Theo Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo, một tổ rùa gồm 78 trứng tại Hòn Cau vừa nở thành công 56 rùa con, trong đó có tới 17 cá thể rùa bạch tạng – dạng đột biến di truyền vô cùng hiếm, chỉ xuất hiện với tần suất khoảng 1/100.000 đến 1/150.000 cá thể rùa biển. Những cá thể rùa bạch tạng vừa chào đời mang lớp mai ánh ngà, viền trắng mờ như phủ sương, đôi mắt trong vắt đặc trưng của loài mang gen đột biến.

Đây là một dấu mốc đặc biệt trong công tác bảo tồn sinh học biển khi lần đầu tiên tại Côn Đảo, số lượng rùa bạch tạng nở ra nhiều và khỏe mạnh đến vậy.

Thống kê từ đầu năm 2025 đến nay, Vườn Quốc gia Côn Đảo đã ghi nhận khoảng 30 cá thể rùa bạch tạng nở thành công. Trước đợt 17 cá thể vừa rồi, các cán bộ bảo tồn từng phát hiện 11 rùa bạch tạng trong một tổ trứng tại Hòn Tài, cùng một số trường hợp khác ở khu vực Hòn Bảy Cạnh và Khu nghỉ dưỡng Six Senses. Dù trong những năm trước cũng từng xuất hiện rùa bạch tạng, nhưng số lượng năm nay vượt trội hơn hẳn, thể hiện tín hiệu khả quan về công tác bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo.

Bà Bùi Thị Thu Hiền, Giám đốc Tổ chức IUCN hỗ trợ chương trình bảo tồn rùa biển cho biết, tỷ lệ sống sót của rùa con trong tự nhiên chỉ khoảng 1/1.000, trong khi với rùa bạch tạng gần như là con số 0. Nguyên nhân là do rùa bạch tạng thiếu sắc tố melanin, khiến khả năng ngụy trang gần như không có, dễ trở thành mục tiêu của kẻ săn mồi. Không chỉ vậy, nhiều cá thể rùa bạch tạng còn mang dị tật bẩm sinh, điển hình như trong số 17 rùa vừa chào đời có cá thể có mắt đỏ, thậm chí có con không có mắt.

Hằng năm, tại Côn Đảo thường phát hiện 3–4 tổ rùa có hiện tượng bạch tạng, nhưng đa phần các cá thể đều mang dị tật như không có mắt hoặc cụt vây. Việc 17 rùa con bạch tạng lần này đều lành lặn, linh hoạt là hiện tượng đặc biệt hiếm gặp trong tự nhiên. Sau khi nở, toàn bộ số rùa con được thả về biển, bắt đầu hành trình sinh tồn đầy thử thách, khi chúng phải đối mặt với hàng loạt “kẻ thù tự nhiên” như cua, chim biển và các loài cá lớn.

Không chỉ đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt, rùa biển còn chịu tác động nặng nề từ ô nhiễm đại dương, hoạt động đánh bắt thiếu bền vững và sự suy thoái của môi trường sống. Những yếu tố này đang khiến quần thể rùa biển toàn cầu suy giảm nghiêm trọng. Với các cá thể rùa bạch tạng, nguy cơ sinh tồn càng mong manh hơn, bởi khả năng ngụy trang yếu khiến chúng dễ bị phát hiện và tấn công trong môi trường tự nhiên.

Theo thông tin từ Vườn Quốc gia Côn Đảo, hiện vườn có 18 bãi rùa đẻ trứng. Từ đầu mùa sinh sản (tháng 4/2025) đến nay, đã có khoảng 2.900 tổ rùa được di dời và ấp nở an toàn. Trong đó, từ 2.300 đến 2.400 tổ đã nở, mang lại khoảng 200.000 rùa con được thả về biển.

Thông tin thêm, rùa bạch tạng là một trong những hiện tượng di truyền hiếm gặp nhất trong thế giới động vật. Khi bị albinism (bạch tạng), cá thể rùa mất hoàn toàn sắc tố melanin, dẫn đến lớp mai và thân khi sinh ra chuyển sang màu trắng hoặc ngà, viền trắng, đôi mắt trong hoặc đỏ hồng.

Do yếu tố di truyền và ô nhiễm môi trường, hiện rất ít cá thể rùa bạch tạng được phát hiện trưởng thành trong tự nhiên; đa phần chỉ được ghi nhận ở giai đoạn trứng hoặc mới nở. Việc một cá thể bạch tạng chào đời khỏe mạnh và có khả năng sống sót đến tuổi sinh sản gần như là sự kiện cực kỳ đặc biệt

Rùa núi vàng quý hiếm được thả về rừng tự nhiên ở Côn Đảo

Mai Hương