao tới 2.456 căn, đạt 173% kế hoạch.

Sự lan tỏa của chương trình NOXH còn được thể hiện rõ qua sự kiện ngày 19/8 vừa qua, khi cả nước đồng loạt khởi công 250 dự án nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, trong đó có 22 dự án thuộc phân khúc NOXH. Đây là minh chứng cho quyết tâm chính trị mạnh mẽ và sự phối hợp đồng bộ từ Trung ương đến địa phương trong việc đáp ứng nhu cầu chỗ ở của người dân.

Người thu nhập thấp khó tiếp cận vì giá quá cao

GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, với những con số trên, mục tiêu hoàn thành 1 triệu căn NOXH vào năm 2030 hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, đạt chỉ tiêu về số lượng chưa đủ, bởi vẫn còn nhiều tồn tại khác chưa có giải pháp cụ thể.

Một trong những vấn đề đáng chú ý là giá bán NOXH. Theo ông Võ, giá nhà hiện nay đã tăng gấp đôi so với giai đoạn cách đây 10 năm, khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng được triển khai. Nếu trước đây mức giá dao động từ 11-15 triệu đồng/m² thì nay khởi điểm đã từ 20 triệu đồng/m² trở lên.

“Giá tăng gấp đôi đặt ra câu hỏi lớn: liệu người thu nhập thấp có còn khả năng tiếp cận nhà ở xã hội hay không?”, ông Võ đặt vấn đề.

Ông cũng cho rằng, đối tượng thụ hưởng chính sách NOXH hiện chưa được xác định rõ ràng. Việc xét theo thu nhập hay diện tích nhà ở hiện hữu đều còn mơ hồ, trong khi hệ thống quản lý cư trú và quản lý thu nhập chưa chặt chẽ, dẫn đến khó xác định ai thực sự là người cần hỗ trợ.

Thực tế, hàng loạt dự án NOXH đã được khởi công, tạo tín hiệu tích cực cho thị trường. Tuy nhiên, nguồn cung hiện tại vẫn khan hiếm so với nhu cầu. “Các dự án hiện mới đang triển khai, nhiều dự án mới chỉ hoàn thành một phần. Vì vậy, ở thời điểm hiện nay, nguồn cung NOXH vẫn còn thiếu và chỉ đến năm 2030 mới có triển vọng đạt mục tiêu Chính phủ đề ra”, ông Võ nhấn mạnh.

Về những “nút thắt”, vị chuyên gia chỉ rõ hai vấn đề lớn: quỹ đất và tín dụng. Địa phương thường e ngại dành đất cho NOXH vì không thu được nguồn thu từ đất, trong khi chính sách đất đai còn nhiều bất cập. Bên cạnh đó, nguồn tín dụng ưu đãi hiện rất hạn chế.

“Nhiều người kỳ vọng sẽ có gói tín dụng như 30.000 tỷ đồng hồi năm 2013, nhưng thực tế ngân sách không dư dả để triển khai những dự án tương tự. Hiện nay chỉ có gói hỗ trợ từ 4 ngân hàng thương mại nhà nước với mức lãi suất giảm 1,5-2% so với lãi suất thương mại. Vướng đất, vướng vốn, thì doanh nghiệp khó mặn mà tham gia”, ông Võ nhận định.

Cần cơ chế linh hoạt và thu hút doanh nghiệp

Theo GS. Đặng Hùng Võ, Việt Nam không nên tiếp tục đi theo mô hình NOXH với sự trợ giá trực tiếp quá cao từ Nhà nước, vì sẽ dẫn đến giá thành bị đội lên và tạo áp lực ngân sách. Thay vào đó, cần phát triển phân khúc “nhà ở giá phù hợp với thu nhập”, huy động trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và quỹ nhà ở.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu - cũng cho rằng, để phát triển thị trường NOXH, vấn đề lợi nhuận của doanh nghiệp cần được xem xét thực tế hơn.

“Khi đầu tư bất động sản, tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng khoảng 20%. Nếu khống chế ở mức 10% thì khó đủ sức hấp dẫn. Cần nới rộng biên độ lợi nhuận và tạo điều kiện thuận lợi hơn để khuyến khích doanh nghiệp tham gia, từ đó gia tăng nguồn cung”, TS. Hiếu nhấn mạnh.

Ngoài ra, đối tượng thụ hưởng cũng cần được mở rộng, không chỉ giới hạn trong nhóm quân nhân, người có công với cách mạng, mà bao gồm cả người dân thu nhập thấp, cận nghèo và thậm chí cả nhóm thu nhập trung bình. Chuẩn thu nhập để tiếp cận NOXH cần linh hoạt hơn, nhằm đảm bảo đúng mục tiêu an cư cho đông đảo người dân.

Đối với chính sách tín dụng, gói 140.000 tỷ đồng không chỉ dừng ở việc áp dụng lãi suất thấp hơn lãi suất thương mại (9-12%), mà cần có quy định chặt chẽ về thời hạn, điều kiện cho vay. Như vậy mới giúp người dân thực sự đủ điều kiện vay vốn và tiếp cận được NOXH.

Thủ tướng: Quy định mức thu nhập của người được mua nhà ở xã hội phù hợp với tình hình và từng địa phương

Mai Hạ