UBND tỉnh Sơn La vừa ban hành Kế hoạch số 205/KH-UBND, triển khai nhiệm vụ quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025–2030, trọng tâm là các tháng cuối năm 2025. Mục tiêu của kế hoạch là kiểm soát chặt các nguồn phát sinh khí thải, bụi từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và giao thông, đồng thời giảm 20–30% lượng phát thải từ giao thông và xây dựng đến năm 2030.

Theo đó, tỉnh sẽ rà soát và tổng hợp các cơ sở có nguồn khí thải lớn như nhà máy xi măng, nhiệt điện, luyện thép, chế biến nông sản, cao su, chăn nuôi tập trung… Các đơn vị thuộc nhóm có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường sẽ bị kiểm tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, Sơn La sẽ đẩy nhanh việc xây dựng “vùng phát thải thấp” tại các đô thị, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng và xe chạy bằng năng lượng sạch, năng lượng xanh. Các phương tiện chở hàng, vật liệu xây dựng không che chắn, làm rơi vãi, phát tán bụi sẽ bị xử phạt nghiêm khắc.

Đối với hoạt động xây dựng, cơ quan chức năng yêu cầu 100% công trình phải có biện pháp giảm bụi, khí thải, như che chắn, phun nước, rửa xe ra vào công trường. Các công trình tái phạm nhiều lần sẽ bị tạm đình chỉ thi công.

Không chỉ tập trung ở đô thị, kế hoạch cũng nhấn mạnh việc giảm ô nhiễm không khí trong khu vực nông thôn, đặc biệt là xử lý tình trạng đốt rác, đốt rơm rạ không đúng quy định. UBND các xã, phường sẽ tăng cường tuyên truyền, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đồng thời thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn – thu gom, tái chế phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón hữu cơ hoặc phát điện sinh khối.

Sơn La cũng đặt mục tiêu xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn thải liên tỉnh, duy trì vận hành ổn định các trạm quan trắc khí thải tự động, đảm bảo dữ liệu không bị gián đoạn. Trường hợp phát hiện nguồn thải vượt ngưỡng, tỉnh sẽ kích hoạt quy trình ứng phó khẩn cấp, theo quy định tại Điều 10 Nghị định 08/2022/NĐ-CP.

Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao làm đầu mối theo dõi, đôn đốc triển khai kế hoạch, tổ chức kiểm tra đột xuất khi phát hiện vi phạm, và giám sát dữ liệu truyền từ hệ thống quan trắc tự động của các cơ sở sản xuất, kinh doanh. Sở Xây dựng chịu trách nhiệm yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu thi công tuân thủ nghiêm các quy định bảo vệ môi trường, kiểm soát hoạt động vận chuyển vật liệu xây dựng nhằm hạn chế phát tán bụi.

UBND các xã, phường có trách nhiệm rà soát và tổng hợp danh sách các cơ sở phát sinh khí thải (tên cơ sở, địa chỉ, loại nhiên liệu, lưu lượng thải...) và báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 15/11/2025.

Các cơ sở công nghiệp lớn phải truyền dữ liệu quan trắc tự động về Sở Nông nghiệp và Môi trường để phục vụ giám sát; đồng thời, tuân thủ đầy đủ hồ sơ môi trường đã được phê duyệt.

Theo kết quả quan trắc những năm gần đây, chất lượng không khí ở Sơn La nhìn chung ổn định, đa số thông số nằm trong giới hạn quy chuẩn quốc gia. Tuy nhiên, bụi và tiếng ồn vẫn vượt ngưỡng cục bộ tại một số nút giao thông, chợ, bệnh viện và khu công nghiệp, nơi có mật độ phương tiện và hoạt động xây dựng cao.

Kế hoạch này cũng được xem là bước đi cụ thể nhằm xây dựng Sơn La trở thành địa phương phát triển bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường không khí, góp phần cải thiện chất lượng sống cho người dân và thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam đến năm 2050.

Đà Nẵng siết kiểm soát khí thải, hướng tới đô thị xanh bền vững

Mai Hương