Thanh Hóa là tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, có đường bờ biển dài khoảng 102 km, trong khi địa hình miền núi chiếm tới 70% diện tích tự nhiên. Đặc điểm này khiến địa phương thường xuyên chịu tác động của các loại hình thiên tai như bão, lũ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống nhân dân.

Theo số liệu thống kê của các cơ quan chức năng, những năm gần đây, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra trên địa bàn toàn tỉnh ước tính lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đó, thiên tai còn kéo theo nhiều hệ lụy về điều kiện sinh hoạt, vệ sinh môi trường, làm gia tăng nguy cơ phát sinh dịch bệnh tại các khu vực bị ảnh hưởng.

Trước diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường của biến đổi khí hậu với các hiện tượng cực đoan như nắng nóng, hạn hán, rét đậm, rét hại, lũ ống, lũ quét…, các ngành, đơn vị và địa phương trong tỉnh đã chủ động triển khai nhiều giải pháp ứng phó. Trong đó, trọng tâm là xây dựng và ban hành các kế hoạch hành động thích ứng với biến đổi khí hậu; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về phòng, chống thiên tai; tăng cường bảo vệ môi trường; quản lý, khai thác tiết kiệm và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Song song với đó, nhiều hoạt động bảo vệ môi trường tại khu dân cư như thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt; quy hoạch, quản lý tài nguyên, khoáng sản; triển khai các dự án nâng cấp, sửa chữa hồ đập, nạo vét kênh mương; trồng rừng ngập mặn… đã được các ngành chức năng và địa phương tổ chức thực hiện quyết liệt, mang lại hiệu quả tích cực. Các phong trào, sự kiện hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Tháng hành động vì môi trường, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới… được duy trì thường xuyên, thu hút sự tham gia của đông đảo các tầng lớp Nhân dân.

Tiêu biểu, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2025 với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa”, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành kế hoạch hành động, giao nhiều nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành và địa phương triển khai. Nội dung trọng tâm là đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành, tổ chức và người dân về vai trò của công tác bảo vệ môi trường, những tác hại của rác thải nhựa, túi nilon đối với đời sống và hệ sinh thái. Đặc biệt, tại lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường và Ngày Môi trường thế giới năm 2025 do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thanh Hóa tổ chức, lãnh đạo Trung ương Hội và lãnh đạo tỉnh đã truyền tải nhiều thông điệp ý nghĩa, kêu gọi các cấp ủy, chính quyền và Nhân dân chung tay hành động vì môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa và thích ứng với biến đổi khí hậu. Qua đó thể hiện quyết tâm chỉ đạo đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy tái chế, khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.

Cùng với các hoạt động trên, công tác giáo dục về biến đổi khí hậu cho học sinh, sinh viên cũng được các cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng quan tâm, chú trọng. Mục tiêu nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, ứng phó và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra, đồng thời nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Một điểm nhấn đáng chú ý là việc đưa vào vận hành Trung tâm Giáo dục Biến đổi khí hậu tại Trường Đại học Hồng Đức từ năm 2024. Từ khi đi vào hoạt động đến nay, trung tâm đã thu hút hàng nghìn lượt học sinh, sinh viên của Trường Đại học Hồng Đức và 11 trường THPT trên địa bàn tỉnh đến tham quan, học tập và trải nghiệm. Cùng với đó, Trường Đại học Hồng Đức cũng là trường đại học đầu tiên và là một trong số ít cơ sở đào tạo đưa học phần “Đại cương về biến đổi khí hậu” vào toàn bộ chương trình đào tạo bậc đại học, bắt đầu từ khóa tuyển sinh năm 2024.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các cơ quan chức năng, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh vẫn còn không ít khó khăn, thách thức. Đáng chú ý, sự tham gia, hỗ trợ từ cộng đồng ở một số nơi chưa thực sự cao; hoạt động ứng phó tại một số địa phương còn mang tính bị động, lúng túng; năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai và giám sát biến đổi khí hậu chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; nhiều công trình, dự án ứng phó còn thiếu tính đồng bộ.

Những tồn tại này đặt ra yêu cầu cần có sự vào cuộc quyết liệt, chủ động hơn nữa của các cấp ủy, chính quyền, ngành chức năng và toàn thể Nhân dân. Theo đó, các cơ quan quản lý cần tiếp tục rà soát, xây dựng và triển khai các phương án ứng phó với biến đổi khí hậu phù hợp với điều kiện thực tế, nhằm hạn chế thấp nhất những tác động tiêu cực.

Đồng thời, mỗi người dân, cơ sở sản xuất, kinh doanh cần nâng cao ý thức trách nhiệm trong bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Bên cạnh đó, công tác giáo dục về biến đổi khí hậu cần tiếp tục được đẩy mạnh, tạo sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Thực tế cho thấy, nếu ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, học sinh, sinh viên đã hình thành ý thức bảo vệ môi trường và nhận thức rõ trách nhiệm của mình trước những thách thức về tài nguyên và môi trường, các em sẽ trở thành những tuyên truyền viên tích cực, góp phần lan tỏa các hành động thiết thực nhằm ngăn chặn các thảm họa do biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường gây ra.

Thanh Hóa: Tiếp nhận cá thể gà lôi trắng do người dân giao nộp

Ngọc Ánh