Trái Đất sẽ nóng vượt ngưỡng an toàn trong bốn năm tới
Biến đổi khí hậu - Ngày đăng : 17:00, 16/11/2025
Trái Đất sẽ nóng vượt ngưỡng an toàn trong bốn năm tới
Trái Đất được dự báo sẽ vượt ngưỡng nóng lên an toàn 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp vào năm 2029, và có nguy cơ tăng đến mức “khó sống” vào cuối thế kỷ này. Cảnh báo này được đưa ra trong Báo cáo Ngân sách carbon toàn cầu công bố ngày 13/11 bởi nhóm 130 nhà khoa học quốc tế.
Theo nhóm nghiên cứu, để giữ mức nóng lên toàn cầu trong giới hạn 1,5°C, lượng khí thải CO₂ trong những năm tới phải không vượt quá 170 tỷ tấn. Tuy nhiên, với tốc độ phát thải hiện nay, giới hạn này sẽ bị chạm tới chỉ trong vòng bốn năm, đồng nghĩa Trái Đất sẽ vượt ngưỡng an toàn ngay từ năm 2029.
Giữ mức tăng nhiệt dưới 1,5°C là mục tiêu cốt lõi của Thỏa thuận Paris nhằm giảm thiểu tác động của khủng hoảng khí hậu. Vượt ngưỡng này trong thời gian dài sẽ kéo theo thời tiết cực đoan xuất hiện thường xuyên hơn, làm tăng tử vong do nắng nóng, gây sụt giảm đa dạng sinh học và gia tăng nguy cơ nước biển dâng nhấn chìm các vùng ven bờ.
GS Pierre Friedlingstein, Viện Hệ thống Toàn cầu Exeter, trưởng nhóm nghiên cứu, nhận định mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt dưới 1,5°C “không còn khả thi” khi lượng khí thải tiếp tục gia tăng.
Trước đó một ngày, trong báo cáo công bố 12/11, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cũng thừa nhận mục tiêu 1,5°C đã “ngoài tầm với” trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu tăng và thế giới vẫn phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hóa thạch.
Báo cáo “Khoảng cách phát thải” của Liên Hợp Quốc đưa ra dự báo u ám hơn: nếu các chính phủ thực hiện đúng cam kết khí hậu hiện tại, nhiệt độ toàn cầu vẫn sẽ tăng 2,3–2,5°C trong thế kỷ này. Nếu các quốc gia không tuân thủ đúng lộ trình, mức tăng có thể đạt 2,8°C hoặc thậm chí vượt 3°C.
Joeri Rogelj, Giám đốc nghiên cứu Viện Grantham (Đại học Hoàng gia London), cho biết trong 15 năm thực hiện báo cáo này, đây là lần đầu tiên nhóm không thể tìm thấy bất kỳ kịch bản kỹ thuật khả thi nào giúp giữ mức tăng nhiệt trong ngưỡng an toàn. Ông cảnh báo các nước đang phát triển sẽ chịu thiệt hại lớn nhất khi thiếu nguồn lực để thích ứng với biến đổi khí hậu.
Rogelj dẫn chứng những thảm họa khí hậu đang diễn ra dù Trái Đất mới tăng 1,4°C: Cháy rừng quy mô lớn ở Mỹ, Canada, châu Âu; các đợt nắng nóng nghiêm trọng tại Pakistan; hay lũ lụt ở Việt Nam. Dựa trên những bằng chứng hiện tại, không coi bất kỳ kịch bản nào với mức tăng nhiệt 2–3°C là có thể sống được.
Nguy cơ lớn hơn nằm ở các “điểm bùng phát” khí hậu, những thay đổi không thể đảo ngược nếu nhiệt độ vượt quá 2°C. Trong đó có sự sụp đổ của các tảng băng lớn, khiến nước biển dâng mạnh, đe dọa nhấn chìm nhiều đô thị ven biển.
Nhà khoa học khí hậu Daniel Swain, Đại học Nông nghiệp và Tài nguyên thiên nhiên California, gọi mức nóng lên 2–3°C là “một thảm họa thực sự”. Ông cảnh báo thế giới sẽ phải đối mặt với mực nước biển cao hơn hiện nay vài feet, các siêu đô thị bị đe dọa tồn tại, băng Greenland và Tây Nam Cực mất ổn định, cùng chu kỳ hạn hán, lũ lụt chưa từng có diễn ra thường xuyên và trên diện rộng.
