Ngày 12/12, giới khoa học Indonesia cho biết tình trạng mưa lũ nghiêm trọng kéo dài trong tháng 11 vừa qua đã tác động nặng nề đến quần thể đười ươi Tapanuli tại khu vực Batang Toru, đẩy loài vượn lớn hiếm nhất thế giới này tới ranh giới nguy hiểm khi môi trường sống và cơ hội tồn tại của chúng bị đe dọa nghiêm trọng.

Dựa trên phân tích ảnh vệ tinh kết hợp với hiểu biết về phạm vi phân bố của đười ươi Tapanuli, các nhà nghiên cứu tập trung đánh giá khu vực West Block (Khối Tây) – nơi ghi nhận mật độ đười ươi cao nhất, với khoảng 581 cá thể sinh sống.

Chuyên gia bảo tồn đười ươi kỳ cựu Erik Meijaard ước tính từ 6% đến 11% số cá thể trong quần thể này có thể đã thiệt mạng do thảm họa lũ lụt. Ông nhấn mạnh rằng chỉ cần tỷ lệ tử vong vượt quá 1% ở nhóm đười ươi trưởng thành cũng đủ đẩy loài Tapanuli đến bờ vực tuyệt chủng, bất kể quy mô quần thể ban đầu lớn đến đâu. Theo ông Meijaard, hình ảnh vệ tinh cho thấy những vết đứt gãy địa hình khổng lồ tại khu vực núi, có đoạn dài hơn một kilomet và rộng gần 100m. Dòng bùn đất, cây cối và nước từ trên cao đổ xuống có thể cuốn trôi mọi thứ trên đường đi, kể cả các loài động vật kích thước lớn như voi.

So sánh ảnh vệ tinh trước và sau thảm họa tại West Block, ông David Gaveau – chuyên gia viễn thám và là nhà sáng lập Trung tâm bảo tồn The Tree Map cho biết trong suốt 20 năm theo dõi tình trạng phá rừng tại Indonesia bằng công nghệ vệ tinh, ông chưa từng chứng kiến mức độ tàn phá nghiêm trọng như vậy.

Những tác động nặng nề của lũ lụt khiến các cá thể đười ươi Tapanuli còn sống sót trở nên dễ bị tổn thương hơn, do nguồn thức ăn và nơi trú ẩn thiết yếu đã bị phá hủy trên diện rộng.

Ông Panut Hadisiswoyo, Chủ tịch Trung tâm Thông tin về Đười ươi Indonesia, cho rằng việc mất đi dù chỉ một cá thể cũng là một “đòn giáng nghiệt ngã” đối với sự tồn tại của toàn bộ loài đười ươi Tapanuli.

Trước tình hình này, các nhà khoa học Indonesia kêu gọi chấm dứt ngay mọi hoạt động phát triển có nguy cơ gây tổn hại đến phần sinh cảnh còn lại tại West Block, đồng thời mở rộng các khu bảo vệ, tiến hành khảo sát chi tiết các khu vực bị ảnh hưởng sau thảm họa lũ lụt và triển khai các chương trình phục hồi rừng vùng thấp nhằm giảm thiểu tối đa sự xáo trộn đối với quần thể đười ươi Tapanuli.

Đười ươi Tapanuli được công nhận là một loài riêng biệt vào năm 2017 và hiện được xếp vào nhóm cực kỳ nguy cấp, với chưa đến 800 cá thể còn tồn tại trong tự nhiên. Tại Indonesia, loài vượn lớn này chỉ sinh sống trong một khu vực phân bố rất hẹp trên đảo Sumatra.

Huế: Phát hiện tê tê quý hiếm giữa đường, hai nhân viên điện lực kịp thời cứu hộ

Ngọc Ánh