Trạm quan trắc biển quốc tế tại Quy Hòa, Gia Lai: Hướng tới mô hình quốc tế
Tin trong nước - Ngày đăng : 16:37, 13/10/2025
Trạm quan trắc biển quốc tế tại Quy Hòa, Gia Lai: Hướng tới mô hình quốc tế
Ngày 13/10, tại Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục Liên ngành (ICISE), phường Ghềnh Ráng, TP. Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai, đã diễn ra lễ khai mạc Trường học Việt Nam về Quan sát Trái Đất lần thứ 5 (VSEO-5) với chủ đề “Giám sát màu đại dương bằng dữ liệu viễn thám”.
Sự kiện thu hút hơn 50 nhà khoa học, giảng viên và nghiên cứu sinh đến từ nhiều quốc gia, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực quan sát Trái Đất và bảo vệ môi trường biển.
Trong khuôn khổ sự kiện, các chuyên gia trong và ngoài nước đã cùng nhau thảo luận về kế hoạch xây dựng một trạm quan trắc môi trường biển và hải dương học chuẩn quốc tế tại vùng biển Quy Hòa (Gia Lai).
Trạm này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập dữ liệu phục vụ nghiên cứu khoa học, đánh giá biến động môi trường biển và hỗ trợ quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững. Đặc biệt, trạm sẽ được kết nối với hệ thống thu tín hiệu vệ tinh BIOMASS của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA), tạo thành một mắt xích trong mạng lưới quan trắc toàn cầu. Dự kiến, đây sẽ là một trong những trạm quan trắc hiện đại đầu tiên tại Việt Nam có khả năng cung cấp dữ liệu theo chuẩn quốc tế, hỗ trợ quá trình nghiên cứu và hoạch định chính sách môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Theo các chuyên gia, “màu đại dương” hay chính là sắc độ nước biển phản ánh các yếu tố như thực vật phù du, chất rắn lơ lửng, carbon hữu cơ là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá chất lượng nước và tình trạng hệ sinh thái biển. Công nghệ viễn thám vệ tinh hiện đang được sử dụng để theo dõi các chỉ số này ở quy mô toàn cầu.
Việc thiết lập trạm quan trắc tại Quy Hòa sẽ đóng vai trò bổ sung và kiểm chứng dữ liệu từ vệ tinh, giúp cung cấp thông tin có độ phân giải cao hơn ở cấp độ địa phương. Đây là yếu tố then chốt trong việc hiểu rõ hơn các biến động môi trường ven biển và tăng cường khả năng dự báo các hiện tượng thiên nhiên cực đoan.
Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Trương Quang Phong, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai, nhấn mạnh: “Trước những thách thức ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu và suy thoái tài nguyên biển, việc đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu về công nghệ quan sát Trái Đất là rất cấp thiết. Trường học VSEO-5 là diễn đàn quan trọng giúp kết nối các nhà khoa học trong nước và quốc tế, đồng thời lan tỏa tinh thần khoa học đến thế hệ trẻ”.

Đại diện Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, ông Denis Fourmeau, khẳng định đây là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ hợp tác bền chặt giữa Việt Nam và Pháp trong lĩnh vực không gian và công nghệ vệ tinh. Ông cho biết, các dự án như vệ tinh VNREDSAT-2 hay việc lắp đặt ăng-ten thu tín hiệu SVOM tại Trung tâm ICISE đang góp phần đưa Việt Nam trở thành đối tác quan trọng trong lĩnh vực không gian tại khu vực Đông Nam Á.
Dự án xây dựng trạm quan trắc biển tại Quy Hòa là một phần trong sáng kiến lớn hơn – hệ thống quan sát tích hợp giữa biển, khí hậu và đất liền – đang được phát triển với sự dẫn dắt của Giáo sư Lê Toàn Thủy, nhà khoa học người Pháp gốc Việt, công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Không gian Sinh học Môi trường (CESBIO – Pháp).
Thông qua hợp tác với ESA và các đối tác quốc tế, hệ thống này kỳ vọng sẽ tạo dựng được một cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ về môi trường và tài nguyên thiên nhiên, phục vụ hiệu quả cho nghiên cứu khoa học, giáo dục, cũng như các hoạt động ra quyết định của Chính phủ trong quản lý và bảo vệ môi trường.