Phát biểu kết luận Phiên thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường diễn ra chiều 28/10, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, sau một ngày thảo luận sôi nổi, trách nhiệm, đã có 42 lượt đại biểu phát biểu ý kiến, 01 đại biểu phát biểu tranh luận. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng thay mặt Chính phủ đã phát biểu giải trình, tiếp thu, làm rõ một số vấn đề mà đại biểu quan tâm.

Bảo vệ môi trường là trụ cột quan trọng của phát triển bền vững

Qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao kết quả giám sát và nỗ lực của Đoàn giám sát, sự chỉ đạo sâu sát, thường xuyên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan để Đoàn giám sát hoàn thành nhiệm vụ, kết quả giám sát cơ bản đạt được mục tiêu đề ra. Các đại biểu Quốc hội thể hiện sự quan tâm và thống nhất với kết quả đạt được và phần việc cần tiếp tục triển khai.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước ta luôn chủ trương bảo vệ môi trường là trụ cột quan trọng của phát triển bền vững, đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị nhằm tăng cường công tác bảo vệ môi trường. Hệ thống chính sách và pháp luật của Nhà nước về bảo vệ môi trường được thể hiện nhất quán, xuyên suốt, thường xuyên được tổng kết, rà soát, bổ sung và hoàn thiện cho phù hợp với thực tiễn đất nước và xu thế phát triển của thời đại.

“Công tác bảo vệ môi trường đã có nhiều chuyển biến đạt và vượt nhiều mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng đề ra tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng như Báo cáo chuyên đề, phim tài liệu và các ý kiến đóng góp thảo luận đã trình bày phân tích”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, nếu trước đây công tác bảo vệ môi trường chủ yếu là ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm thì giờ đây yêu cầu đặt ra là phải kiến tạo các giá trị phát triển mới dựa trên sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Nhiệm vụ bảo vệ môi trường không đồng nghĩa với chi phí phải trả cho tăng trưởng. Hơn hết, bảo vệ môi trường là trách nhiệm và bổn phận gìn giữ và phát huy nguồn vốn tự nhiên gắn kết chặt chẽ trong không gian phát triển mới. Việc kiểm soát nguồn thải, xử lý chất thải, tái chế, tái sử dụng phải trở thành mắt xích trong một hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn.

“Cách mỗi chúng ta ứng xử với môi trường chính là tấm gương phản chiếu mức độ cam kết của quốc gia cho sự phát triển bền vững và cũng là phản chiếu văn hóa ứng xử của mỗi người với môi trường thiên nhiên. Thế giới đang bước vào giai đoạn mà kinh tế xanh không còn là một khái niệm mà đang dần trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia. Mỗi địa phương cần được xem là một vườn ươm xanh, nơi thử nghiệm và lan tỏa các mô hình kinh tế tuần hoàn, sinh thái, du lịch cộng đồng, nông nghiệp giảm phát thải”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Bảo vệ môi trường cần tư duy hệ thống và hành động hệ thống

Khẳng định những con số về xử lý chất thải, tỷ lệ tái chế, phát triển khu công nghiệp sinh thái là đáng ghi nhận, tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, quan trọng hơn là chúng ta phải biến những kết quả đó thành nhận thức xã hội và thành động lực phát triển mới. Bảo vệ môi trường sẽ khó có thể thành công nếu chỉ dựa vào mỗi luật lệ hay biện pháp, chế tài.

“Bảo vệ môi trường cần tư duy hệ thống và hành động hệ thống. Bảo vệ môi trường không chỉ là chuyện riêng của Nhà nước mà phải là chuyện của mọi người dân. Bảo vệ môi trường cần bén rễ trong nhận thức và văn hóa ứng xử thường ngày của mỗi công dân. Mỗi chúng ta không chỉ chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường mà còn đang bảo vệ chính mình, đang gìn giữ và tạo dựng môi trường sống cho gia đình, cho người thân, cộng đồng và hơn hết là tương lai của các thế hệ mai sau”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bám sát tình hình thực tiễn từ lắng nghe ý kiến của cử tri, của nhân dân, các đại biểu Quốc hội đã đóng góp nhiều ý kiến quan trọng đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trong bối cảnh mới. Các ý kiến tập trung phân tích kết quả đạt được, bất cập, hạn chế, đồng thời đóng góp nhiều giải pháp để hoàn thiện chính sách, pháp luật, khắc phục điểm nghẽn trong tổ chức thực hiện với phương châm là lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe của người dân là mục tiêu hàng đầu, kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, chung tay cho sự phát triển bền vững.

Qua thảo luận, Quốc hội đề nghị Chính phủ lưu ý chỉ đạo sát sao và đúng thời hạn việc ban hành thực thi các văn bản cụ thể hóa Luật Bảo vệ môi trường và các luật có liên quan theo Nghị quyết của Quốc hội. Công tác triển khai một số chính sách trong Luật cần nhanh chóng, thực chất, phát huy hiệu quả trên thực tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã được tổng hợp đầy đủ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Đoàn giám sát và các cơ quan có liên quan nghiên cứu tiếp thu để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết giám sát trình Quốc hội xem xét, thông qua.

“Ngày hôm nay là thời điểm tốt để mỗi người chúng ta cụ thể hóa kết quả giám sát chuyên đề về chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường thành những nhận thức đúng đắn, nghĩa cử tốt đẹp, hành động thiết thực vì một Việt Nam xanh”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng: Bốn nhiệm vụ đột phá hướng tới môi trường trong lành, sinh thái bền vững

Chiều 28/10, phát biểu tại Phiên thảo luận của Quốc hội về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết sau gần 4 năm thi hành Luật Bảo vệ môi trường 2020, công tác bảo vệ môi trường đã có chuyển biến rõ rệt về thể chế, nhận thức và tổ chức thực hiện.

Tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị tăng lên 97,28% (năm 2024); tỷ lệ khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt 95,37%; các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng giảm từ 83 xuống 38 cơ sở. Chất lượng môi trường tại nhiều khu vực được cải thiện, nhận thức cộng đồng nâng cao rõ rệt. Nhờ đó, vị thế Việt Nam trên bản đồ phát triển bền vững toàn cầu được cải thiện, xếp hạng 54/166 quốc gia, tăng 34 bậc so với năm 2016 và đứng thứ hai ASEAN.

Về quản lý rác thải, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn rác, trong đó có 1,8 triệu tấn nhựa — gây áp lực lớn cho hạ tầng thu gom và xử lý. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang trình Thủ tướng Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2026–2030 và tiếp tục hoàn thiện thể chế kiểm soát nguồn phát thải.

Trong phân cấp, Bộ đã tham mưu Chính phủ mạnh dạn giao quyền cho địa phương giải quyết gần 90% thủ tục hành chính về môi trường; đồng thời trình sửa Luật Bảo vệ môi trường nhằm cắt giảm đối tượng phải thực hiện thủ tục hành chính.

Năm 2024, diện tích rừng cả nước đạt 14,87 triệu ha, tỷ lệ che phủ 42,03%. Bộ sẽ tiếp tục tham mưu đóng cửa rừng tự nhiên đến năm 2030, tăng cường trồng và phục hồi rừng.

Về thị trường carbon, hành lang pháp lý cơ bản đã được hình thành; trong năm 2025, Chính phủ dự kiến ban hành 3 nghị định liên quan và vận hành thử sàn giao dịch carbon nội địa, tạo nền tảng phát triển kinh tế carbon thấp.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng xác định bốn nhiệm vụ trọng tâm, đột phá nhằm hướng tới mục tiêu môi trường trong lành, sinh thái bền vững, bao gồm:

Đột phá về thể chế, chính sách pháp luật – thúc đẩy kinh tế hóa môi trường, phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn, carbon thấp; cải cách hành chính, tháo gỡ điểm nghẽn đầu tư.

Đột phá trong quản lý chất thải – xử lý dứt điểm các điểm nóng ô nhiễm, tận dụng giá trị tài nguyên của chất thải, thúc đẩy phân loại rác tại nguồn và kinh tế tuần hoàn.

Đột phá về khoa học – công nghệ và chuyển đổi số – đầu tư hệ thống quan trắc, cảnh báo môi trường tự động, xây dựng sàn giao dịch carbon, vận hành hệ thống đăng ký quốc gia về phát thải khí nhà kính.

Đột phá trong tuyên truyền, nâng cao nhận thức – đưa nội dung bảo vệ môi trường vào giáo dục, đẩy mạnh truyền thông dài hạn, xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý môi trường chuyên nghiệp, nhất là ở cấp cơ sở.

Chính thức chốt mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu năm 2026

Mai Hạ