Năm 2025, Việt Nam đi qua hơn ba phần tư chặng đường với những biến động khắc nghiệt của thiên nhiên: Miền Bắc nắng nóng kỷ lục, miền Trung oằn mình trong bão lũ, miền Tây đối mặt hạn mặn. Những hình ảnh nhà tốc mái, ruộng đồng chìm trong nước, cánh đồng nứt nẻ vì khô hạn đã phản ánh rõ một thực tế: Thiên nhiên đang cảnh tỉnh con người bằng những phản ứng tức thì.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, các đợt nắng nóng gay gắt xuất hiện dày hơn, có nơi chạm ngưỡng 40°C, trong khi mưa bão nối tiếp gây thiệt hại nặng nề. Bão số 10 (BUALOI) và hoàn lưu bão số 11 (MATMO) đã gây mưa lớn, lũ quét, sạt lở, phá hủy hàng nghìn công trình. Ở đồng bằng sông Cửu Long, hạn hán và xâm nhập mặn kéo dài khiến hàng chục nghìn hộ dân thiếu nước sinh hoạt, sinh kế bị đe dọa.

Các chuyên gia cho rằng, thiên tai không chỉ do khí hậu biến đổi, mà còn là hệ quả của phát triển thiếu bền vững: Rừng bị tàn phá, đất bị khai thác tràn lan, đô thị hóa quá nhanh. Nhiệt độ biển tăng khiến bão mạnh hơn; phá rừng làm mất “lá chắn” tự nhiên; khai thác nước ngầm quá mức khiến hạn, mặn, sụt lún thêm nghiêm trọng.

Giới chuyên môn dự báo, giai đoạn 2026–2030, tần suất thiên tai sẽ tăng, đặc biệt là bão mạnh và mưa cực đoan. Vì vậy, cần chuyển từ “chống” sang “chủ động thích ứng”: Quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ rừng đầu nguồn, phục hồi hệ sinh thái ven biển, lồng ghép yếu tố khí hậu vào quy hoạch phát triển. Song song đó là nâng cao nhận thức cộng đồng, xây dựng hạ tầng chống chịu và mô hình kinh tế xanh.

Thiên tai năm 2025 là lời nhắc nghiêm khắc rằng Việt Nam đang sống trong kỷ nguyên khí hậu cực đoan. Chỉ khi con người biết tôn trọng, hài hòa với tự nhiên, chúng ta mới có thể giảm thiểu tổn thất và bảo vệ tương lai xanh cho đất nước.

[Góc nhìn tuần qua]: Sau bão Matmo “Khi nước rút, bài học vẫn còn đọng lại”

Ban Biên tập Moitruong.net.vn