EUDR siết quy định kiểm soát hàng hóa liên quan đến rừng, doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị
Tin Quốc tế - Ngày đăng : 08:00, 25/11/2025
EUDR siết quy định kiểm soát hàng hóa liên quan đến rừng, doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị
Quy định của Liên minh châu Âu (EUDR) về sản xuất và kinh doanh hàng hóa không gây mất rừng sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 30/12/2025 đối với các doanh nghiệp lớn và 30/6/2026 với doanh nghiệp nhỏ. Đây là hàng rào kỹ thuật mới mà các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ cùng nhiều mặt hàng khác liên quan đến rừng cần đặc biệt lưu ý nếu muốn tránh nguy cơ bị phạt, bị chặn thương mại hoặc mất thị trường EU.
Theo EUDR, các hành vi vi phạm có thể dẫn tới tịch thu hàng hóa, xử phạt hành chính, thậm chí cấm tiếp cận thị trường EU. Không chỉ dừng lại ở thiệt hại kinh tế, các trường hợp vi phạm còn gây ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp và quốc gia cung ứng trên trường quốc tế.
Ngoài nhóm sản phẩm gỗ, quy định mới của EU còn áp dụng với nhiều mặt hàng có nguy cơ liên quan đến phá rừng như cà phê, ca cao, cao su, đậu nành, dầu cọ, thịt bò và da. Danh mục sản phẩm phái sinh như giấy, ván ép, đồ gỗ nội thất hay socola cũng nằm trong phạm vi kiểm soát.
Mục tiêu của EUDR là thiết lập chuỗi cung ứng minh bạch, có khả năng truy xuất nguồn gốc đến từng điểm sản xuất, đồng thời bảo vệ môi trường và cộng đồng bản địa thông qua việc ngăn chặn các sản phẩm được khai thác hoặc sản xuất từ những khu vực làm mất rừng sau năm 2020.
Theo thống kê, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ từ Việt Nam sang EU hiện chỉ chiếm hơn 3,4% tổng kim ngạch của ngành, nhưng nhiều nhóm hàng khác như cà phê, cao su có giá trị hàng tỷ USD mỗi năm. Vì vậy, việc đáp ứng yêu cầu mới được coi là yêu cầu bắt buộc để bảo đảm thị trường ổn định.
Các doanh nghiệp xuất khẩu vào EU phải đáp ứng ba nhóm yêu cầu chính: không được liên quan đến suy thoái rừng sau 31/12/2020; tuân thủ pháp luật tại quốc gia sản xuất; và cung cấp dữ liệu định vị địa lý nơi sản xuất. Đồng thời, doanh nghiệp phải thiết lập Hệ thống thẩm định rủi ro (DDS) gồm thu thập thông tin, đánh giá rủi ro và đưa ra biện pháp giảm thiểu.
EUDR phân loại quốc gia sản xuất theo ba mức rủi ro: thấp, tiêu chuẩn và cao. Việt Nam hiện được xếp nhóm rủi ro thấp, do đó doanh nghiệp có thể áp dụng DDS đơn giản nếu không phát sinh cảnh báo. Tuy nhiên, nếu có sai phạm hoặc không minh bạch dữ liệu, doanh nghiệp có thể bị đẩy lên mức rủi ro cao kèm theo kiểm soát nghiêm ngặt hơn.
Theo các chuyên gia, bốn nhóm rủi ro chính có thể khiến doanh nghiệp bị cảnh báo gồm rủi ro pháp lý, rủi ro xã hội, rủi ro môi trường và rủi ro về truy xuất nguồn gốc. Việc áp dụng công cụ quản lý và giám sát rừng, cùng bộ tiêu chí đánh giá đơn giản, được xem là giải pháp để giảm thiểu rủi ro và bảo đảm tuân thủ.
Văn phòng Chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (VFCO) đã ban hành hướng dẫn gửi các đơn vị chế biến, xuất khẩu và hộ gia đình, yêu cầu từng chủ thể thực hiện khai báo đúng quy định, lưu trữ dữ liệu và hoàn thiện hồ sơ để đáp ứng DDS. Điều này được coi là bước quan trọng nhằm giúp doanh nghiệp Việt Nam duy trì năng lực cạnh tranh và tránh bị động khi EUDR chính thức áp dụng.
