Cơn bão Melissa - một trong những cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận tại khu vực Caribe - đã đổ bộ Jamaica vào trưa 28/10 (giờ địa phương), mang theo sức gió lên tới 185 dặm/giờ (gần 300 km/h), gây mưa lớn, lũ quét và thiệt hại nặng nề trên khắp quốc đảo.

Sau nhiều giờ hoành hành, cơn bão di chuyển chậm rãi qua lãnh thổ Jamaica khiến lượng mưa tăng cao, gây nguy cơ sạt lở đất chết người tại các khu vực đồi núi dốc. Đến chiều cùng ngày, khi bắt đầu rời khỏi bờ biển phía Bắc Jamaica, Melissa đã suy yếu đôi chút, giảm xuống cấp 4, nhưng vẫn duy trì sức tàn phá khủng khiếp. Siêu bão Melissa đang tiếp tục di chuyển về phía Cuba, dự kiến cũng sẽ ảnh hưởng đến Haiti và Bahamas trong ngày 29/10.

Jamaica thiệt hại sau khi bão đổ bộ

Tình hình thiệt hại cụ thể hiện vẫn chưa được thống kê đầy đủ do mất liên lạc tại nhiều khu vực. Hình ảnh và báo cáo sơ bộ cho thấy bão đã tốc mái nhà, quật đổ cột điện và khiến ít nhất một quận – St. Elizabeth – chìm trong biển nước, theo lời ông Desmond McKenzie – Bộ trưởng phụ trách phản ứng thảm họa của Jamaica. Ông cho biết hiện chưa có con số chính thức về thương vong.

Giám đốc Trung tâm Bão quốc gia Mỹ (NHC), ông Michael Brennan, cảnh báo rằng Jamaica vẫn còn “vài giờ cực kỳ nguy hiểm phía trước”, với lượng mưa dự kiến thêm 15–30 cm ngay cả sau khi tâm bão đã đi qua.

Theo thống kê từ chính phủ Jamaica, hơn 15.000 người đã được sơ tán đến các khu trú ẩn – thấp hơn nhiều so với dự đoán ban đầu. Tuy nhiên, hơn 500.000 người (tương đương 1/6 dân số) hiện đang bị mất điện trên toàn quốc.

Thủ tướng Andrew Holness đã ban bố tình trạng thảm họa quốc gia, đồng thời gia hạn lệnh kiểm soát giá để ngăn tình trạng đầu cơ, tăng giá trong giai đoạn khủng hoảng sau bão.

Mắt bão Melissa có dấu hiệu "hồi sinh"

Theo CNN, ảnh vệ tinh ghi nhận vào tối 28/10 (giờ địa phương) cho thấy “mắt bão” Melissa trở nên rõ nét hơn - một dấu hiệu không mấy tích cực. Theo các chuyên gia khí tượng, mắt bão sắc nét và ổn định hơn thường cho thấy tâm bão đang tái tổ chức hoặc tăng cường sức mạnh.

Dù vừa rời khỏi Jamaica và đang hướng về phía Đông Cuba, Melissa dường như đang siết chặt cấu trúc lõi trong, giúp nó duy trì sức mạnh cấp 3 hoặc thậm chí tăng lên cấp 4 như Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ (NHC) dự báo trước khi đổ bộ.

Các hình ảnh vệ tinh của CSU-CIRA/RAMMB/NOAA cho thấy Melissa đang tái cấu trúc khi di chuyển qua vùng biển giữa Jamaica và Cuba. Mặc dù không còn nhiều thời gian di chuyển trên biển, nhưng nhiệt độ nước biển ở khu vực này cực kỳ cao - yếu tố đã tiếp thêm năng lượng cho các đợt tăng cường sức mạnh nhanh chóng của bão trong tuần qua.

Điều này khiến các khu vực phía Đông Cuba nằm trên đường đi của Melissa đối mặt nguy cơ nghiêm trọng, bao gồm gió mạnh dữ dội gần tâm bão, sóng dâng cao dọc bờ biển Đông Nam và mưa lớn tập trung quanh vùng mắt bão.

Theo các chuyên gia, sự “hồi sinh” của mắt bão Melissa là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh khó lường của hiện tượng thời tiết cực đoan trong điều kiện biển Caribe đang ấm lên bất thường.

Trong khi các nước trong khu vực Caribe đang gấp rút chuẩn bị đối phó thì tại Cuba, gần 900.000 người dân ở các tỉnh phía Đông đã được lệnh sơ tán. Ở căn cứ hải quân Guantánamo Bay, lực lượng Mỹ cũng phải vào nơi trú ẩn, mang theo đồ ăn khô và nước uống đủ cho 3 ngày.

Melissa được các chuyên gia nhận định là “quái vật khí hậu”, được tiếp sức từ nhiệt độ nước biển Caribe cao bất thường. Cơn bão này dự kiến vẫn duy trì sức tàn phá cực mạnh trong vài ngày tới, dù không đi vào lãnh thổ Mỹ.

Giới chuyên gia nhân đạo cảnh báo, thiếu hụt ngân sách và quyên góp trong năm nay sẽ khiến các tổ chức như Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) khó cung cấp đủ thực phẩm cứu trợ sau thảm họa. Jamaica và Cuba được dự đoán sẽ đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch bệnh, ô nhiễm nguồn nước và khủng hoảng y tế công cộng sau khi bão đi qua.

Từ nay đến cuối năm, 1-2 cơn bão có khả năng ảnh hưởng đến Việt Nam

Mai Hạ